Teknoloji Geliştirme Alanında Üniversite – Sanayi Ortak Çalışmalarında Deneyimler Dr.- Ing. Yalçın Tanes Ak-Kim Ar-Ge Direktörü Üniversite – Sanayi İşbirliğinde Yaklaşımlar 29 Mart 2013 Elazığ
Önsöz Çeşitli nedenlerle Türkiye, teknoloji “üreten” bir kültürde değil teknoloji “ithal eden” bir kültürde gelişti. Bu yüzyılda, Türkiye’de tüm oyuncular (Sanayi – Üniversite – Kamu Yönetimi – Toplum) teknoloji üretmenin zorunluluğunu gördüler, kabuk değiştirme süreci içindeler. Gelişmiş ülkelerde yüzyıldan daha uzun süren bir süreci birkaç yıla sığdırmanın telaşındayız.
2
İçerik • Türkiye’de ve dünyada teknoloji geliştirme ortamı hakkında saptamalar • Türkiye’deki Üniversiteler ve Sanayi Kuruluşları hakkında analizler • Üniversite – Sanayi işbirliğinde deneyimler
Teknoloji İthal Eden Toplumlarda Satıştan AR-GE’ye Özgün ürün Ar-Ge
Teknoloji Bağımlı ürün tasarımı
Teknoloji
Mühendislik
Tasarım Lisans altında üretim
Tasarım
Montaj Sanayi
Satış - Mümessillik
Üretim
Parça
Parça
Montaj
Ürün
M Ü Ş T E R İ
Ürün
Satış 4
Bir Ürün için 3000 Fikir
5
Fikirden Ürüne Süreç
MÜŞTERİ İSTEKLERİ
FİKİR Temel Bilimler
ÜRÜN Teknoloji Geliştirme
Teknolojinin Yeni Ürüne Uygulanması
Ürün Geliştirme
Üretime Hazırlama
Üretim
6
AR-GE Kuşakları • 1. Kuşak : – Ar-Ge bir yetenek işidir. Sanattır.
• 2. Kuşak (1950 sonrası) : – Ar-Ge bir metodoloji ve plan işidir.
• 3. Kuşak (1980 sonrası) : – Ar-Ge müşteri için yapılır.
• 4. Kuşak (2000 sonrası) : – Ar-Ge tüm paydaşlarca beraber yapılır.
7
Üniversite – Sanayi Platformları Üniversite
Bilgi üreten, yayın ve eğitim ile bu bilgiyi yaygınlaştıran kuruluş
Sanayi
Ürün üreten ve bunu satarak katma değer elde eden ticari kuruluş
• Eğitim – Öğretim Platformu İleride sanayide çalışacak elemanlar Üniversitelerde eğitilir. Üniversite yönetimi ile Endüstri şirketlerinin İnsan Kaynakları tarafından yürütülür. • Teknoloji Geliştirme Platformu Yenileşim için gerekli teknoloji ortaklaşa geliştirilir. Sanayideki Ar-Ge Birimleri ile Üniversite’deki uzmanlar tarafından yürütülür.
Geçen Yüzyılın Yaklaşımı Üniversite
Sanayi
• Bilgi üreten, • Bilgiyi (makale ve ders yoluyla) yaygınlaştıran, • Öğretimin doğrularını ve kalitesini tek başına belirleyen, • Bilgi birikimini danışmanlık ve bilirkişilik yoluyla toplumun hizmetine sunan, • Ülke sanayiinden bir talep gelmediği için teknoloji üretmeyen
• Teknolojiyi (Bilgi ve Donanım) en kısa sürede, en ucuza temin etmek için transfer eden, • Yurtdışından gelen hazır bilgi ve deneyim ile üreten, • Kısa sürede üretime geçerek yatırımını koruyabilen, • Rekabet gücünü sadece ucuz iş gücünde gören, • Yüksek gümrük duvarları içinde fiyatı ve kaliteyi belirleyen 9
Bugünün Yaklaşımı Üniversite
Sanayi
• Paydaş (Öğrenci, sanayi, toplum) odaklı eğitim yapan, • Bilginin yanında teknoloji üretmek isteyen, • Ürettiği bilginin uygulandığını görmek isteyen, • Yenilikleri izleyen ve paydaşlarına önderlik yapan • Küresel tanınmış
• Müşteri odaklı ürün ve hizmet üreten, • Teknolojisine hakim olması gerektiğini gören, • Katma değere ve yenileşime önem veren, • Ekosistemini (müşteri, çevre, toplum, tedarikçi) gözetmek zorunda olan, • Küresel rekabetçi Çıkartım : Üniversite ve sanayide paradigmalar değişiyor. Bu değişimin görülmesi, hedeflenmesi ve yönetilmesi gerekir. 10
Eğitim – Öğretimde Değişime Hazırlık • Üniversitenin, eğitim amaçlarını ve öğretim programını paydaşların (öğrenci, sanayi, toplum) isteklerini dikkate alarak belirlemesi. Endüstrinin, bu süreçte Üniversitelere yardımcı olması. • Üniversitede öğrencilerin bütünsel olarak yetiştirilmesi. – Teknik bilgi – Düşünme biçimi / nosyon – İş yapış biçimi
• Öğrencilere Üniversitede temel bilgilerin ve nosyonun verildiğinin, genç mühendisin eğitiminin sanayide devam etmesi gerektiğinin bilinmesi. 11
Ortak Teknoloji Üretiminde Başarı Koşulları Üniversite
Sanayi
Bilgi üretimi ve eğitimin yanında uygulanabilir teknoloji geliştirmeye uygun
Kendi teknolojisini ve kendi özgün ürününü üretmeye uygun
Altyapı – Uzmanlık – Yöntemler – Mevzuat
Altyapı – Kilit teknolojilerde uzmanlık – Yöntemler – Maddi kaynak
Başarılı Endüstriyel AR-GE’nin Koşulları • Açıkca Belirlenmiş Amaç ve Hedefler • Üst Yönetim Desteği • Yeterli Kaynak – Anahtar Konularda Yetişmiş Uzmanlar – Laboratuvar Altyapıları – Bilgisayar Donanımı ve Analiz Yazılımları
• Optimum Zaman • Araştırma-Geliştirme Ortamı / Yöntemler 13
Uygun İnovasyon Ortamı “Ar-Ge Yönetimi, bestekarlardan kurulu bir orkestranın yönetilmesine benzer.”
• Açıkca belirtilmiş hedef ve ilkeler. Kısa / Orta / uzun vadeli planlar. • Bilgili, meraklı ve motivasyonu yüksek araştırmacılar. • Ar-Ge calışmalarının, kriz anında bile, arkasında duran sabırlı üst yönetim. • Çalışanlara yeni fikirlerini ortaya atma olanağı. • Yeni fikirlerin doğruluğunun (veya geçersizliğinin) bilimsel yöntemlerle kanıtlanması. • Bilgiye ve teknolojiye ulaşım kanallarının açık tutulması. • Üretilen bilginin ulaşılabilir bir şekilde raporlanması. • Proje yönetim kültürü ve sistematiği. • Altyapı yönetimi. • Performans yönetimi. • “Uçma” ve “Kaybolma” tuzaklarına karşı önlem. 14
Ortak Teknoloji Üretiminde Başarı Koşulları Üniversite
Sanayi
Bilgi üretimi ve eğitimin yanında uygulanabilir teknoloji geliştirmeye uygun
Kendi teknolojisini ve kendi özgün ürününü üretmeye uygun
Altyapı – Uzmanlık – Yöntemler – Mevzuat
Altyapı – Kilit teknolojilerde uzmanlık – Yöntemler – Maddi kaynak
Kamu
Ortak çalışmayı özendirici ve kolaylaştırıcı düzenlemeler
Ortak Çalışma Kültürü
Sinerji yaratacak, tüm paydaşların kazanımını sağlayacak, tarafların güçlü yanlarını birleştirecek ortak çalışma kültürü
Güçlü – Eksik Yönler Analizi
Eksik
Güçlü
Üniversite
Sanayi
•Bilimsel çalışır. •Kendi uzmanlık alanında derinlemesine bilgi sahibidir. •Tüm şirketlere eşit uzaklıktadır.
•Üretimin ve pazarın içindedir. •Fayda / maliyet analizini iyi yapar. •Katma değer yaratma fikri vardır. •Çabuk karar verip çabuk uygular.
•Bilgi üretimi ve eğitim hala teknoloji üretiminden daha önemlidir. •Zaman planı akademik takvime endekslidir. •Ticari nosyon önemli değildir. •Kendi uzmanlık alanı dışında bilgisi yüzeyseldir.
•Bilgi üretimi için geçecek zamana sabrı yoktur. •Kendi çekirdek iş alanının dışındaki uzmanları bünyesinde tutamaz. •Ticari sırları konusunda hassastır.
Anlaşmalarda Karşılaşılan Problemler • Yayın izni – Ortak çalışma ile ilgili bir yayın için şirketten izin isteme zorunluluğu.
• Gizliliğin sağlanması – Üniversite üyelerinin aynı konuda başka bir şirketle çalışmasına getirilen kısıtlar.
• Çalışma bedelinin ödenme koşulları – Çalışmanın bedelinin Üniversite üyelerine ödenmesinde karşılaşılan bürokratik sorunlar.
• (Son zamanlarda) Fikri Hakların Paylaşımı 17
İlişkiyi Öldüren Yaklaşımlar • Endüstri’den Üniversite’ye “Bana her türlü teknik problemi çözülmüş, ticari başarısı kesin bir ürün getir, hemen yarın para kazanmaya başlayayım” • Üniversite’den Endüstriye “Sizin bir sürü paranız var. Verin onu bana ben ne yapılacağını bilirim.”
18
Hepimize Kolay Gelsin!
İlginiz için Teşekkürler,
Sorular? 19