‹ller ‹çin Gelecek Stratejileri Eskiflehir Sonuç Raporu
‹çindekiler 1. BAfiLAMADAN ÖNCE.... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 2. “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” AJANDA VE KATILIM B‹LG‹LER‹ . . . . . . 10 2.1 “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” AKIfiI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.2 “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” AJANDA AÇIKLAMALARI. . . . . . . . . . . 10 2.3 KATILIMCILAR VE GRUPLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 3. “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” SONUÇLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 3.1 ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹NDE BAfiARDIKLARIMIZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 3.2 ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹NDE BAfiARAMADIKLARIMIZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 3.3 ESK‹fiEH‹R’‹N BASKIN ÖZELL‹KLER‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 3.4 ESK‹fiEH‹R ‹fiLETMELER‹N‹N GELECE⁄‹N‹ ETK‹LEYEN E⁄‹L‹MLER . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 3.5 ESK‹fiEH‹R’‹N EKONOM‹K GEL‹fi‹M GÖREVLER‹N‹N BEL‹RLENMES‹ . . . . . . . . . . . . . . . . 57 3.6 ESK‹fiEH‹R’‹N 2-5 YILLIK EKONOM‹K GEL‹fi‹M HEDEFLER‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 4. GÖRÜfi VE TESP‹TLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 5. “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” GRUP ÇIKTILARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 5.1 “ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹NDE BAfiARDIKLARIMIZ BAfiARAMADIKLARIMIZ” UYGULAMASI . . 71 5.2 “ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹N‹N 2 - 5 YILLIK GEL‹fi‹M HEDEFLER‹” UYGULAMASI . . . . . . . . . 74 5.3 “ESK‹fiEH‹R’‹N EKONOM‹K GEL‹fi‹M‹N‹ ETK‹LEYEN E⁄‹L‹MLER HAR‹TASI”. . . . . . . . . . . . 81
‹llerin gerçek potansiyelleri mercek alt›nda
T
ürk Ekonomi Bankas› (TEB) olarak, sahip olduklar› geliflme potansiyeli ile Türkiye ekonomisinin can damar› olan KOB‹’lere, artan rekabet ortam›nda de¤er katma misyonumuzu sürdürmeye devam ediyoruz.
Bu misyonun verdi¤i sorumlulukla, KOB‹’lere günümüz ekonomisinde rekabetçi güç kazand›racak e¤itimlerin verildi¤i TEB KOB‹ Akademi ise, 2005 y›l›ndan beri Anadolu’nun birçok önemli ilinde gerçekleflti. TEB KOB‹ Akademi çat›s› alt›nda imza att›¤›m›z yeni projemizin bir parças› olan “‹ller ‹çin Gelecek Stratejileri” konferans dizisinin üçüncüsünü Eskiflehir’de hayata geçirmenin ve sonuçlar›n› sizlerle paylaflman›n gururu içindeyiz. Türkiye ekonomisi için büyük anlam tafl›d›¤›na inand›¤›m›z bu projenin yeni dura¤› Eskiflehir’de, ilin varolan sorular›n› masaya yat›rd›k ve çözüm yollar›na ulaflmaya çal›flt›k. ‹ç Anadolu’nun önemli bir sanayi ve kültür merkezi olan Eskiflehir’in potansiyelini ortaya ç›karmay› hedefleyen bu büyük projeye imza at›yor olmaktan TEB olarak büyük mutluluk ve gurur duyuyoruz. Eskiflehir’in gelecek stratejisi ve bu stratejiyi oluflturan k›sa ve orta vadeli hedeflerin belirlendi¤i seminerin sonuçlar›n› içeren bu de¤erli raporun sizlere önemli aç›l›mlar sa¤layaca¤›na yürekten inan›yoruz. Bu anlamda, Eskiflehir Sonuç Raporu’nda yer alan tüm hedeflere destek veriyor ve üzerimize düflen tüm görevleri yerine getirmekten mutluluk duyuyoruz. TEB olarak sadece bu raporu yay›nlamakla yetinmedi¤imizin; raporun ç›kt›lar›na dayanarak bir tak›m görevleri üstlendi¤imizin ve bu görevleri ivedilikle gerçeklefltirdi¤imizin de alt›n› çizmek isteriz. Eskiflehir raporunu Say›n Vali Kadir Çal›fl›c›’ya teslim etmemizin akabininde düzenledi¤imiz , TEB KOB‹ Akademi “Kurumsal Geliflim Program›” adl› iki günlük seminer ile Eskiflehirli KOB‹’lerimizi raporda öne ç›kan d›fl ticaret, süreç iyilefltirme ve pazarlama konular›nda bilgilendirmeyi ve öne ç›kan bafll›klarda atölye çal›flmalar› geçeklefltirmeyi hedefledik. Bizler için çok de¤erli bu projenin baflar›l› bir flekilde gerçekleflmesinde yan›m›zda olan, bizimle iflbirli¤i yapan Eskiflehir Valili¤i’ne, Eskiflehir Büyükflehir Belediye Baflkanl›¤›’na, Anadolu ve Osmangazi Üniversiteleri’ne, Eskiflehir Sanayi Odas›’na, Eskiflehir Ticaret Odas›’na, KOSGEB Eskiflehir ‹flletme Gelifltirme Merkez Müdürlü¤ü’ne, KOSGEB Eskiflehir Bölge Sanayi Gelifltirme Merkez Müdürlü¤ü’ne ve bu projenin içinde yer alarak illeri hakk›ndaki de¤erli fikirlerini bizlerle paylaflan Eskiflehirli ifladamlar›na teflekkürlerimi sunuyorum. Varol Civil Türk Ekonomi Bankas› Genel Müdürü
5
Misyonumuzu Eskiflehir’de sürdürüyoruz
T
ürkiye çap›nda üçüncüsünü Eskiflehir’de gerçeklefltirdi¤imiz “‹ller ‹çin Gelecek Stratejileri” konferans›n›n somut verilerini ortaya koyan Sonuç Raporu’nu sizlerle paylaflmaktan büyük mutluluk duyuyoruz.
Türk Ekonomi Bankas› olarak, yeni stratejimizin bir parças› olarak KOB‹ Bankac›l›¤› alan›nda büyük ve yenilikçi projelere imza att›k, ilkleri gerçeklefltirdik. “Büyümek gerekiyorsa!” gibi kararl› bir slogan ile yola ç›kan TEB KOB‹ Bankac›l›¤›, KOB‹’lere de¤er katma misyonu ile; kentine, sektörüne, ifline ve gelece¤ine sahip ç›kacak küçük ve orta boy iflletmelerin, yaratt›klar› ekonomik de¤er ile Türkiye ekonomisinin geliflimine katk› sa¤lamalar›na yard›mc› olmay› hedefliyor. Bu misyon çerçevesinde bankam›z, 2005 y›l›ndan bu yana Anadolu’daki 16 büyük ilimizde, KOB‹’lere ulusal ve uluslararas› pazarlarda rekabet avantaj› sa¤layacak bilgilerin aktar›ld›¤› TEB KOB‹ Akademi seminerleri düzenledi ve bununla yetinmeyerek illerin potansiyellerini ortaya ç›karmay› hedefleyen “‹ller ‹çin Gelecek Stratejileri” konferanslar›n› bafllatt›. Eskiflehir, sahip oldu¤u co¤rafi avantajlar ve Türkiye’nin en büyü¤ü olan 32 milyon m2 büyüklü¤ündeki Organize Sanayi Bölgesi ile gerçek anlamda bir potansiyele sahip. Bununla yetinmeyerek Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan santrali ile kendi elektri¤ini üretebilen, Türkiye’nin teknoloji üssü olmaya kendini aday göstermifl, çal›flkan ve vizyon sahibi bir kent. Kentin ekonomik ve ticari yap›s›n›n önemli temsilcilerinin kat›l›m›yla gerçeklefltirilen “‹ller ‹çin Gelecek Stratejileri” konferans›, Eskiflehir’in ekonomik geçmiflinin, bugününün ve gelece¤inin bir bütün halinde ele al›nd›¤› gerçek bir araflt›rma ve tart›flma platformu oldu. Farkl› sektörlerden farkl› firmalar›n, ilgili sivil toplum örgütlerinin ve kamu kurumlar› temsilcilerinin yer ald›¤› kat›l›mc›lar bölgenin ekonomik, kültürel ve sosyal geçmiflinden yola ç›karak, illerinin gelecek hedeflerini ve bu hedeflere ulaflmalar›n› sa¤layacak olan stratejik, taktik, operasyonel giriflimlerini ortaya koymaya; gelecek için stratejik planlar›n› çizmeye çal›flt›lar. Konferans›n ilk aflamas›nda, Eskiflehir’in bugünkü sosyoekonomik düzeyinin kilometre tafllar› ve bu noktalara yön veren e¤ilimler belirlendi. Verimli bir tart›flma sonucunda oluflturulan bu geçmifl muhasebesinin ard›ndan, kent ekonomisinin güçlü ve zay›f yanlar› ortaya koyulmaya çal›fl›ld›. Çal›flman›n son aflamas›nda ise, Eskiflehir’in geliflmesinde f›rsatlar sunan yat›r›m alanlar›, k›sa ve orta vadede ulafl›lmas› gereken hedefler belirlendi ve bu hedeflerin gerçeklefltirilmesinde mevcut iflletmelere, sivil toplum kurulufllar›na, kamu kurumlar›na ve bölgede yat›r›m yapmak isteyen giriflimcilere düflen görevler tan›mland›. KOB‹’lerin ve ilin geliflim görev ve hedefleri ile bir arada ele al›nd›. Sizlere bu de¤erli raporu sunmaktan büyük gurur ve heyecan duyuyoruz. “‹ller ‹çin Gelecek Stratejileri” konferanslar› önümüzdeki dönemde Anadolu’nun farkl› illerinde düzenlenmeye ve illerin geleceklerine ›fl›k tutmaya devam edecek. Sayg›lar›mla, Turgut Boz Ticari Bankac›l›k, Genel Müdür Yard›mc›s›
7
1. BAfiLAMADAN ÖNCE...
skiflehir, konumu itibariyle, geçmiflten günümüze binlerce y›ld›r pek çok medeniyeti a¤›rlam›fl; ekonomik ve ticari anlamda üstlendi¤i köprü görevi ile stratejik bir flehir haline gelmifltir. Eskiflehir, sahip oldu¤u avantajlar itibariyle Türkiye’nin en geliflmifl illerinden biri olmufltur. Sanayi, e¤itim, yetiflmifl iflgücü, teknolojik altyap› ve bölgesel konumu ile Eskiflehir, daha üst s›ralara ç›kabilecek potansiyele sahiptir. 2003 y›l› verilerine göre, 81 il içinde Eskiflehir, sosyo-ekonomik geliflmifllik aç›s›ndan alt›nc› s›rada yer almaktad›r. ‹ç Anadolu s›ralamas›nda ise Ankara’n›n hemen arkas›nda ikinci il olarak yer almaktad›r. Geliflmifllik düzeyi ve standartlar› ile imrenilecek bir noktaya gelmifl olmakla birlikte Eskiflehir, sahip oldu¤u avantajlar› ve potansiyeli ile daha üst geliflmifllik düzeylerini hak etmektedir. Eskiflehir ilinin hedefledi¤i ekonomik ve sosyal geliflim stratejilerinin belirlenebilmesi amac›yla, TEB’in KOB‹ AKADEM‹S‹ çal›flmas›n›n bir aflamas› olan “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” gerçeklefltirilmifltir. 12 Nisan 2007 tarihinde Anemon Oteli’nde, Eskiflehir ilinin ekonomik ve ticari yap›s›n›n temsilcilerinden oluflan 48 kiflilik bir grupla gerçeklefltirilen çal›flmada Eskiflehir ilinin geçmifli ve bugünü de¤erlendirilmifl; ilin geliflimini etkileyen faktörler ve bunlara dayanan k›sa ve orta vadeli hedefler belirlenmifltir. “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›” çal›flmas›nda amaç, Eskiflehir ilinin bugün bulundu¤u noktadan daha ileriye gidebilmesi için sahip oldu¤u potansiyelin ve faktörlerin de¤erlendirilebilece¤i strateji altyap›lar›n› oluflturmakt›r. Bu strateji altyap›lar›, ilin gelece¤inde söz sahibi aktörlerin önderli¤inde hayata geçirilebilecek görev ve hedefleri içermektedir. Eskiflehir ili için kat›l›mc›lar›n belirledi¤i görev ve hedefler Eskiflehir ilini etkileyen e¤ilimlerden yola ç›k›larak, Eskiflehir’in sahip oldu¤u çeflitli faktörler göz önünde bulundurularak ortaya konmufltur. “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda öncelikle Eskiflehir iflletmelerinin gelece¤ini etkileyen geliflim ve e¤ilimlerin tespit edilmesi olmufltur. Bu e¤ilimler ilin geliflimi için yerine getirilmesi gereken çeflitli görevleri iflaret etmektedir. Daha sonra ise bu görevlerin yerine getirilebilmesi için ulafl›lmas› gereken k›sa ve orta vadeli hedefler (2 - 5 y›ll›k) belirlenmifltir. Hedeflerin belirlenmesi s›ras›nda da Eskiflehir ilinin sahip oldu¤u güçlü ve zay›f yönler ile karfl›laflt›¤› f›rsat ve tehditler de¤erlendirilmifltir. Böylece, il için en önemli görevlerin hangi faktörlerin deste¤i ile ve hangi hedefler arac›l›¤›yla gerçeklefltirilece¤i ortaya konmufl; Eskiflehir’in gelecek resminin stratejik parçalar› tüm kat›l›mc›lar›n ortak akl› ile belirlenmifltir. “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda, her bir aflaman›n ç›kt›s› bir di¤er aflaman›n girdisini oluflturmufl, bu sürecin etkin biçimde yürütülebilmesinin en önemli arac› da kat›l›mc›lar›n de¤erli bilgi ve görüflleri olmufltur. Çal›flmada kullan›lan yöntemler ve kat›l›m zenginli¤i, bölgenin geliflimi için bu çal›flman›n ya da benzeri stratejik planlama çal›flmalar›n›n ortaya ç›karaca¤› geliflim hedeflerinin yayg›n bir flekilde sahiplenilmesine zemin haz›rlam›flt›r. Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi olarak bu çal›flman›n öncesinde ve s›ras›ndaki tüm aflamalar›nda yorumlar›yla ve destekleriyle etkin ve baflar›l› bir program yap›lmas›n› sa¤layan Eskiflehir Valili¤i’ne, Eskiflehir Büyükflehir Belediye Baflkanl›¤›’na, Anadolu ve Osmangazi Üniversiteleri’ne, Eskiflehir Ticaret Odas›’na, Eskiflehir Sanayi Odas›’na, KOSGEB Eskiflehir ‹flletme Gelifltirme Merkez Müdürlü¤ü’ne, KOSGEB Bölge Sanayi Gelifltirme Merkez Müdürlü¤ü’ne ve tüm kat›l›mc›lara teflekkür eder; “Eskiflehir Gelecek Stratejileri Konferans› Sonuç Raporu”nu sayg›lar›m›zla bilgilerinize arz ederiz.
E
Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi Ltd. fiti.
9
2. “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” AJANDA VE KATILIM B‹LG‹LER‹
skiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”, üç ana aflamadan oluflmaktad›r. ‹lk aflamada, ilin bugüne dek ald›¤› karar ve uygulamalardan baflar›l› ve baflar›s›z olarak de¤erlendirilenler belirlenmifltir. ‹kinci aflamada ise, Eskiflehir iflletmelerini ve ilin ekonomisini etkileyen e¤ilimler de¤erlendirilmifl, bu e¤ilimlerden ilin geliflimi için do¤an görevler belirlenmifltir. Üçüncü aflamada, ise bu görevlerin yerine getirilebilmesi için ulafl›lmas› gereken k›sa ve orta vadeli hedefler belirlenmifltir. Eskiflehir ilinin gelecek hedeflerinin belirlenmesi aflamas›nda il için daha önceden Eskiflehir Sanayi Odas› taraf›ndan gerçeklefltirilen GZTF analizinden yararlan›lm›fl; ilin sahip oldu¤u ve ile etki eden bu faktörlerin önemi ve bu faktörlerin kullan›lma / faktörlerden kaç›nma gücü de¤erlendirilmifltir.
“
E
2.1 “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” AKIfiI 12 Nisan 2007 tarihinde gerçeklefltirilen “Eskiflehir Gelecek Stratejileri Konferans›”nda s›ras›yla afla¤›daki konular tart›fl›lm›flt›r Aç›l›fl
09.55 - 11.45
Eskiflehir Ekonomisinde Baflard›klar›m›z - Baflaramad›klar›m›z Eskiflehir’in Bask›n Özellikleri Eskiflehir’ ‹flletmelerinin Geliflimini Etkileyen E¤ilimler Eskiflehir’in Ekonomik Geliflim Görevlerinin Belirlenmesi Eskiflehir’in 2 - 5 Y›ll›k Ekonomik Geliflim Hedeflerinin Belirlenmesi
2.2 “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” AJANDA AÇIKLAMALARI AÇILIfi OTURUMU “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”, TEB Ticari Bankac›l›k Genel Müdür Yard›mc›s› Sn. Turgut BOZ’un, Eskiflehir Büyükflehir Belediye Baflkan› Prof. Dr. Sn. Y›lmaz BÜYÜKERfiEN’in, Eskiflehir Ticaret Odas› Baflkan› Sn. Cemalettin SARAR’›n ve Eskiflehir Vali Yard›mc›s› Sn. Ekrem ERDO⁄AN’›n aç›l›fl konuflmalar› ile bafllam›flt›r. Aç›l›fl›n konuflmalar›n›n ard›ndan, Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi’nin haz›rlad›¤› sunum gerçeklefltirilmifl, Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi fiirket Müdürü Mehmet SANLI’n›n konuflmas› ve çal›flma ile ilgili aç›klamalar› ile aç›l›fl oturumu sona ermifltir. “ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹NDE BAfiARDIKLARIMIZBAfiARAMADIKLARIMIZ” UYGULAMASI “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›” çal›flmas›n›n ilk bölümünde kat›l›mc›lar, grup çal›flmalar› ile Eskiflehir ilinin geçmiflten günümüze bir muhasebesini yapm›fllard›r.
10
Eskiflehir ilinde bugüne dek hangi karar ve uygulamalar›n ilin gelifliminde bir baflar› ve baflar›s›zl›k oldu¤u kat›l›mc›lar taraf›ndan de¤erlendirilmifl, sonuçlar birlefltirilerek, ilin bugüne dek elde etti¤i baflar›lar›n ve karfl›laflt›¤› baflar›s›zl›klar›n bir profili ç›kar›lm›flt›r. “Eskiflehir Ekonomisinde Baflard›klar›m›z - Baflaramad›klar›m›z” uygulamas›, “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›” çal›flmas›n›n temelindeki ortak akl› ve sinerjiyi oluflturabilmek ve ortak bak›fl aç›s›n› yakalayarak çal›flmay› sa¤lam bir zemine oturtabilmek; bafllang›ç noktas›n› do¤ru seçebilmek için gerçeklefltirilmifltir.
“‹ller ‹çin Gelecek Stratejisi Konferans›”, 12 Nisan 2007 Eskiflehir
Bu bölümün amac›, Eskiflehir’in geldi¤i noktada, baflar› ve baflar›s›zl›k hanesinde neler bulundu¤unu ortak akl› kullanarak tespit etmektir. Baflar› ve baflar›s›zl›k sübjektif oldu¤u kadar kayna¤›yla ve sonucuyla da farkl›l›k gösterebilen kavramlard›r. Kimi baflar›l› kararlar›n devam›nda baflar›l› olmayan uygulamalar gerçeklefltirilmifl olabilir. Bir grup ya da kifli için baflar›l› bulunan bir uygulama bir baflka taraf için ayn› nitelikleri tafl›mayabilir. Bu bölüm, bu tür alg› ve oluflum farkl›l›klar›n tüm taraflarca ayn› biçimde benimsenerek çal›flman›n devam ettirilmesi amac›yla gerçeklefltirilmifltir. “ESK‹fiEH‹R’‹N BASKIN ÖZELL‹KLER‹” UYGULAMASI ESO’nun Temmuz 2005’de yürüttü¤ü “Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar›m› Çal›flmas›”nda elde edilen GZFT analizinden “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda girdi olarak yararlan›lm›flt›r. Bu bölümde kat›l›mc›lar, Eskiflehir’in sahip oldu¤u güçlü ve zay›f yönlerin listesini incelemifllerdir. Kat›l›mc›lar, bu faktörlerin il için önemini ve bu faktörden yararlanabilme / kaç›nabilme gücünü de¤erlendirmifller; ilin ekonomik, sosyal ve ticari geliflimi için önem tafl›yan ve bask›n nitelikte olanlar› belirlemifllerdir. Bu bölüm, Eskiflehir ili için daha önceden belirlenen bu faktörlerin, görevlerin hedeflere dönüfltürülmesi aflamas›nda daha etkili biçimde kullan›labilmesi amac›yla yürütülmüfltür. Eskiflehir için yap›lan GZFT analizi, bu çal›flmada kat›l›mc›lar taraf›ndan iki tür de¤erlendirmeye tâbi tutulmufltur. ‹lk de¤erlendirmede il için söz konusu faktörün önem derecesi, ikinci de¤erlendirmede de bu faktörden yararlanabilme (güçlü yönler ve f›rsatlar) ya da bu faktörü ortadan kald›rabilme (zay›f yönler ve tehditler) gücü sorgulanm›flt›r.
11
Böylece sahip olunan GZFT’den hangilerinin ilin gelece¤inde nas›l bir rol oynad›¤›, ne kadar kritik oldu¤u ve ilin görevlerle bu faktörleri birbiriyle iliflkilendirebilme gücü ortaya konmufltur. “ESK‹fiEH‹R ‹fiLETMELER‹N‹N GEL‹fi‹M‹N‹ ETK‹LEYEN E⁄‹L‹MLER” UYGULAMASI (E¤ilimler Haritas›) “E¤ilimler Haritas›” çal›flman›n ikinci ana bölümü olmufltur. Eskiflehir iflletmelerini ve do¤al olarak da ilin ekonomik geliflimini hangi e¤ilim ve geliflmelerin nas›l etkiledi¤i bu bölümde tart›fl›lm›flt›r. Strateji belirlemenin temelinde iç ve d›fl olmak üzere iki tür analiz bulunmaktad›r. ‹ç analiz s›ras›nda, strateji gelifltirilecek kurum, iflletme ya da ilin sahip oldu¤u; kendinden getirdi¤i faktörlerin neler oldu¤u ve gelecek planlar›nda nerede - nas›l kullan›labilece¤i de¤erlendirilir. D›fl analiz ise, strateji gelifltirme aflamas›nda kurumun, iflletmenin ya da ilin kontrol edemeyece¤i ancak kendisini direkt ya da dolayl› etkileyece¤i faktörlerin de¤erlendirilme aflamas›d›r. “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›” çal›flmas›nda, “e¤ilimler haritas›” uygulamas›, Eskiflehir ilinin d›fl çevresindeki geliflme ve e¤ilimleri analiz etmek üzere yürütülmüfltür. Eskiflehir ilini yerel, bölgesel, ulusal ya da uluslararas› düzeyde pek çok e¤ilim etkilemektedir. Bunlar teknolojideki geliflmelerden, hizmet sektöründeki geliflmelere, finansman yap›s›ndaki de¤iflimlerden, müflteri beklentilerindeki de¤iflime kadar farkl› konularda olmaktad›r. Bu de¤iflimlerin ve e¤ilimlerin do¤ru yorumlanmas› Eskiflehir ilinin bu e¤ilimlere daha h›zl› ve etkin uyum göstermesini ve bu e¤ilimlerden maksimum fayday› elde etmesini sa¤layacakt›r. “E¤ilimler haritas›”n›n görevi, sadece bu e¤ilimleri belirlemek de¤il, Eskiflehir ilinin geliflimi için bu e¤ilimlerin yorumlanarak görevlere dönüfltürülmesini sa¤lamakt›r. E¤ilim ve geliflmelerin sadece belirlenmesi de¤il, bunlar›n Eskiflehir’e iflaret etti¤i geliflim görevlerinin de ortaya konmas› ve “bu e¤ilimin ortaya koyaca¤› de¤iflimlere uyum sa¤lamak ve de¤iflimlerden yararlanabilmek için kimlerin ne tür görevler üstlenmesi gerekiyor” sorusunun cevaplanmas› gerekmektedir. Çal›flman›n amac› da, kat›l›mc›lara kendi uzmanl›k ya da çal›flma alanlar› üzerine bu sorgulatmay› yapmak; her bir e¤ilimin do¤urdu¤u alt e¤ilimleri belirleyerek gereken görevleri ortaya koymalar›n› sa¤lamakt›r. “ESK‹fiEH‹R’‹N EKONOM‹K GEL‹fi‹M GÖREVLER‹N‹N BEL‹RLENMES‹” UYGULAMASI “Eskiflehir ‹flletmelerinin Geliflimini Etkileyen E¤ilimler” çal›flmas› ildeki pek çok geliflim ve e¤ilimi ortaya koymakta ve bu e¤ilimler de çok say›da görevin yerine getirilmesi gerekti¤ini iflaret etmektedir. Ancak, ilin geliflim stratejisinin etkinli¤i aç›s›ndan tüm bu görevlerin belirlenmesinin yan› s›ra il için bu görevler içinden en öncelikli olanlar›n saptanmas› da gerekmektedir. En öncelikli görevler, Eskiflehir ili için k›sa ve orta vadeli hedeflerin ortaya konmas›n› sa¤layacakt›r. Böylece ilin ekonomik, sosyal ve ticari geliflimi için yap›lmas› gerekenler hem etkili hem de öncelikli olarak ele al›nabilecektir. Bu amaçla kat›l›mc›lar, uygulaman›n bu bölümünde, “e¤ilimler haritas›”ndan ç›kan tüm görevleri incelemifller ve ilin geliflimi için öncelikle ele al›nmas› gerekenleri belirlemifllerdir.
12
“ESK‹fiEH‹R’‹N 2 - 5 YILLIK EKONOM‹K GEL‹fi‹M HEDEFLER‹N‹N BEL‹RLENMES‹” UYGULAMASI “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›” çal›flmas›n›n üçüncü ana bölümü çal›flman›n ayn› zamanda son uygulamas›d›r. Bu bölümde kat›l›mc›lar, bir önceki aflamada belirledikleri görevlerin yerine getirilebilmesi için ulafl›lmas› gereken k›sa ve orta vadeli hedefleri belirlemifllerdir. Her bir bölümde elde edilen ç›kt›lar›n bir sonraki bölümde girdi olarak de¤erlendirildi¤i çal›flmada, Eskiflehir iflletmelerini etkileyen e¤ilimler de¤erlendirilmifl ve bu e¤ilimlerden baz› görevler elde edilmifltir. Bu görevlerin içinden öncelikli olarak belirlenenler için de k›sa ve orta vadeli hedefler ortaya koyularak çal›flma sona erdirilmifltir. Çal›flman›n bu bölümünde sadece hedefler belirlenmekle kalmam›fl; bu hedeflere ulaflma sürecinde kolayl›k sa¤layacak güçlü yönler, zorluk ç›karabilecek zay›f yönler, hedefin gerçekleflmesiyle birlikte ulafl›lacak f›rsatlar ve bertaraf edilecek tehditler de analiz edilmifltir. 2.3 KATILIMCILAR VE GRUPLAR 12 Nisan 2007 tarihinde gerçeklefltirilen “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”, Eskiflehir ekonomik, ticari ve sosyal hayat›n› temsil eden; çeflitli iflletme ve kurulufllardan 48 kiflilik bir kat›l›mla yürütülmüfltür:
NO
KATILIMCI
KURUM
NO
KATILIMCI
KURUM
1
Ayd›n Saatçio¤lu
Savronik Elektronik
25
Süha Özbay
Etasis A.fi.
2
‹. Haluk Erden
Faydam Bilgi Teknolojileri
26
Özcan Da¤demir
Eskiflehir Osmangazi Ünv.
3
Ömer Benli
Benli Geri Dönüflüm Ltd. fiti.
27
Metin Sürer
MSM Metal
4
Mahmut Zafer K›z›lkaya
Baflak Kiremit
28
Zeki Ertan
Ertan Döküm
5
Gürcan Banger
Sarar Grubu
29
Mustafa Günay
Öztürk Plastik
6
Özlem Günayd›n
KYS Sandalye
30
Ramazan Yanar
Hases A.fi.
7
Turgut Özaydemir
JCI Eskiflehir
31
Murat Bayar
Erifl Helva G›da Sanayi
8
Salim Kurt
Kavaso¤lu Et
32
Erdo¤an ‹ncesu
‹ncesu A.fi.
9
Mustafa O¤uz
O¤uzlar Yem Fabrikas›
33
‹lyas fi›klar
Anadolu Üniversitesi
10
‹skender Bayar
ETO (Bayar Tekstil)
34
Metin Erkaya
Zeytino¤lu Holding
11
Erdo¤an Ayday
Ziraat Odas›
35
H. Cengiz Al›flkan
ESOTO Ltd. fiti.
12
Nur Akkoyun
Akkoyun G›da
36
Ferruh Tanyel
KOSGEB
13
‹brahim Alkara
ETO
37
‹smet Erden
B.fiehir Belediyesi Bflk. Yrd.
14
‹lhan Özkan
Tafl›y›c›lar Koop.
38
Bülent Bingöl
ABS ‹nflaat
15
Ak›n Çamo¤lu
Yöre Turizm
39
Ali ‹hsan Karamanl›
Eskiflehir OSB Müdürü
16
Lütfi Tarcan
Tarcanlar A.fi.
40
Ali Eldem
Eldem A.fi.
17
Ali Osman Gül
‹l Kültür ve Turizm Müd.
41
Ekrem Ero¤lu
Ero¤lu Yaz›l›m
18
Kerem Can Apayd›n
Oscar Party Club
42
Bülent Gürbüz
Art› G›da Ltd. fiti.
19
Ekrem Birsen
Esnaf Odalar› Birli¤i Bflk.
43
U¤ur Emre
Esnaf Odalar› Birli¤i Gnl. Skr.
20
Atila Ayva
Esvit
44
Nevin Onrat
TÜLOMSAfi
21
fiöhret Yörük
TÜLOMSAfi
45
Mustafa Tu¤
Emek Özel Civata
22
Sadettin Ak
Akar Makine Ltd. fiti.
46
‹brahim Çak›r
Makine Müh. Odas›
23
Muzaffer Ayd›nl›
Ayd›n Torna
47
Cemil Bahçe
KOSGEB ‹fiGEM
24
Fatih Temizsoy
P›nar Süt A.fi.
48
Onur Sürmeli
Bruno Seramik
13
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”, grup çal›flmas› temeline dayal›, beyin f›rt›nas› yöntemiyle yürütülen bir çal›flmad›r. Kat›l›mc›lar, temsil ettikleri sektör ve kurumlar göz önünde bulundurularak, uygulama ad›mlar›na göre yedi gruba ayr›lm›fllard›r.
GRUP 1 - GELECEK
GRUP 5 - FAYDAM
KATILIMCI
KURUM
KATILIMCI
KURUM
Ayd›n Saatçio¤lu
Savronik Elektronik
Ferruh Tanyel
KOSGEB
Süha Özbay
Etasis A.fi.
‹brahim Alkara
ETO
‹. Haluk Erden
Faydam Bilgi Teknolojileri
‹smet Erden
B.fiehir Belediyesi Bflk. Yrd.
Özcan Da¤demir
Eskiflehir Osmangazi Ünv.
‹lhan Özkan
Tafl›y›c›lar Koop.
Ömer Benli
Benli Geri Dönüflüm LTD fiT‹
Bülent Bingöl
ABS ‹nflaat
Ak›n Çamo¤lu
Yöre Turizm
Ali ‹hsan Karamanl›
Eskiflehir OSB Müdürü
GRUP 2 - KIRMIZI fi‹MfiEKLER KATILIMCI
KURUM
Metin Sürer
MSM Metal
Mahmut Zafer K›z›lkaya
Baflak Kiremit
Zeki Ertan
Ertan Döküm
Gürcan Banger Mustafa Günay
GRUP 6 - YUNUS EMRE KATILIMCI
KURUM
Sarar Grubu
Lütfi Tarcan
Tarcanlar A.fi.
Öztürk Plastik
Ali Eldem
Eldem A.fi.
Ali Osman Gül
‹l Kültür ve Turizm Müdürü
GRUP 3 - M‹DAS KATILIMCI
KURUM
Özlem Günayd›n
KYS Sandalye
Ramazan Yanar
Hases A.fi.
Turgut Özaydemir
JCI Eskiflehir
Murat Bayar
Erifl Helva G›da San.
Salim Kurt
Kavaso¤lu Et
Erdo¤an ‹ncesu
‹ncesu A.fi.
Mustafa O¤uz
O¤uzlar Yem Fabrikas›
GRUP 4 - IfiIK
Ekrem Ero¤lu
Ero¤lu Yaz›l›m
Kerem Can Apayd›n
Oscar Party Club
Bülent Gürbüz
Art› G›da Ltd. fiti.
Ekrem Birsen
Esnaf Odalar› Birli¤i Bflk.
U¤ur Emre
Esnaf Odalar› Birli¤i Gnl. Skr.
7 - ATOM KARINCA KATILIMCI
KURUM
Atila Ayva
ESV‹T
Nevin Onrat
TÜLOMSAfi
fiöhret Yörük
TÜLOMSAfi
KATILIMCI
KURUM
Mustafa Tu¤
Emek Özel C›vata
‹lyas fi›klar
Anadolu Üniversitesi
Sadettin Ak
Akar Makine Ltd.
‹skender Bayar
ETO (Bayar Tekstil)
‹brahim Çak›r
Makine Mühendisleri Odas›
Metin Erkaya
Zeytino¤lu Holding
Muzaffer Ayd›nl›
Ayd›n Torna
Erdo¤an Ayday
Ziraat Odas›
Cemil Bahçe
KOSGEB ‹fiGEM
H. Cengiz Al›flkan
ESOTO LTD. fiT‹.
Fatih Temizsoy
P›nar Süt A.fi.
Nur Akkoyun
Akkoyun G›da
Onur Sürmeli
Bruno Seramik
Gruplar›n her bir oturumda ortaya koyduklar› ç›kt›lar›n tamam› “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans› Grup Ç›kt›lar›” bölümünde yer almaktad›r. Raporun ana bölümünde yer alan yorumlar, tespit ve öneriler ise grup ç›kt›lar›n›n konsolidasyonuna ve Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi dan›flmanlar›n›n görüfllerine dayanmaktad›r.
14
3. “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” SONUÇLARI
3.1 ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹NDE BAfiARDIKLARIMIZ ■
Befleri yaflam›n geliflmesi (6)
■
Ülkemizin en iyi OSB’si (4)
■
Üniversiteler (3)
■
Esnaf›n ö¤renciye kucak açmas› (2)
■
E¤itim düzeyinin yükselmesi (2)
■
Sanayileflmede yol al›nmas› (2)
■
Rayl› sistem (2)
■
‹hracatta talebi iyi de¤erlendirdik (2)
■
Sa¤l›k hizmetleri (2)
■
Havac›l›k ve uzay sanayisi (2)
■
Biliflim sektörünün geliflimi (2)
■
Ça¤dafl belediyecilik (2)
Eskiflehir Sivil Havac›l›k Okulu Havaalan› Uçufl Kontrol Kulesi
“Eskiflehir Ekonomisinde Baflard›klar›m›z” uygulamas›ndan elde edilen birlefltirilmifl listedeki maddeler de¤erlendirildi¤inde karfl›lafl›lan tespitler flunlar olmaktad›r: ■
Befleri yaflam›n geliflmesi (6)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan alt›s›, Eskiflehir’in yaflam standartlar›n›n yüksek oluflunu bir baflar› olarak de¤erlendirmifltir. Eskiflehir’in yakalad›¤› bu baflar›n›n ilin neredeyse tamam›nda bir fark›ndal›k yaratm›fl olmas›, ilin gelifliminde bundan sonra yap›lmas› gerekenler için de sinerji oluflturabilecek bir faktördür. Eskiflehir’in sosyal geliflmifllik aç›s›ndan Türkiye’nin en önde gelen illeri aras›nda yer almas› büyük bir avantajd›r. Ancak bu avantaj›n “kentsel pazarlama” sürecinde ne kadar kullan›ld›¤› sorgulanmas› gereken bir konudur.
●
Ulusal ve yabanc› yat›r›m›n çekilebilmesi, nitelikli iflgücünün çekilebilmesi ve mevcut iflgücünün korunabilmesi için, Eskiflehir’in mevcut geliflmifllik düzeyini vurgulayan ve geliflmesini art›rabilmek için sahip oldu¤u potansiyeli öne ç›karan bir kentsel politikaya ihtiyac› vard›r. ■
Ülkemizin en iyi OSB’si (4)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan dördü, Eskiflehir Sanayi Odas› OSB’yi bir baflar› olarak de¤erlendirmifltir. Türkiye’nin bu en büyük OSB’si, hem alan büyüklü¤ü, hem 353 iflletmeye ev sahipli¤i yap›yor olmas›, hem de sundu¤u imkânlar› itibariyle Eskiflehir sanayisinin geliflimi için çok büyük bir f›rsatt›r.
15
■
Üniversiteler (3)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan üçü, Eskiflehir’de bulunan iki üniversitenin varl›¤›n› bir baflar› olarak de¤erlendirmifltir. Eskiflehir, sahip oldu¤u bu iki büyük ve sayg›n üniversite ile hakl› olarak gurur duymakta ve bir baflar› olarak de¤erlendirmektedir. Ancak baflaramad›klar›m›z listesinde de üniversite-sanayi iflbirli¤inin sa¤lanamad›¤› üç grup taraf›ndan belirtilmifltir.
●
■
Esnaf›n ö¤renciye kucak açmas› (2)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan ikisi, üniversite nüfusunun ve Eskiflehir halk›n›n birbirine uyumunu bir baflar› olarak de¤erlendirmifltir.
Anadolu Üniversitesi Yunus Emre Kampüsü
Eskiflehir, üniversite nüfusu ile flehrin birbirine en iyi uyum sa¤lad›¤› flehirlerden birisidir. Eskiflehir bir “üniversite flehri” olarak an›lmakta, taraflar da bu durumdan memnuniyet duymaktad›rlar. ●
Bu durum, Eskiflehir’de h›zla büyüyen hizmet ve ticaret sektörleri için büyük bir potansiyel teflkil etmektedir.
●
Eskiflehir’in üniversite flehri kimli¤i sadece ticari anlamda de¤il, flehrin sosyal ve entelektüel geliflimi için de ciddi bir potansiyeldir. ●
3.2 ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹NDE BAfiARAMADIKLARIMIZ ■
Birlikte hareket edememe (7)
■
Ulafl›m sorunu (6)
■
Kurumsallaflma (6)
■
Turizme aç›lamama (5)
■
Siyasette etkin rol alamama (4)
■
Yeterince marka ç›karamama (4)
■
Yeralt› kaynaklar›ndan yararlanamama (3)
■
D›fl ticaretten yeterince yararlanamama (3)
■
Tar›mda planl› geliflmenin sa¤lanamamas› (3)
■
Üniversite - sanayi iflbirli¤inin kurulamamas› (3)
“Eskiflehir Ekonomisinde Baflaramad›klar›m›z” uygulamas›nda elde edilen birlefltirilmifl listedeki maddeler de¤erlendirildi¤inde karfl›lafl›lan tespitler flunlar olmaktad›r: ■
Birlikte hareket edememe (7)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi grubun tamam› birlikte hareket edememeyi ilin bir baflar›s›zl›¤› olarak de¤erlendirmifltir. ● “Birlikte hareket edememe” olarak nitelendirilen kolektif çal›flma eksili¤i, ülkemizde birçok il taraf›ndan da baflar›lamayanlar aras›nda gösterilmektedir. ‹lin geliflimine yönelik kollektif bir çal›flma dönemi ortaya ç›karabilmek için için “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›” büyük bir f›rsatt›r. ‹lin geliflim aktörlerinin bir araya geldi¤i bu
16
toplant›da elde edilen görevlerin iyi de¤erlendirilmesi, yorumlanmas›, gerekiyorsa güncellenmesi ile kolektif çal›flma ad›mlar› at›labilir. ■
Ulafl›m sorunu (6)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan alt›s›, Eskiflehir’in ulafl›m sorunun çözülemedi¤ini ifade etmektedir. Bahsedilen ulafl›m sorunu, flehir içi ulafl›m de¤il, kara, hava ve deniz yolundan yeterince verimli yararlan›lamamas›d›r. Bu durum, Eskiflehir sanayi ve ticaret hayat›n›n ulusal ve uluslararas› piyasalara entegrasyonunu zorlaflt›rmaktad›r. ●
■
Kurumsallaflma (6)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan alt›s›, Eskiflehir firmalar›n›n kurumsallaflma konusunda baflar›s›z oldu¤unu ifade etmifltir.
Odunpazar› Evleri
● ‹flletmeler teknoloji, altyap› ve pazar anlam›nda büyümektedirler ancak yönetsel yap›lar› bu büyümeleri kald›rabilecek düzeyde geliflmemektedir.
Eskiflehir ilinin bir bütün olarak geliflimi ildeki firmalar›n geliflimi ile do¤ru orant›l›d›r. ‹flletmelerin geliflimi en baflta ekonomik yap›y› etkileyecek olsa da, iflgücü, teknoloji kullan›m›, sosyal hayat›n geliflimi konular›na da yak›ndan etki edecektir.
●
Bu anlamda de¤erlendirildi¤inde, ildeki iflletme say›s›n›n artmas› ya da iflletmelerin hacimsel büyümesi kadar bu büyümeyi sürdürülebilir k›lacak ve gelece¤e baflar›yla tafl›yacak kurumsallaflma çabalar› da önem arz etmektedir.
●
■
Turizme aç›lamama (5)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan befli, Eskiflehir’in turizme aç›lma konusunda yeterince baflar›l› olamad›¤›n› ifade etmifltir. ● Ülkemiz
tarihi de¤erler afl›s›ndan k›yas kabul etmeyecek bir zenginli¤e sahip olmakla birlikte, tarih ve alternatif turizm hareketleri konusunda henüz potansiyelinden yeterince yararlanamamaktad›r. Eskiflehir’in de yak›n çevresindeki tarihi mekânlar›n turizme kazand›r›lmas› ve bu mekânlar›n Eskiflehir’le birlikte an›lmas› ve kentsel pazarlaman›n bir parças› haline gelmesi konusunda çal›flmalar bafllatmas› gerekmektedir.
●
■
Siyasette etki rol almama (4)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan dördü, Eskiflehir’in siyasette yeterince baflar›l› temsil edilemedi¤ini ifade etmifltir. ■
Yeterince marka ç›karamama (4)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan dördü, Eskiflehir gibi sanayisi geliflmifl bir flehir için yeterince say›da marka ortaya ç›kmad›¤›n› ifade etmifltir. ■
Yeralt› kaynaklar›ndan yararlanamama (3)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan üçü, Eskiflehir’in sahip oldu¤u yeralt› zenginli¤ini yeterince kullanamad›¤›n› ifade etmifltir.
Eskiflehir Büyükflehir Belediyesi
17
■
D›fl ticaretten yeterince yararlanamama (3)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan üçü, Eskiflehir’in d›fl ticaret potansiyelinden yeterince yararlanamad›¤›n› ifade etmifltir. ●
Eskiflehir’de bu ifadenin alt›nda birkaç durum ortaya konmaya çal›fl›lm›flt›r: ➜
‹hracat›n sahip olunan sanayi potansiyeline karfl›l›k beklenenden daha az olmas›
‹flletmelerin, standart ve sürdürülebilir düzeyde d›fl ticaret yapmaya yeterli olmamalar›
➜
➜
D›fl ticaretin yürütülebilmesi için gereken düzeyde iflgücünün bulunamamas›
D›fl ticaret; özellikle de ihracat, iflletmelerin büyümesindeki en önemli faktörlerden birini oluflturmaktad›r. Ancak, etkin bir d›fl ticaret döngüsünün iflletmede oturtulabilmesi için iflletmenin hem sundu¤u ürünler baz›nda hem de d›fl ticaret süreçleri anlam›nda etkin olmas› gerekmektedir.
●
■
Tar›mda planl› geliflmenin sa¤lanamamas› (3)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan yedi gruptan üçü, Eskiflehir’in tar›mda planl› bir geliflme kaydedemedi¤ini ifade etmifltir. ● Eskiflehir’in katma de¤eri yüksek tar›m ürünleri üretebilmesi, tar›m ürünleri iflleme tesislerinin gelifltirilmesi için giriflimcili¤in ve yat›r›mlar›n art›r›lmas›na ihtiyaç vard›r.
■
Üniversite - Sanayi iflbirli¤inin kurulamamas› (3)
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda yer alan 7 gruptan 3’ü, Eskiflehir’deki 2 üniversite ile sanayi aras›nda iflbirli¤i kurmak konusunda baflar›s›z olundu¤unu ifade etmifltir.
3.3 ESK‹fiEH‹R’‹N BASKIN ÖZELL‹KLER‹ “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda Eskiflehir ilinin güçlü ve zay›f yanlar› ile karfl›s›ndaki f›rsat ve tehditlerin analizinde daha önceden gerçeklefltirilen bir çal›flman›n sonuçlar› girdi olarak kullan›lm›flt›r. Çal›flmada kullan›lan analiz, ESO’nun Temmuz 2005’te yürüttü¤ü “Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar›m› Çal›flmas›”ndan al›nm›flt›r. Kat›l›mc›lar “ajanda aç›klamalar› bölümü”nde de yer ald›¤› gibi, analiz üzerinden iki aflamal› bir de¤erlendirme yapm›fllard›r. ‹lk aflamada, Eskiflehir için her bir mevcut faktörü önem derecesine göre birden ona kadar puan vererek de¤erlendirmifllerdir: ■
Eskiflehir ‹linin Sahip Oldu¤u Güçlü Yönlerin Önem Derecesi
■
Eskiflehir ‹linin Sahip Oldu¤u Zay›f Yönlerin Önem Derecesi
■
Eskiflehir ‹linin Karfl›s›ndaki F›rsatlar›n Önem Derecesi
■
Eskiflehir ‹linin Karfl›s›ndaki Tehditlerin Önem Derecesi
Bu de¤erlendirmenin amac›, Eskiflehir için geçerli olan bu faktörlerin hangilerinin il için daha bask›n ve öncelikli oldu¤unun ortaya konmas›d›r. Bu de¤erlendirme, sonraki uygulama aflamalar›nda “hedeflerimizi belirlerken yararlanaca¤›m›z / kaç›naca¤›m›z; bizim için daha bask›n olan hangi faktörlerimiz var” sorusunu cevaplayabilmek için gerçeklefltirilmifltir.
18
‹kinci aflamada ise kat›l›mc›lar, bu faktörlerden ne düzeyde yararlanabileceklerini ya da kaç›nabileceklerini yine birden ona kadar puan vererek de¤erlendirmifllerdir: ■
Eskiflehir ‹flletmelerinin Güçlü Yönlerinden Yararlanabilme Düzeyi
■
Eskiflehir ‹flletmelerinin Zay›f Yönleri ‹çin Çözüm Gelifltirebilme Düzeyi
■
Eskiflehir ‹flletmelerinin F›rsatlardan Yararlanabilme Gücü
■
Eskiflehir ‹flletmelerinin Tehditlere Önlem Gelifltirebilme Gücü
Bu de¤erlendirmenin amac›, Eskiflehir için daha belirgin olan faktörlerin ne derecede kontrol edilebilir oldu¤unu ortaya koymakt›r. Her faktörden yararlanmak ve kaç›nmak ayn› düzeyde olmayacakt›r. Kat›l›mc›lar böylece, “hedeflerimizi gerçeklefltirebilmek için bizim için bask›n olan faktörlerimizi ne derecede etkin kullanabilme / bunlardan kaç›nabilme becerisine sahibiz?” sorusunu sorabilecek ve hedefleri gerçeklefltirmek için daha etkin araçlara sahip olabileceklerdir. Bu çal›flman›n amac›n› bir örnekle aç›klamak gerekirse: Örne¤in, geliflmifl OSB Eskiflehir’in sahip oldu¤u en bask›n güçlü yönü olabilir; ancak bu güçlü yönden yararlanma becerisi yeterince yüksek de¤ilse bu güçlü yönün Eskiflehir’e bugün ve gelecekte yarataca¤› avantaj› yeterince kullanam›yoruz demektir. Ya da, Çin’in ve Hindistan’›n ucuzlu¤u Eskiflehir sanayisi için çok önemli bir tehdit olabilir, ancak bu tehdide karfl› önlem gelifltirme gücümüz düflük olacakt›r. Bu durumda bu tür tehditle savaflmak için alternatif yaklafl›mlar gelifltirerek rekabet etmemiz gerekti¤ini ortaya ç›karmaktad›r. Bu iki örnekteki gibi, önem derecesi, kullanabilme / kaç›nabilme becerisinin derecesiyle do¤ru orant›l› olmayabilir. Bu uygulama, özellikle hedeflerin belirlenmesi aflamas›nda Eskiflehir’in enerjisini ve konsantrasyonunu nereye yöneltmesi gerekti¤ini do¤ru saptamak amac›yla gerçeklefltirilmifltir. Bu uygulama, bireysel olarak yürütülmüfl, tüm kat›l›mc›lar›n verdikleri iki aflamal› puanlar de¤erlendirilmifl ve bir dörtlü (quadrant) üzerine yerlefltirilmifltir. Analiz sonuçlar› afla¤›da yer almaktad›r:
“Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”nda Eskiflehir ilinin güçlü ve zay›f yanlar› ile karfl›s›ndaki f›rsat ve tehditlerin analizinde daha önceden gerçeklefltirilen bir çal›flman›n sonuçlar› girdi olarak kullan›lm›flt›r.
19
■
ESK‹fiEH‹R ‹L‹N‹N GÜÇLÜ YÖNLER‹ ESK‹fiEH‹R ‹L‹N‹N GÜÇLÜ YÖNLER‹ (ESO “Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar›m› Çal›flmas›”) 1
Yönetimin e¤itimli olan 2. ve 3. kufla¤a geçmesinin sa¤lad›¤› yenili¤e aç›k sanayi kültürü
2
Büyük firmalar›n OSB’den yer almas›yla güçlü ve AB normlar›nda yard›mc› sanayinin oluflumu
3
OSB’nin ve ETGB’nin haz›r olmas›, altyap›n›n mükemmelli¤i ve ucuzlu¤u
4
Üniversite, orta ve yüksek ö¤renim kurumlar›n›n varl›¤›
5
Eskiflehir Sanayi Odas›’n›n e¤itime verdi¤i önem
6
Co¤rafi konumu nedeniyle iç pazar avantaj›
7
Türkiye’nin geliflmifl tüketiminin yüzde 70’ini yapan bölgenin ortas›nda bulunmas›
8
Türkiye’nin en iyi ve düflük maliyetli OSB’sine sahip olmas›
9
Yetiflmifl insan gücü aç›s›ndan nicelik sorunu olmamas›, nitelik aç›s›ndan haz›r alt yap› bulunmas›
10
Büyük ve küçük sanayi geliflimi ve birikiminin düzeyi
11
Kay›t d›fl›n›n s›n›rl› olmas›
12
Sektörel çeflitlili¤in olmas›
13
Nitelikli iflgücü
14
Geliflmifl bir OSB’nin varl›¤›
15
Co¤rafi olarak ulafl›m kolayl›¤›
16
Güçlü ve kabiliyetli yan sanayi
GÜÇLÜ YANLAR
YARARLANMA ÖNEM
DÜZEY‹
8,75
6,34
14 Geliflmifl bir OSB’nin varl›¤›
8,72
6,93
8
Türkiye’nin en iyi ve düflük maliyetli OSB’sine sahip olmas›
8,43
6,64
3
OSB’nin ve ETGB’nin haz›r olmas›, altyap›n›n mükemmelli¤i ve ucuzlu¤u
8,34
6,79
7
Türkiye’nin geliflmifl tüketiminin yüzde 70’ini yapan bölgenin ortas›nda bulunmas›
7,85
6,13
9
Yetiflmifl insan gücü aç›s›ndan nicelik sorunu olmamas›, nitelik aç›s›ndan haz›r alt yap› bulunmas›
7,80
6,04
13 Nitelikli iflgücü
7,58
6,37
6
7,51
6,02
15 Co¤rafi olarak ulafl›m kolayl›¤›
7,46
5,78
12 Sektörel çeflitlili¤in olmas›
7,30
6,85
16 Güçlü ve kabiliyetli yan sanayi
7,2
6,02
2
7,20
5,91
10 Büyük ve küçük sanayi geliflimi ve birikiminin düzeyi
7,10
6,04
1
6,85
5,20
11 Kay›t d›fl›n›n s›n›rl› olmas›
6,82
6,02
5
6,82
5,30
7,61
6,15
4
Üniversite, orta ve yüksek ö¤renim kurumlar›n›n varl›¤›
Co¤rafi konumu nedeniyle iç pazar avantaj›
Büyük firmalar›n OSB’den yer almas›yla güçlü ve AB normlar›nda yard›mc› sanayinin oluflumu
Yönetimin e¤itimli olan 2. ve 3. kufla¤a geçmesinin sa¤lad›¤› yenili¤e aç›k sanayi kültürü
Eskiflehir Sanayi Odas›’n›n e¤itime verdi¤i önem
ORTALAMA
20
Üniversite ve yüksek ö¤renim kurumlar›n›n varl›¤› ilin en önemli güçlü yönü olarak tespit edilmifltir. Bu en önemli güçten yararlanabilme düzeyi ise düflük ç›km›fl ve tüm liste içinde yararlanma düzeyi en yüksek alt›nc› güçlü yön olmufltur. Bu durum, “baflard›klar›m›z - baflaramad›klar›m›z” uygulamas›nda ortaya ç›kan tespiti destekler yöndedir. Eskiflehir, ildeki üniversitelerin öneminin fark›ndad›r ancak üniversite sanayi iflbirli¤inden henüz yeterince yararlanamamaktad›r. ■
■ Geliflmifl OSB’nin varl›¤› da en önemli bulunan güçlü yönlerden biridir. Bu güçlü yönden yararlanabilme düzeyi ise en yüksek ç›km›flt›r. Bu durum hem gücün fark›ndal›¤› hem de bu gücü kullanabilme aras›ndaki denge aç›s›ndan önemlidir. Benzer biçimde, Türkiye’nin en iyi ve en düflük maliyetli OSB’si oldu¤u da hemen bir sonraki en önemli güçlü yön olarak belirlenmifltir. Bununla birlikte bu yönden yararlanabilme düzeyi dördüncü s›rada kalm›flt›r.
Eskiflehir Atatürk Lisesi
■ OSB’nin ve Eskiflehir Teknoloji Geliflim Bölgesi’nin haz›r olmas› ve altyap› flartlar› da yine en önemli güçlü yönler aras›nda yer almaktad›r. Sevindirici bir biçimde bu güçlü yönle do¤ru orant›l› yararlanma düzeyine de sahiptir. Gücün do¤ru biçimde kullan›lmas› ve daha etkin tan›t›mlar Eskiflehir’in Türkiye’nin yaz›l›m ve teknoloji üssü olmas›na büyük destek sa¤layacakt›r. Eskiflehir’in silikon vadisi olabilmek için yeterli altyap›ya ve potansiyele sahip oldu¤u görülmektedir. Bunun ulusal düzeyde de bu derecede bir bilinirli¤e kavuflmas› gerekmektedir.
Türkiye’nin geliflmifl tüketimini yapan bölgede bulunmas›; stratejik konumu Eskiflehir için en önemli beflinci güçlü yönüdür ve yararlanma düzeyi aç›s›ndan da yedinci s›rada yer almaktad›r. Bu durum, bu güçlü yönü kullanma konusunda Eskiflehir’in geride olmad›¤› ancak kat etmesi gereken yolunun oldu¤unu ortaya koymaktad›r.
■
● Eskiflehir’in geliflmifl sanayisi ve (kullanma düzeyi aç›s›ndan ikinci s›rada oldu¤u) sektörel çeflitlili¤i itibariyle üretimden çok da¤›t›m ve pazarlamayla ilgili çözümler üretmesi gereklili¤i ortaya ç›kmaktad›r.
‹nsan kayna¤› aç›s›ndan nitelik ve nicelik olarak geliflmifl bir altyap›ya sahip olmas› Eskiflehir’in sahip oldu¤u bir baflka önemli güçlü yönüdür. Eskiflehir, hem iki üniversiteye sahip olmas›, sosyal standartlar›n›n yüksek olmas› ve nitelikli mezunlar› ile çok avantajl› bir flehirdir. Yap›lan analiz, bu güçlü yönün kullan›m düzeyinin çok afla¤› s›ralarda olmad›¤›n› ortaya koysa da etkinli¤i art›rmak aç›s›ndan yap›lmas› gerekenler oldu¤unu da göstermektedir.
■
Eski Hal
Özellikle yeni mezun olanlar›n ilde kalmas›n›n sa¤lanmas›; üniversite döneminden bafllayarak ifl hayat›yla yak›nlaflmalar›na yönelik ortamlar gelifltirilmesi bu potansiyelin daha etkin kullan›lmas›n› sa¤layacakt›r. ●
● Öte yandan mevcut çal›flanlar›n gerek mesleki gerekse de kiflisel yetkinliklerinin gelifltirilmesine yönelik çal›flmalar›n ihtiyaç alanlar›na göre düzenlenmesi de etkinli¤in artmas›na katk›da bulunacakt›r.
Co¤rafi konumu itibariyle sahip oldu¤u iç pazar avantaj› yine önemli olarak de¤erlendirilen bir baflka güçlü yöndür. Ancak bu güçlü yönden yeterince yararlan›lamamaktad›r.
■
Eskiflehir’in, sahip oldu¤u sanayi, ticaret ve sektör çeflitlili¤i avantaj›n› iç pazarda mutlaka kullanmas› ve lider bir konumda olmas› gerekmektedir. Ulafl›m imkânlar› k›sa ve orta vadede artt›kça bu gücü daha fazla kullanabilecektir. ●
21
■
ESK‹fiEH‹R ‹L‹N‹N ZAYIF YÖNLER‹ ESK‹fiEH‹R ‹L‹N‹N ZAYIF YÖNLER‹ (ESO “Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar›m› Çal›flmas›”) 1
Limanlara uzakl›k
2
Kredi kald›raçlamas›n›n kullan›lmamas›
3
Ortakl›¤a so¤uk yaklafl›lmas› nedeniyle büyük sermayenin oluflturulamamas›
4
Tan›t›m, pazarlama, inovasyon eksikli¤i
5
Ulafl›mda altyap›n›n istenen düzeyde olmamas›
6
Yabanc› dil bilinirlili¤inin geliflen sanayi ihtiyac›na cevap verememesi
7
Çok yönlü bir yerel lider ç›kmamas›
8
Ankara merkezine yak›n olmas› nedeniyle bürokrasinin deneme tahtas› olmas›
9
Kamunun kalifiye iflgücü talebinin, özel sektöre yönelimi k›s›tlamas›
10
Sermaye yetersizli¤i
11
Üniversite - sanayi iflbirli¤inin yeterli düzeyde olamamas›
12
Eskiflehir sanayisinin tan›t›m ve pazarlamas›n›n yetersizli¤i
13
Yeterince nihai ürün üretilmemesi (ara mal a¤›rl›kl› çal›fl›l›yor olmas›)
14
Yabanc› yat›r›m çekilememesi
ÇÖZÜM ZAYIF
GEL‹fiT‹REB‹LME
YANLAR
ÖNEM
DÜZEY‹
1
Limanlara uzakl›k
8,15
4,40
5
Ulafl›mda altyap›n›n istenen düzeyde olmamas›
7,81
5,04
4
Tan›t›m, pazarlama, inovasyon eksikli¤i
7,71
5,56
3
Ortakl›¤a so¤uk yaklafl›lmas› nedeniyle büyük sermayenin oluflturulamamas›
7,68
5,54
12 Eskiflehir sanayisinin tan›t›m ve pazarlamas›n›n yetersizli¤i
7,58
5,17
8
Ankara merkezine yak›n olmas› nedeniyle bürokrasinin deneme tahtas› olmas›
7,58
4,56
7
Çok yönlü bir yerel lider ç›kmamas›
7,42
4,96
10 Sermaye yetersizli¤i
7,40
5,34
2
Kredi kald›raçlamas›n›n kullan›lmamas›
7,18
5,46
6
Yabanc› dil bilinirlili¤inin geliflen sanayi ihtiyac›na cevap verememesi
7,16
5,76
13 Yeterince nihai ürün üretilmemesi (ara mal a¤›rl›kl› çal›fl›l›yor olmas›)
7,13
5,40
14 Yabanc› yat›r›m çekilememesi
7,09
5,04
11 Üniversite - sanayi iflbirli¤inin yeterli düzeyde olamamas›
7,02
5,08
9
6,40
5,38
7,38
5,19
Kamunun kalifiye iflgücü talebinin, özel sektöre yönelimi k›s›tlamas›
ORTALAMA
Limanlara yak›nl›k Eskiflehir ilinin en önemli zay›f yönü olarak belirlenmifl; ayn› zamanda da çözüm gelifltirme düzeyinin en düflük oldu¤u yön olarak tespit edilmifltir. Limanlara uzakl›k Eskiflehir ilinin de¤ifltirebilece¤i bir zay›f yön olmad›¤›na göre baflka çözümlerin gelifltirilmesi gerekmektedir.
■
22
Eskiflehir ilinin, limanlara uzakl›¤›n yaratt›¤› dezavantaj› baflka çözümler üreterek ortadan kald›rmas› gerekmektedir. Bunun bafl›nda da, kara ve demiryolu ile ulafl›m›n güçlendirilmesi yer almaktad›r. ●
■ Benzer durum, ulafl›m altyap›s› için de geçerlidir. Bu zay›f yön “baflaramad›klar›m›z” uygulamas›nda da ortaya ç›km›flt›r. Bu zay›f yöne çözüm gelifltirme düzeyi de düflüktür.
Tan›t›m, pazarlama ve inovasyon eksikli¤i önemli bir zay›f yön olarak tespit edilmifltir. Bununla birlikte, çözüm gelifltirme düzeyi yüksek bulunmufltur.
■
Bunun yan› s›ra, firmalar›n bu konulardaki ihtiyaçlar›n›n ve eksikliklerinin yayg›n bir biçimde belirlenmesi ve gerekirse bu ihtiyaçlar›n toplu olarak giderilmesine yönelik örgütlü programlar gelifltirilebilir. Burada en önemli rol, sektörleri ve firmalar› yak›ndan tan›yan KOSGEB, ESO, ETO ve OSB’ye düflmektedir.
●
■ Büyük sermayenin oluflturulamamas› il için önemli bir zay›f yön olarak vurgulanm›fl; bununla birlikte çözüm gelifltirilebilme düzeyi yüksek ç›km›flt›r.
Ankara’ya yak›n olman›n verdi¤i bürokratik s›k›nt›lar Eskiflehir için yine önemli bir zay›f yön olarak belirlenmifl. Ancak, bu zay›f yöne çözüm gelifltirilebilme düzeyi çok düflük olarak ç›km›fl. Bu durum, asl›nda bunun bir zay›f yön olmad›¤›n› ortaya koymaktad›r. Güçlü ve zay›f yönler ilin kendi içinden kaynaklanan ve kontrol edilebilir faktörlerdir; f›rsat ve tehditler ise ilin d›fl›nda ve kontrol edilemeyen sadece uyum gösterilebilen faktörlerdir.
■
■ Çok yönlü bir yerel lider ç›kmamas› da Eskiflehir için önemli bir zay›f yön olarak belirtilmifltir. Buna yönelik çözüm gelifltirme becerisinin de çok yüksek olmad›¤› ortak görüfl olarak ortaya ç›km›flt›r.
■ Sermaye yetersizli¤i Eskiflehir’in önemli buldu¤u zay›f yönlerinden birisi olmaktad›r. Ancak, kat›l›mc›lar bu zay›f yön için çözüm gelifltirebilme güçlerinin bulundu¤undan bahsetmifllerdir.
● Eskiflehir sanayisinin sahip oldu¤u avantajlar, özellikle d›fl yat›r›m ortakl›klar› bulunmas›na yönelik kullan›labilir. Bununla birlikte, flirket evlilikleri ile sermaye art›fl› ve flirket büyümeleri sa¤lanabilir.
Grup 1 Gelecek
23
■
ESK‹fiEH‹R ‹L‹N‹N KARfiISINDAK‹ FIRSATLAR ESK‹fiEH‹R ‹L‹N‹N KARfiISINDAK‹ FIRSATLAR (ESO “Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar›m› Çal›flmas›”) 1
Zengin yeralt› kaynaklar›n›n olmas›
2
Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya)
3
Yeni ulafl›m olanaklar› (H›zl› Tren vb.)
4
Yaz›l›m›n Eskiflehir’de geliflen bir sektör olmas›
5
Eskiflehir’in ‹stanbul sanayisi için yeni bir yat›r›m merkezi olmas›
6
Çevre illerin bölgesel hizmet (sa¤l›k, e¤itim, perakende) merkezi olmas›
7
Savunma sanayisinin bölgede bulunmas›
8
Organize tar›m ‹flletmelerine uygun arazi bulunmas›
9
Faizlerin düflmesi sonucunda yabanc› yat›r›m›n artmas›
10
‹nflaat›n artmas›
11
E¤itim almakta olan genç nüfus
12
Sanayide kullan›lmayan at›l kapasite
13
Faiz oranlar›n›n düflmesi
14
Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl›¤› ve ar-ge imkân›
YARARLANAB‹LME FIRSATLAR
ÖNEM
GÜCÜ
1
Zengin yeralt› kaynaklar›n›n olmas›
8,60
4,32
2
Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya)
8,40
6,28
3
Yeni ulafl›m olanaklar› (H›zl› Tren vb.)
8,28
6,23
5
Eskiflehir’in ‹stanbul sanayisi için yeni bir yat›r›m merkezi olmas›
8,16
5,33
11 E¤itim almakta olan genç nüfus
8,16
6,27
8
Organize tar›m ‹flletmelerine uygun arazi bulunmas›
7,91
5,21
4
Yaz›l›m›n Eskiflehir’de geliflen bir sektör olmas›
7,80
5,64
6
Çevre illerin bölgesel hizmet (sa¤l›k, e¤itim, perakende) merkezi olmas›
7,79
6,32
13 Faiz oranlar›n›n düflmesi
7,73
5,83
7
7,60
5,58
10 ‹nflaat›n artmas›
7,60
5,98
14 Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl›¤› ve ar-ge imkân›
7,50
5,16
9
7,14
5,14
12 Sanayide kullan›lmayan at›l kapasite
7,00
5,09
ORTALAMA
7,83
5,60
Savunma sanayisinin bölgede bulunmas›
Faizlerin düflmesi sonucunda yabanc› yat›r›m›n artmas›
Zengin yeralt› kaynaklar›n›n Eskiflehir ili için önemli bir f›rsat oldu¤u, ancak bu f›rsatlardan yararlanabilme düzeyleri içinde en düflük de¤ere sahip oldu¤u tespit edilmifltir.
■
● Eskiflehir için çok önemli bir f›rsat oldu¤unun üzerinde durulmas›na ra¤men bu f›rsat›n somutlaflt›r›lmas›na yönelik gruplar›n herhangi bir ç›kt›s› bulunmamaktad›r. Bu durumda, bu f›rsat›n Eskiflehir’in gündeminde tahmin edildi¤i kadar öneme sahip ol-
24
mad›¤› anlafl›lmaktad›r. Ancak ilin do¤al avantajlar› aras›nda yer alan yer alt› kaynaklar› ile ilgili yat›r›mlar artmal›, bu yönde projeler gelifltirilmelidir. ■ Öncü sektörlerin (havac›l›k, seramik, makine, beyaz eflya, yaz›l›m) Eskiflehir’deki varl›¤› il için önemli bir f›rsat olarak de¤erlendirilmifl ve yararlanma düzeyinin de yüksek oldu¤u ortaya konmufltur. ● Eskiflehir’in uluslararas› anlamda da önemi bulunan ve geliflen sektörlerde söz sahibi olmas› il için önemli bir pazarlama konusudur. ‹lin konuyu kentsel pazarlama düzeyinde ele almas› ve özellikle yat›r›m kazanma konusunda politikalar üretmesi gerekmektedir. ● Ayr›ca, bu sektörlerdeki firmalara ar-ge, insan kayna¤› ve pazarlama konular›nda destek verilmeli ve bu sektörlerde faaliyet gösteren firmalara özel geliflim kanallar› oluflturulmal›d›r. Bu aflamada yine en büyük görev baflta ETGB olmak üzere OSB’ye, KOSGEB, ETO ve ESO’ya düflmektedir. ● Bu kurumlar ayr›ca, söz konusu sektör firmalar›n›n ileri teknoloji kullan›m› ve ar-ge ihtiyaçlar›n› göz önüne alarak üniversiteler ile yo¤un bir iflbirli¤i düzeyinde çal›flabilmesi için köprü görevini üstlenmeli, üniversitelerin bu sektörlere entegrasyonunu h›zland›r›c› çözümler üretmelidirler.
Eskiflehir Sivil Havac›l›k Okulu
■ Yeni ulafl›m olanaklar›, Eskiflehir için üçüncü s›rada yer alan bir f›rsat olurken, bu f›rsattan yararlanabilme düzeyi de dördüncü s›rada olmufltur. Bu durum hem karayolu ulafl›m›n›n rahatlamas› ve daha a¤›rl›kl› olarak nakliyeye kaymas›yla birlikte ulafl›m› rahatlatacak bir etkendir. Öte yandan, özellikle iflgücünün kal›c›l›¤›n› sa¤lamak aç›s›ndan da önemlidir.
■ Eskiflehir’in özellikle ‹stanbul için yeni bir yat›r›m merkezi haline gelmesi il için önemli bir f›rsat niteli¤indedir. Ancak bundan yararlanma gücü epey alt s›ralarda tespit edilmifltir. ● Öncelikli olarak, Eskiflehir’in kendisi için önemli oldu¤unu ortaya koydu¤u bir f›rsattan yararlanabilme gücünü gelifltirmesi gerekmektedir. Eskiflehir - ‹stanbul karayolunun tamamlanmas›n›n ve h›zl› trenin bu f›rsat›n kullan›m›n› da güçlendirece¤i unutulmamal›d›r. ● ETGB, EOSB’nin düflük maliyet ve yüksek imkânlar› her f›rsatta tan›t›lmal›, ulusal düzeyde lobi faaliyetleri yürütülmelidir.
E¤itim almakta olan genç nüfus Eskiflehir’in sahip oldu¤u önemli bir f›rsatt›r ve bu f›rsattan yararlan›ld›¤› ifade edilmektedir. ‹lin, nitelikli iflgücüne sahip olmas› ve potansiyel sahibi bir neslin de yetiflmesi pek çok il için hala eksik olan bir yöndür.
■
Organize tar›m iflletmelerine uygun arazi bulunmas› için Eskiflehir için önemli bir f›rsatt›r, ancak bundan yararlanabilme düzeyi düflük görünmektedir. ● Özellikle katma de¤erli tar›m için tar›msal ürün iflleme tesisleri gelifltirilmeli, bu konudaki giriflimcili¤in art›r›lmas› için yönlendirme ve destek sa¤lanmal›d›r.
■
■ Yaz›l›m›n Eskiflehir’de geliflen bir sektör olmas› f›rsat›, önem s›ralamas›nda 12 f›rsat aras›nda yedinci s›raya yerlefltirilmifl ve önem ortalama puan›n›n alt›nda kalm›flt›r. Eskiflehir’in, yaz›l›m flehri olmaya aday altyap›s› ve kaynaklar› ile kat›l›mc›lardan gelen bu önem de¤erlendirmesini analiz etmesi ve bu konuda yaflanan geliflme ve f›rtsatlar› yayg›n bir flekilde tan›tmas›, bu alandaki kat›l›m› gelifltirmesi gereklidir.
Bölgesel hizmet ve ticaret liderli¤i çok önemli bir f›rsat olarak de¤erlendirilmese de yararlanma gücü üst s›ralarda yer alm›flt›r. Önem derecesi ortalaman›n alt›nda kalmas›na ra¤-
■
Büyükflehir Belediyesi Sanat ve Kültür Saray›
25
men, f›rsattan yararlanabilme gücü itibariyle bu f›rsat›n k›sa vadede somut sonuçlara dönüflebilece¤i görülmektedir. ● Özellikle ulafl›m›n da geliflmesiyle birlikte Eskiflehir bu alandaki geliflim h›z›n› daha da
art›rabilir ve bu sektörler ilin ekonomik geliflimine önemli bir art› de¤er sa¤layabilir. ■
ESK‹fiEH‹R ‹L‹N‹N KARfiISINDAK‹ TEHD‹TLER ESK‹fiEH‹R ‹L‹N‹N KARfiISINDAK‹ TEHD‹TLER (ESO “Eskiflehir Sanayi Stratejik Gelecek Tasar›m› Çal›flmas›”) 1
Çevre illerin teflviki ve bu illerdeki kay›t ve standart d›fl› ekonominin varl›¤›
2
Çin ve Hindistan’›n ucuzlu¤u
3
Bürokratik uygulamalarda pilot il olmas›
4
Firmalar›n yurtd›fl›na tafl›nma e¤ilimleri
5
Çevre illere verilen teflvikler
6
Çin, Hindistan ve ‹ran’dan ucuz iflgücü tehdidi
7
Türk paras›n›n afl›r› de¤erlenmesi
8
Kay›t d›fl›n›n haks›z rekabeti
9
Vergi oranlar›n›n yüksek olmas›
10
Yabanc› hipermarketlerin Türkiye’ye gelmesi
11
Olas› ulusal siyasi istikrars›zl›klar›n Eskiflehir’e etkileri
12
Çevre koruma kanunlar› nedeniyle sermaye kayb› ve yat›r›mlara engel teflkil etmesi
13
Kay›t d›fl› ekonomi
ÖNLEM TEHD‹TLER
ÖNEM
GEL‹fiT‹REB‹LME GÜCÜ
5
Çevre illere verilen teflvikler
8,02
4,76
1
Çevre illerin teflviki ve bu illerdeki kay›t ve standart d›fl› ekonominin varl›¤›
8,02
4,61
3
Bürokratik uygulamalarda pilot il olmas›
7,96
4,65
9
Vergi oranlar›n›n yüksek olmas›
7,84
5,00
10 Yabanc› hipermarketlerin Türkiye’ye gelmesi
7,81
4,69
2
Çin ve Hindistan’›n ucuzlu¤u
7,65
4,48
8
Kay›t d›fl›n›n haks›z rekabeti
7,64
5,20
13 Kay›t d›fl› ekonomi
7,35
4,74
11 Olas› ulusal siyasi istikrars›zl›klar›n Eskiflehir’e etkileri
7,23
5,09
7
Türk paras›n›n afl›r› de¤erlenmesi
7,07
5,34
6
Çin, Hindistan ve ‹ran’dan ucuz iflgücü tehdidi
6,91
4,88
4
Firmalar›n yurtd›fl›na tafl›nma e¤ilimleri
6,52
4,84
12 Çevre koruma kanunlar› nedeniyle sermaye kayb› ve yat›r›mlara engel teflkil etmesi
6,11
5,00
ORTALAMA
7,40
4,87
26
Çevre illere verilen teflvikler ve bu illerdeki kay›t d›fl› ekonominin varl›¤› Eskiflehir ili için en önemli tehdit olarak de¤erlendirilmifl ancak, önlem gelifltirebilme gücü bu birbirine yak›n her iki madde için de oldukça düflük ç›km›flt›r. ● Bu tehditle ilgili Eskiflehir iflletmelerinin karfl›laflabilece¤i sorun, d›flardan gelecek yat›r›mc›lar›n bu illere kaymas› ya da mevcut iflletmelerin bu illere gitmesidir. Eskiflehir’in bu tehditin kayna¤›n› ortadan kald›rmak konusunda alabilece¤i önlem alternatifi k›s›tl›d›r. Bu tehdidi bertaraf edebilmek için ise sanayi ve hizmet altyap›s›n› gelifltirmek, iflgücü kalitesini art›rmak, ana sanayi - yan sanayi iliflkilerinde kalite, inovasyon ve süreklilik standard›n› oluflturmak gibi temel rekabet faktörleri ile hareket etmek konusunda kurumlar›n ve firmalar›n bilinçlenmesi gerekmektedir. ■
Bürokratik uygulamalarda pilot il olmas› ve vergi oranlar›n›n yüksekli¤i de Eskiflehir iflletmelerinin önemli olarak de¤erlendirdi¤i tehditlerdir.
■
■ Yabanc›
hipermarketlerin Türkiye’ye girifli de Eskiflehir için orta derecede önemli bir tehdit konumunda olmakla birlikte, kat›l›mc›lar taraf›ndan bu konuda da çözüm gelifltirebilme gücü k›s›tl› olarak tespit edilmifltir. ● Bu konuda, zaten geliflmekte olan Eskiflehir hizmet ve ticaret sektörlerinin farkl›laflma, yenilik, markalaflma, hizmet kalitesi ve müflteri memnuniyeti öncelikli büyümelerini desteklemeye yönelik çözümler üzerinde durulmal›d›r.
■ Çin ve Hindistan’›n ucuzlu¤u da önem derecesi olarak ortalaman›n üzerinde tespit edilmifltir. Ancak bu konuda Eskiflehir iflletmelerinin önlem gelifltirme gücü s›n›rl›d›r.
■ Kay›t d›fl›n›n haks›z rekabeti, pek çok il gibi Eskiflehir iflletmelerinin geliflimi aç›s›ndan da bir tehdit niteli¤i tafl›maktad›r. Ancak, bu tehdide karfl› önlem gelifltirme gücü s›n›rl› olmakla birlikte kat›l›mc›lar taraf›ndan di¤er tehditlere oranla daha yüksek bir puan ortaya ç›km›flt›r. Bu durumda Eskiflehir iflletmeleri kay›t d›fl›n›n azalt›lmas› konusunda ilde baz› geliflmelerin Eskiflehir kurum ve firmalar› taraf›ndan sa¤lanabilece¤ini düflünmektedirler.
Grup 2 K›rm›z› fiimflekler
27
3.4 ESK‹fiEH‹R ‹fiLETMELER‹N‹N GELECE⁄‹N‹ ETK‹LEYEN E⁄‹L‹MLER “E¤ilimler Haritas›”, “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”n›n, ikinci ana bölümüdür. Bu bölümde gruplar, uzmanl›k alanlar› do¤rultusunda daha önceden belirlenen alanlarda Eskiflehir ili iflletmelerinin geliflimini etkileyen e¤ilimleri ve bu e¤ilimlerin Eskiflehir’e iflaret etti¤i görevleri belirlemifllerdir. Giriflim E¤itim ve Dan›flmanl›k Merkezi, Eskiflehir ile ilgili daha önceden yapt›¤› araflt›rmalar sonucu ildeki iflletmelerin gelece¤ini etkileyen ana e¤ilimleri belirlemifltir. Bu ana e¤ilimlerin oluflturdu¤u alt e¤ilimler ve alt e¤ilimlerin iflaret etti¤i görevler ise kat›l›mc›lar›n bilgi ve deneyimleri do¤rultusunda grup çal›flmalar› esnas›nda oluflmufltur.
1. Teknoloji rekabet 7. Katma de¤erli
gücünü art›r›yor.
ürünlerin önemi
2. Eskiflehir
art›yor.
iflletmelerinin ihracat› art›yor.
6. Eskiflehir'de altyap› gelifliyor
3. Türkiye'de iflletmeler pazarlaman›n önemini kavr›yor.
5. Eskiflehir ekonomisinde en
4. Finansal
büyük pay› ticaret ve hizmet
yap› gelifliyor
sektörleri oluflturuyor.
28
ESK‹fiEH‹R ‹fiLETMELER‹N‹N GEL‹fi‹M‹N‹ ETK‹LEYEN E⁄‹L‹MLER
GRUP 1: GELECEK TEKNOLOJ‹ REKABET GÜCÜNÜ ARTIRIYOR
Eskiflehir iflletmelerini etkileyen e¤ilimlerden ilki, teknolojinin rekabet gücünü art›rmas› olarak tespit edilmifltir. Bu e¤ilim dört ana e¤ilimi kapsamaktad›r: 1. Teknoloji sayesinde iflletmelerin pazarlama olanaklar› artmakta ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 2. Eskiflehir’in teknolojik altyap›s› geliflmekte ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 3. Teknolojinin geliflmesi, iflletmelerin kaynak ihtiyac›n› art›rmakta ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 4. Teknoloji gelifltikçe, Eskiflehir’deki üniversitelerden elde edilen katk› da artmakta ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. Teknoloji ‹flletmelerin Pazarlama ‹mkânlar›n› Art›r›yor
29
Teknolojideki geliflmeler, ürünlerin ve iflletme fonksiyonlar›n›n geliflimini sa¤lamakatd›r. Bu geliflmeler iflletmelere pazarlama konusunda yeni imkânlar sunmaktad›r. Bu durum firmalara, e-ticaret, maliyet, kalite, teslim tarihleri, müflteri iliflkileri, ürün çeflitlendirme ve pazar araflt›rmas› gibi konularda olanaklar kazand›rmaktad›r.
■
■ Bu geliflmelerin sonucunda ortaya ç›kan e¤ilimlerden biri, pazara ulafl›m olanaklar›n›n artmas› olmaktad›r. Teknolojideki geliflmeler, Eskiflehir iflletmelerine müflterilerine daha h›zl› ve etkin ulaflmak için önemli imkânlar sa¤lamaktad›r. ● Bu e¤ilim Eskiflehir iflletmelerine flu görevi iflaret etmektedir: “Teknolojideki geliflimlerden pazarlama fonksiyonu ad›na yararlanabilmek ve pazara ulaflabilmek için iflletmelerin reklâm bütçesi ay›rmas› gerekmektedir.”
Benzer bir e¤ilim olarak, teknolojinin sa¤lad›¤› avantajlar, ürün tan›t›m› gereklili¤ini de gündeme getirmekte; “iflletmeler reklâm bütçesi ay›rmal›d›rlar” görevini ortaya ç›karmaktad›r.
■
Teknolojinin pazarlama olanaklar›n› art›rmas›, ürün çeflitlili¤i ihtiyac›n› da beraberinde getirmektedir. Ürün çeflitlili¤inin sa¤lanabilmesi, hem üretim hem de pazarlama fonksiyonuyla ilgili baz› görevlerin yerine getirilmesi gerekti¤ini iflaret etmektedir: ● Gruplar, bu e¤ilimden yola ç›karak, “iflletmelerin, teknolojideki geliflimlerden yararlanarak ürün çeflitlili¤inin art›rmalar› için flu görevleri ortaya ç›karm›fllard›r: ➜ Pazarlama birimlerini güçlendirmeleri, ➜ AR-GE çal›flmalar›na a¤›rl›k vermeleri, ➜ Tan›t›m için bütçe ay›rmalar› gerekmektedir
■
Pazarlama olanaklar›n›n artmas›yla birlikte müflteri iliflkileri de önem kazanmakta, iliflkilerin daha etkin yürütülmesi gereklili¤i bir e¤ilim olarak ortaya ç›kmaktad›r. ● Bu e¤ilimiçin, kat›l›mc›lar iflletmelere “önem kazanan müflteri iliflkilerinin daha etkin biçimde yönetilebilmesi için pazarlama birimlerinin güçlendirilmesi” görevini iflaret etmektedir.
■
Belirlenen bu görevler, Eskiflehir iflletmelerinin en son aflamada gelecekleri noktad›r, ancak bunlar›n görev olarak belirlenmesinden önce, iflletmelerin geliflen teknolojinin sonuçlar›n› pazarlama ad›na nas›l kullanabileceklerini; tüm pazarlama hedef ve uygulamalar›n› içeren bir pazarlama plan› haz›rlamalar› daha etkin görülmektedir. Bu durumda, “iflletmeler etkin ve kullan›labilir bir pazarlama plan› haz›rlamal›d›rlar” görevi sistem yaklafl›m›na daha uygun olacakt›r. “Pazarlama plan›”, geliflen teknoloji ile beraber, iflletmelerin hangi ürünleri gelifltirilece¤ini, tan›t›m araçlar›n›, takvim, bütçe gibi tüm detaylar eksiksiz olarak tarif etmesini sa¤layacakt›r. ‹flletmeler, ayr›ca “pazarlama plan› haz›rlama” konusunda KOSGEB, ESO ve ETO’dan kendilerini bilgilendirmelerine yönelik görevler isteyebilirler.
30
Eskiflehir’de Teknoloji Altyap›s› Gelifliyor
Eskiflehir’de teknolojinin altyap›s› gelifltikçe, teknolojiyi etkin ve verimli biçimde kullanmaya iliflkin de yeni e¤ilimler do¤maktad›r. ■
Teknoloji altyap›s›ndaki geliflmeler, teknolojiye ulaflmada kolayl›klar getirmektedir. Bu durum, destek maliyetlerinin düflmesini sa¤lamaktad›r. Bu alt e¤ilimden do¤an bir baflka geliflme de müflteri ihtiyaçlar›na daha h›zl› cevap verebilmenin mümkün k›l›nmas›d›r. ● Bu e¤ilimlerden yola ç›karak kat›l›mc›lar, “iflletmeler, hem düflen destek maliyetlerinden yararlanabilmek hem de müflteri ihtiyaçlar›na daha h›zl› cevap verebilmek için teknolojiyi daha etkin kullanmal›d›rlar” görevini belirlemifllerdir.
■
Teknoloji altyap›s›ndaki geliflmeler, firmalar aras› iflbirli¤i ihtiyac›n› da art›rmaktad›r. Bu ihtiyaç hem ortak teknoloji kullan›m› hem de bilgileflim (benchmarking) gibi araçlarla çeflitli iflbirliklerini do¤urabilecektir. ● Bu e¤ilimlerden yola ç›karak kat›l›mc›lar, “STK ve odalar, firmalar›n teknolojik geliflmelerde iflbirli¤i yapabilmesi için ortak platformlar sa¤lamal›d›rlar” görevini belirlemifllerdir.
■
Teknoloji altyap›s›ndaki geliflmeler, teknolojinin daha etkin kullan›labilmesi için dan›flmanl›k gereksinimlerini de ortaya ç›karmaktad›r.
■
Teknoloji altyap›s› gelifltikçe bu teknolojiyi en verimli biçimde kullanabilecek nitelikte insan kayna¤›na olan ihtiyaç da artmaktad›r. ● Her iki e¤ilim de hem iflletmelere hem de üniversite, kamu ve STK’lere, “teknoloji kullan›m›n›n etkinli¤iyle ilgili e¤itim ve dan›flmanl›k hizmetlerinin sa¤lanmas›, bu alanlarda insan kayna¤› geliflimine destek verilmesi” görevini iflaret etmektedir.
■
31
Teknolojideki geliflmeler, faydal› model, patent vs gibi firmalar› koruyucu yöntemlerin daha yayg›n kullan›m› gereklili¤ini do¤urmaktad›r. ● Firmalar, ilgili alanlarda faaliyet gösteren kamu ve STK’lerden, bu konularda bilgilendirici çal›flmalar yapmas›n›, ESO ve ETO’dan bu konudaki çal›flmalar›n› yayg›nlaflt›rmalar›n› talep edebilirler. ●
Teknoloji ‹flletmelerde Kaynak ‹htiyac›n› Art›r›yor
■ Teknoloji iflletmelerin rekabet gücünü art›rmakta, bununla birlikte, teknolojinin kullan›m› için gereken kaynak miktar› da art›fl göstermektedir. Farkl› kaynak türlerinin ihtiyac›ndaki art›fl, Eskiflehir iflletmelerine çeflitli e¤ilim ve geliflmeleri de beraberinde getirmektedir.
‹flletmeler, teknolojideki geliflmelerle paralel olarak ar-ge çal›flmalar›na a¤›rl›k vermekte bu da finansman ihtiyac›n›n artmas›na neden olmaktad›r. Finansman ihtiyac›n›n yan› s›ra bu finansman› düflük maliyetle temin etme ihtiyac› da gündeme gelmektedir. Bu e¤ilime ba¤l› olarak iflletmelerin, kendilerine en uygun ve her gün geliflen finansman seçenekleri hakk›nda bilgilenme ihtiyac› artmaktad›r. ‹flletmelerin, yak›nda gündemlerine girecek olan ve finansman teminini yak›ndan ilgilendiren BASEL II’ye uyum göstermeleri gerekecektir. ■
■ Bu e¤ilimlerden yola ç›karak kat›l›mc›lar, “kredi kurulufllar›, iflletmelerin hem teknoloji gelifltirmeye yönelik ihtiyaçlar›n› karfl›lamaya hem de “yaz›l›ma leasing” gibi yeni alanlarda çözümler ve yeni finansal araçlar gelifltirmelidirler” görevini belirlemifllerdir.
Teknolojinin ortaya ç›kard›¤› baflka bir kaynak ihtiyac› da iflgücü ile ilgilidir. Bu e¤ilim, bir önceki ana e¤ilimde de gündeme gelen “teknolojinin etkin kullan›m› için insan kayna¤›n›n e¤itimi” görevini ortaya ç›karmaktad›r. Bu görev, özel sektörü oldu¤u kadar, üniver■
32
siteleri, kamuyu ve STK’leri da ilgilendirmektedir. ■
Teknoloji yeni iflyeri alanlar› ve enerji ihtiyac›n› da art›rmaktad›r. ● Kat›l›mc›lar bu e¤ilimin yerel yönetimlere görev iflaret etti¤ini ifade etmektedirler.
Eskiflehir’de Üniversitelerin Katk›s›n›n Önemi Art›yor
Teknoloji, iflletmelere rekabette avantaj sa¤lad›kça, teknolojinin kaynaklar›ndan biri olan üniversitelerin de önemi artmaktad›r. Bu durum, iflletmelerle üniversitelerin bir arada çal›flmas›n› gerektiren çeflitli e¤ilimler do¤urmaktad›r.
■
Üniversite - sanayi iflbirli¤i, iflletmelerin ar-ge maliyetlerinin azalmas›n› sa¤lamakta; böylelikle de daha çok ürünün gelifltirilmesine ve daha ucuz ürün üretilmesine olanak sa¤lamaktad›r. ■
Eskiflehir’de teknoloji odakl› bir üniversiteye ihtiyaç gündeme gelmektedir. Ancak bu ihtiyac›n, beklentileri her gün geliflen özel sektör için k›sa sürede karfl›lanmas› mümkün de¤ildir. Bu e¤ilime iliflkin görevi, mevcut üniversitelerde teknoloji odakl› ve üniversite sanayi iflbirli¤ine uygun çal›flma ortamlar› oluflturarak gerçeklefltirmek daha gerçekçi, k›sa vadeli ve somut olacakt›r.
■
■ Meslek Yüksek Okullar›n›n kalitesinin yükseltilmesi konusunda yine özel sektörün yönlendirmesi ile üniversitelere görev düflmektedir.
GRUP 2: KIRMIZI fi‹MfiEKLER ESK‹fiEH‹R ‹fiLETMELER‹N‹N ‹HRACATI ARTIYOR
33
Eskiflehir iflletmelerini etkileyen e¤ilimlerden ikincisi, Eskiflehir iflletmelerinin ihracat›ndaki art›fl olmufltur. Bu e¤ilim, dört ana e¤ilimi kapsamaktad›r: 1. D›fl ticaret kolaylaflt›r›lmakta ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 2. Eskiflehir iflletmelerinin ihraç etti¤i ürünlerin çeflitlili¤i artmakta ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 3. Katma de¤eri yüksek ürünler ihracattan daha fazla pay almakta ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 4. D›fl ticarette rekabet artmakta ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. D›fl Ticaretin Kolaylaflt›r›lmas›
■ Eskiflehir’in ihracat› artt›kça, d›fl ticaretin kolaylaflt›r›lmas› ihtiyac› ortaya ç›kmaktad›r. Kolaylaflt›rma hem mevzuat anlam›nda hem de iflletmelerin d›fl ticaret yap›lar›n›n iyilefltirilmesi anlam›nda e¤ilimleri de beraberinde getirmektedir.
D›fl ticaretin daha kolay yap›labilir hale gelmesi için gündeme gelen konular›n ilki mevzuattaki iyilefltirmelerdir. Burada a¤›rl›kl› olarak kamuya görevler atanm›flt›r. ● Kat›l›mc›lar, “iflletmelerin d›fl ticaret daha kolay yapar hale gelebilmesi için mevzuat›n gözden geçirilmesi gerekir, baflta TOBB olmak üzere odalar›n ve siyasetçilerin mevzuat›n iyilefltirilmesi için çal›flma yapmas› gerekir” görevini belirlemifllerdir. Bununla birlikte, yine mevzuatla ilgili olarak, “hükümetin artan teflvik ihtiyac›n› de¤erlendirmeleri gerekir” görevini ortaya koymufllard›r.
■
D›fl ticaretin daha kolay yap›labilmesi için firmalar›n d›fl ticaretle ilgili yap›lanmalar› ihtiyac› da ikinci e¤ilim olarak gündeme gelmektedir. Kat›l›mc›lar›n çok do¤ru bir biçimde tespit ettikleri bu nokta, d›fl ticaretin daha planl› ve verimli yap›labilmesini sa¤layacak bir geliflmedir.
■
●
34
Firmalardaki d›fl ticaret yap›lanmalar› nitelikli personel ihtiyac›n› do¤urmaktad›r.
Kat›l›mc›lar bu e¤ilimden yola ç›karak KOSGEB’e bir görev atamakta ve “KOSGEB’in nitelikli eleman deste¤ini art›rmas› gerekti¤ini” belirtmektedirler.
➔
● Firmalardaki d›fl ticaret yap›lanmalar› kurumsal düzeyde finansman yöneticisi ihtiyac›n› da ortaya ç›karmaktad›r. ➔ Bu e¤ilimle ilgili olarak firmalar kurumsal düzeyde finansman yöneticisi yetifltirilmesi konusunda bankalardan destek beklediklerini ortaya koymufllard›r.
Firmalardaki d›fl ticaret yap›lanmalar› firma sahiplerinin de kendilerini yenilemesi ve d›fl ticaretle ilgili yeni bir vizyona kavuflmalar› gereklili¤ini do¤urmaktad›r. Firmalar›n konuyla ilgili yapt›klar› bu tespit, d›fl ticaretle ilgili bir yap›lanman›n öncelikli üst yönetim taraf›ndan istenmesi, benimsenmesi ve uygulanmas› gereklili¤ini ortaya koymaktad›r. D›fl ticaretin özel olarak planlanmas› ve strateji gelifltirilmesi gereken bir konu oldu¤una inanan bir üst yönetim, iflletmesinin bu konuda çok h›zl› yol almas›n› da sa¤layacakt›r. ➔ Bu e¤ilimle ilgili olarak firmalar özel ve kamu kurumlar› ile d›fl ticaretin yap›land›r›lmas› ile ilgili e¤itimler konusunda iflbirli¤ine gidilmesi” görevini kendileri için belirlemifllerdir.
●
●
Firmalardaki d›fl ticaret yap›lanmalar› bilgi ihtiyac›n› da gündeme getirmektedir. ➔ Bu e¤ilimle ilgili olarak firmalar hem kendilerine hem de ihtiyaç duyduklar› iflbirli¤ini sa¤layacak kurum ve kurulufllara görev atamaktad›rlar. ‹flletmeler, “firmalar, üniversite, kamu ve odalar bilgi ihtiyac›n› karfl›lamak üzere ortak çal›flmalar yapmal›d›rlar” görevini belirlemifllerdir.
Eskiflehir ‹flletmelerinin ‹hraç Etti¤i Ürün Çeflitlili¤i Art›yor
■ Eskiflehir’in ihracat› artt›kça, Eskiflehir’deki iflletmelerin ihraç ettikleri ürünler de çeflitlenmektedir. Bu durum çeflitlenen bu ürünlerin do¤ru pazarlara yönlendirilebilmesi ve etkin biçimde tan›t›labilmesi gerekliliklerini do¤urmaktad›r.
Eskiflehir’deki ihraç ürünleri çeflitlendikçe, bu ürünlerin daha etkin tan›t›m› ihtiyac› e¤ilimi oluflmaktad›r. ➔ Tan›t›m ihtiyac›n›n do¤urdu¤u e¤ilimlerden biri iflletmelere tan›t›m konusunda profesyonel hizmet verecek firmalara duyulan ihtiyaçt›r. ➔ Firmalar›n tan›t›m ihtiyac›, devletten tan›t›ma yönelik destek alma ihtiyac›n› da art›rmaktad›r.
●
35
Firmalar, tan›t›ma yönelik daha yarat›c› ve yeni fikirlere ihtiyaç duymaktad›rlar. Yeni yöntemler hakk›nda fikir edinebilmek için firmalar›n yurtd›fl›na aç›lma ihtiyaçlar› da ortaya ç›kmaktad›r. ➔ Bu e¤ilimle ilgili olarak kat›l›mc›lar, “odalar, turizm firmalar› yurtd›fl›na geziler organize etmelidirler” görevini belirlemifllerdir. ➔
Eskiflehir’deki ihraç ürünleri çeflitlendikçe, do¤ru ürünlerin do¤ru pazarlara sat›labilmesi için pazar araflt›rmas› yap›lmas› ihtiyac› artmaktad›r. ➔ Bu e¤ilimle ilgili olarak kat›l›mc›lar, “ETO ve ESO pazar araflt›rmas› yapmal›d›r” ve “KOSGEB ve di¤er kurulufllar pazar araflt›rmas›na yönelik destek vermelidirler” görevlerini belirlemifllerdir.
●
Katma De¤eri Yüksek Ürünlerin ‹hracattaki Pay› Art›yor
Eskiflehir’in ihracat›ndaki art›fl, katma de¤eri yüksek ürünlerin ihracat›n›n da artmas›n› sa¤lamaktad›r. Bu durum, hem üretim, hem pazarlama hem de finans fonksiyonlar›nda çeflitli e¤ilimler ortaya ç›karmaktad›r. ■
Katma de¤erli ürünlerin ihracattan ald›¤› pay artt›kça markalaflma ihtiyac› da artmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar bu e¤ilimin, “marka bilinicinin artmas› için uzman kurulufllar oluflmal›” görevini ortaya ç›kard›¤›n› ifade etmifllerdir.
●
● Katma de¤erli ürünlerin ihracattan ald›¤› pay artt›kça iflletmelerin bu ürünlerin üretim ve pazarlama sürecini finanse edecekleri kaynaklara duyduklar› ihtiyaç da artmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar bu e¤ilimden yola ç›karak “finans kurulufllar› d›fl ticaretle ilgili, etkin ve do¤ru fiyatland›r›lm›fl araçlar gelifltirmelidirler” görevini tespit etmifllerdir.
● Katma de¤erli ürünlerin ihracattan ald›¤› pay artt›kça yeni ürün gelifltirme; buna ba¤l› olarak da iflletmelerin ar-ge ve inovasyon çal›flmalar›na duyduklar› ihtiyaç art›fl göstermektedir. ➜ Bu e¤ilim, Teknoparklar›n artmas› ve geliflmesi e¤ilimini do¤urmaktad›r. ➜ Bu e¤ilimden üniversitelere, ETO ve ESO’ya görev ç›kar›lm›fl ve “Teknopark’lar›n kapasitesinin art›r›lmas› ve yeni Teknoparklar kurulmas›” görevi belirlenmifltir.
36
D›fl Ticarette Rekabet Art›yor
Eskiflehir’in ihracat›ndaki art›fl, do¤al olarak rekabette de art›fl e¤ilimini ortaya ç›karmaktad›r. Bu durum, daha kaliteli üretim, daha etkin pazarlama, daha verimli maliyet yönetimi ve yasal uyumun artmas› e¤ilimlerini de beraberinde getirmektedir. ● Rekabette yaflanan art›fl, iflletmelerin daha etkili pazarlama yönetimi yapmalar› gereksinimini ortaya koymaktad›r. ➜ Etkili pazarlama için e¤itimli iflgücü ihtiyac› ortaya ç›kmaktad›r. Bundan dolay› da, hem üniversitelerin katk›s›na duyulan ihtiyaç hem de iflgücüne istenen yetkinlikleri kazand›racak özel e¤itim kurumlar›n›n varl›¤›na duyulan ihtiyaç artmaktad›r. ➜ Bu iki alt e¤ilimden yola ç›karak iflletmeler iki görev belirlemifllerdir. Bunlardan birisi “e¤itim hizmeti sa¤layacak özel e¤itim firmalar›n›n kurulmas›” bir di¤eri de “üniversitelerin ihtiyaç duyulan nitelikte eleman yetifltirmesi” olmufltur.
■
Rekabette yaflanan art›fl, iflletmelerin istenen kalitede ve standartta ürün üretmesi zorunlulu¤unu gündeme getirmektedir. ➜ ‹stenen kalitede üretimin iflletmeye kazand›r›labilmesi için bilgi ihtiyac› (üretim süreçleri, malzeme, vs), ürünlerin uluslararas› düzeyde kabul görebilmesi için akreditasyon ihtiyac› ve tüm bu ihtiyaçlar›n karfl›lanabilmesi için nitelikli personel ihtiyac› do¤maktad›r.
●
●
Bilgi ve akreditasyon ihtiyac› e¤ilimi kat›l›mc›lara flu görevleri iflaret etmifltir: “kali-
37
te konusunda özel firmalar bilgi deste¤i sa¤lamal›d›rlar ve iflletmeler üniversitelerle bu konuda iflbirli¤i yapmal›d›rlar”, “akreditasyon hizmeti sa¤lanmal›d›r ve laboratuar kurulmal›d›r.” Rekabette yaflanan art›fl, maliyetlerin kontrol alt›nda tutulmas› gereklili¤ini ortaya ç›karmaktad›r. ➜ Üretim maliyetlerinin afla¤› çekilebilmesi için teknoloji kullan›m ihtiyac› artmaktad›r. Ulafl›m ve da¤›t›m maliyetlerinin kontrol edilebilmesi için de lojisti¤in gelifltirilmesi ihtiyac› ortaya ç›kmaktad›r. ➜ Teknoloji ve lojistik gelifltirmeye yönelik e¤ilimlerden ortaya ç›kan görevler kat›l›mc›lar taraf›ndan flöyle ifade edilmifltir: “firmalar, üniversiteler, ESO ve ETO ile teknoloji gelifltirme ve kullan›m› konusunda iflbirli¤i yapmal›d›rlar.” “Yerel yönetimler ulafl›mla ilgili sorunlar› çözmelidirler.” “Yeni lojistik firmalar› kurulmas› için giriflimciler teflvik edilmelidir.”
●
●
Rekabette yaflanan art›fl, uluslararas› mevzuata uyumlu olmay› gerektirmektedir. ➜ Uyumun sa¤lanabilmesi için, yabanc› dil ve mevzuat bilgisi ihtiyac› gündeme gelmekte; bu konuda iflletmelerin profesyonel dan›flmanl›k alma ihtiyac› artmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar “yabanc› dil bilgisi için özel e¤itim kurulufllar› aç›lmal›d›r” ve “hukuk, marka, patent, fikri mülkiyet konusunda e¤itim ve dan›flmanl›k hizmetleri veren e¤itim kurulufllar› kurulmal›d›r” görevlerini belirlemifllerdir.
GRUP 3: M‹DAS TÜRK‹YE’DE ‹fiLETMELER PAZARLAMANIN ÖNEM‹N‹ KAVRIYOR
Eskiflehir iflletmelerini etkileyen e¤ilimlerden üçüncüsü, Türkiye’deki iflletmelerin pazarlaman›n önemini kavr›yor olmas› olmufltur. Bu durum beraberinde dört ana e¤ilimi de getirmifltir: 1. Yurtiçi pazarda rekabet artmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 2. Tüketicilerin ve kurumlar›n beklentileri artmakta, geliflmekte ve bu durum çeflitli alt e¤i-
38
limler do¤urmaktad›r. 3. Ürün ve hizmetlerde sunulan özellikler öne ç›kmaya bafllam›flt›r, farkl›laflma önem kazanmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 4. ‹flletmelerde pazarlama fonksiyonu gittikçe daha fazla önem kazanmakta ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. Yurtiçi Pazarda Rekabet Art›yor
■ Pazarlaman›n önemi artt›kça yurtiçi pazardaki rekabet de daha fazla önem kazanmaktad›r. Bu durum, kalite, marka, fiyat ve bulunurluk aç›s›ndan rakiplerden üstün olmay› gerektirmektedir.
● Rekabetteki art›fl, müflterinin istedi¤i kalitede ürün / hizmet üretmeyi gerektirmektedir. Bu durum, iflletmenin tüm fonksiyonlar›ndaki kalite bilincinin de artmas›n› gerektirmektedir. Kalitenin gereklili¤i konusunda iflletme üst yönetimleri geçmifle göre daha inançl›d›r ve personelin e¤itimli olmas› gereklili¤i daha fazla ortaya ç›kmaktad›r. ➜ Kalitenin yükselebilmesi için “iflletmelerin teknolojiye yat›r›m yapmas› gerekti¤i” görevi ortaya ç›karken, personelin daha bilinçli olabilmesi için de “personele psikolojik rehberlik hizmeti ald›r›lmas›” görevi gündeme gelmifltir.
Rekabetteki art›fl, markalaflma gereklili¤i e¤ilimini do¤urmaktad›r. Markalaflma gereklili¤i, kurumsal imaj ve güven gereklili¤ini ortaya ç›karman›n yan› s›ra, bilinirlik tan›n›rl›k sa¤lama gereklili¤ini ve reklâm yapma ihtiyac›n› da gündeme getirmektedir. ‹flletmelerin tan›n›rl›klar›n› art›rabilmeleri için reklâm bütçesi ay›rmalar› gerekmektedir. ➜ Kat›l›mc›lar, “iflletmelerin reklâm için hem bütçe hem de personel ay›rmalar› gereklili¤i”ni bir görev olarak belirlemifllerdir.
●
Rekabetteki art›fl, Eskiflehir iflletmelerinin do¤ru fiyatland›rma yapma gereksinimi oldu¤unu ortaya ç›karm›flt›r. Do¤ru fiyatland›rma gereklili¤i iki e¤ilimin do¤mas›na neden olmaktad›r: ➜ Rekabetçi bir fiyatland›rma yapabilme gereksinimi do¤maktad›r. Bu durum, ma-
●
39
liyetlere hâkim olmay› gerektirmektedir. Kat›l›mc›lar iflletmelerin girdi, süreç ve pazarlama maliyetlerini yönetebilmeleri gereklili¤ini tespit etmifllerdir. ➜ Kat›l›mc›lar girdi maliyetlerinin etkin yönetilebilmesi için “iflletmelerin sektörel toplu al›m yapabilecekleri ortak platformlar oluflturmalar›” görevini belirlemifllerdir. ➜ Kat›l›mc›lar, süreç maliyetlerinin yönetilebilmesi için de “istihdam ve dan›flmanl›k hizmeti al›nmal›” görevini belirlemifller, ayr›ca “tek noktada farkl› sektörler için süreç yönetimi konusunda e¤itim al›nmas›na yönelik hizmetler gelifltirilmesi” görevini ortaya ç›karm›fllard›r. Do¤ru fiyatland›rma yapabilme ihtiyac› pazardaki fiyatland›rman›n takip edilmesi ihtiyac›n› do¤urmaktad›r. Bunun için bilgi kaynaklar›n›n etkin flekilde kullan›lmas›, personelin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi gereklili¤inin do¤du¤u ifade edilmifltir. ➜ Kat›l›mc›lar, pazar fiyatlar›n›n takibi için, “iflletmelerin süreli yay›nlara abone olmalar›n›, mesleki örgütlerle daha koordineli çal›flmalar›n›” görev olarak tespit etmifllerdir.
●
Rekabetteki art›fl, müflterinin ürünü ihtiyaç duydu¤u anda ihtiyaç duydu¤u noktada bulabilmesi gereklili¤ini do¤urmaktad›r. ➜ Bulunabilirlik, etkin bir lojistik yönetimini gerekli k›lmaktad›r. ➜ “Karayolu tafl›mac›l›¤›n›n iyilefltirilmesi” ve “liman - demiryolu ba¤lant›s›n›n sa¤lanmas›” bu e¤ilimin iflaret etti¤i görevler olarak ortaya konmufltur. ➜ Bulunabilirlik da¤›t›m kanallar›n›n art›r›lmas› gereklili¤ini ortaya ç›karmaktad›r. ➜ “‹flletmelerin bayi ve distribütörlük sistemleri kurmas›” ve “finans kurumlar›n›n bu konularda destek vermesi” bu e¤ilimin ortaya ç›kard›¤› görevler olmufltur.
●
Ülkemizde Tüketicilerin ve Kurumlar›n Beklentileri Art›yor
Pazarlaman›n önemi artt›kça, hem tüketicilerin hem de kurumlar›n beklentileri de artmaktad›r. Bu durum özellikle sat›fl sonras› hizmetlerin etkinlefltirilmesi ve müflterilerle daha sistematik biçimde iliflki yürütülmesi gerekliliklerini ortaya ç›karmaktad›r. ■
●
40
Beklentilerin art›fl›, sat›fl sonras› hizmetlerin gereklili¤ini art›rmaktad›r.
➜
●
Garanti süresi ve flartlar› önem kazanmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar, “iflletmelerin sat›fl sonras› hizmetleri süreçlerini iyilefltirmeleri” görevinin gereklili¤i üstünde durmufllard›r.
Servis kalitesi ve h›z› rekabette önem kazanmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar, “iflletmelerin müflteri hizmetleri birimi kurmalar›” görevini belirlemifllerdir. ➜
Aksesuar, yan - tamamlay›c› ürünler ürün farkl›laflt›rmada önem kazanmaktad›r.
Beklentilerin art›fl›, müflteri iliflkileri yönetimini (CRM) iflletmelerde gerekli k›lmaktad›r. ➜ Müflteri yönetiminin etkinli¤i için öncelikle pazar araflt›rmas› yapman›n gereklili¤i do¤maktad›r. ➜ Müflteri iliflkileri yönetiminin etkinli¤i için nitelik ve nicelik olarak yeterli ekiplerin kurulmas› gerekmektedir. Bu durum, hem e¤itimi hem de istihdam› gerekli k›lmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar, “üniversitelerin bu süreçleri yönetebilecek uzmanlar yetifltirmesi” görevini belirlemifllerdir. ➜ Müflteri iliflkileri yönetiminin sa¤l›kl› yap›labilmesi için tüketici takibi gereklili¤i ortaya ç›kmaktad›r. Bunun için de müflteri analizlerinin yap›lmas› gerekmektedir. ➜ Kat›l›mc›lar ETO ve ESO’dan “müflteri analizlerinin yap›labilece¤i birimlerin kurumlarda kurulmas› ve daha aktif hale getirilmesi” görevini üstlenmesini istemektedirler. ➜ Müflteri iliflkileri yönetiminin etkin yap›lmas›n› sa¤layabilecek yaz›l›m ve sistemlerin iflletmeler taraf›ndan sat›n al›nmas› gereklili¤i ortaya ç›kmaktad›r.
●
Ürün / Hizmetlerde Sunulan Özelliklerin ve Farkl›laflman›n Önemi Art›yor
Pazarlaman›n önemi artt›kça, hem ürün hem de hizmetlerde sunulan farkl›l›klar›n da önemi artmaktad›r. ■
●
Bu durum özellikle ar-ge ve ürün gelifltirme süreçlerinin önemini art›rmaktad›r. ➜ Ar-ge ve ürün gelifltirmede görev alacak nitelikte teknik personele duyulan ihtiyaç artmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar “üniversite ve teknik liselerin ar-ge konusunda daha bilinçli ö¤-
41
renciler yetifltirmesi” görevini tespit etmifllerdir. ➜ ‹novasyon ve ürün farkl›laflt›rma için nitelikli ve yarat›c› personele ihtiyaç duyulmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar “iflletmelerin bu konuda dan›flmanl›k hizmeti sat›n almas›” görevinin yan› s›ra, “tasar›m ve inovasyon merkezi kurulmas›” görevini de belirlemifllerdir. Bu görev konusunda özellikle ETGB, ESO, ETO ve OSB görev üstlenebilir. ➜
Yurtd›fl› fuar ziyaretleri ar-ge çal›flmalar› için önem kazanan araçlar olmaktad›r. ➜ “ETO ve KOSGEB destekli toplu yurtd›fl› ziyaretlerinin düzenlenmesi” bu e¤ilimin iflaret etti¤i bir görev olarak belirlenmifltir.
‹flletmelerde Pazarlama Fonksiyonun Önemi Art›yor
Pazarlaman›n önemi artt›kça, iflletmelerde de pazarlama fonksiyonun önemi artmaktad›r. Bu durum hem iflletme içi yap›lanma hem nitelikli personel konusunda çeflitli e¤ilimleri gündeme getirmektedir. ■
Pazarlama fonksiyonu önem kazand›kça, pazarlama yönetiminde görev alacak nitelikli personel duyulan ihtiyaç da artmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar, “sektörel ortak pazarlama birimleri kurulmas› konusunda iflbirlikleri yap›lmas› gerekti¤ini” bir görev olarak belirlemifllerdir. Bununla birlikte “ETO ve ESO’nun bu ihtiyaca yönelik birimler kurmas› ve aktif olarak yürütmesi gereklili¤ini” de bir görev olarak tespit etmifllerdir. ●
Pazarlama fonksiyonu önem kazand›kça, Eskiflehir’in bir fuar ve kongre merkezi haline gelmesi ihtiyac› da artmaktad›r. Buna yönelik ortak hisseli bir giriflim bafllat›lmas› gereklili¤i do¤maktad›r. ➜ “ETO deste¤i ile bir fuar ve kongre merkezinin kurulmas›” bir görev olarak tespit edilmifltir.
●
●
42
Pazarlama fonksiyonu önem kazand›kça, iflletmelerin bu fonksiyonu yönetebilmeleri
için dan›flmanl›k hizmetleri alma ihtiyac› art›fl göstermektedir. ➜ Kat›l›mc›lar “ETO’nun bu konuda firmalara dan›flmanl›k ve e¤itim hizmeti sa¤lamas›” gerekti¤ini ayr›ca da “yerel pazarlama flirketleri kurulmas› konusunda iflletmelerin giriflimler bafllatmas› gereklili¤ini” birer görev olarak tespit etmifllerdir. ● Pazarlama fonksiyonu önem kazand›kça, iflletmelerin pazarlama birimlerine ihtiyaç duydu¤u ortaya ç›kmaktad›r. ➜ ‹flletmeler pazarlama biriminin kurulmas›nda ve birim içinde görev alacak nitelikli personele ihtiyaç duymaktad›rlar. ➜ Kat›l›mc›lar “Üniversitelerden uzmanlar›n iflletmelerle iflbirli¤i yapmas›” ve “iflletmelerin pazarlama yönetimine iliflkin kurum içi e¤itim ve birim yap›lanmas› için dan›flmanl›k hizmeti almas› gereklili¤i” görevlerini tespit etmifllerdir.
Kat›l›mc›lar, ürün ve hizmetlerinin etkin tan›t›m›nda rol alacak tan›t›m malzemelerinin öneminin artt›¤›n› belirtmifllerdir. ➜ Kat›l›mc›lar bu konuda hem “sektörel ortak tan›t›m malzemeleri haz›rlama konusunda iflbirliklerinin gelifltirilmesi” hem de “iflletme bünyesinde istihdam ya da d›fl sat›nalma ile bu konuda çal›flmalar›n etkinlefltirilmesi” görevlerini belirlemifller ve bu görevleri iflletmelerin üstlenmesi gerekti¤i ifade etmifllerdir.
➜
GRUP 4: IfiIK F‹NANSAL YAPI DE⁄‹fi‹YOR
Eskiflehir iflletmelerini etkileyen e¤ilimlerden dördüncüsü, Türkiye’deki finansal yap›daki de¤iflimlerdir. Bu durum beraberinde üç ana e¤ilimi de getirmifltir: 1. ‹flletmeler büyümek ve geliflmek istemektedirler ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 2. Türkiye’de fiyat ve maliyet aral›¤› gittikçe daralmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 3. Türkiye’de iflletmelere sunulan finansal araçlar çeflitlenmekte, geliflmektedir ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r.
43
‹flletmeler Büyümek ve Geliflmek ‹stiyor
■ Türkiye’nin finansal yap›s›ndaki de¤iflmelere ba¤l› olarak iflletmelerin geliflme ve büyüme çabalar› da artmaktad›r. Bu durum, ihracat›n yabanc› yat›r›mlar›n artmas›n› ve iflletmelerin daha nitelikli çal›flmalar›n› sa¤lamaktad›r. Bu e¤ilimin do¤urdu¤u alt e¤ilimler flöyle olmaktad›r:
Yat›r›m finansman› kolaylaflmakta, bu durum üretimin, yat›r›m›n ve karl›l›¤›n artmas›n› sa¤lamakta, iflsizli¤i azaltmaktad›r. ➜ “Bankac›l›k sektörü yat›r›m finansman› konusundaki araçlar›n› gelifltirmelidir” bir görev olarak kat›l›mc›lar taraf›ndan tespit edilmifltir.
●
‹flletmelerin büyüme çabalar› ihracat›n artmas›n› da sa¤lamakta, bu durum döviz kazanc›n› getirmekte ve istikrara temel oluflturmaktad›r. ➜ “‹flletmeler ihracat›n etkin yürütülebilmesi için iflletmelerine nitelikli iflgücü istihdam etmeli ve TKY’ye önem vermelidirler” bir görev olarak ortaya ç›km›flt›r.
●
‹flletmelerin büyüme ve geliflme çabalar› teknoloji ve ar-ge kullan›m› ihtiyac›n› buna ba¤l› olarak inovasyon gereksinimini de art›rmaktad›r. ➜ Grup kat›l›mc›lar›, “inovasyon ve AR-GE için KOSGEB, STK’ler ve üniversiteler aras› iflbirli¤i platformlar› oluflturulmal›” ve “iflletmeler teknoloji kullan›m›na yönelik olarak personellerine kurum içi mesleki e¤itimler ald›rmal›d›rlar” görevlerini belirlemifllerdir. ➜ ‹flletmelerin büyüme ve geliflme çabalar› stratejik yönetim bilinicini getirmekte ve kurumsallaflma çabalar›na verilen önem artmaktad›r
●
44
Fiyat / Maliyet Aral›¤› Giderek Daral›yor
■ Türkiye’de yaflanan ekonomik de¤iflimler iflletmelerin fiyat / maliyet aral›¤›n›n daralmas›na neden olmaktad›r.
Fiyat / maliyet aral›¤›nda yaflanan daralma risk yönetiminin önem kazanmas› e¤ilimini do¤urmaktad›r. Yat›r›mlar›n daha verimli hale getirilmesi için çabalar gündeme gelmektedir. ➜ “‹flletmelerin mali analiz çal›flmalar›n› daha titiz yürütmeleri” görevi bu e¤ilimin sonucu olarak ortaya ç›km›flt›r. ●
●
Fiyat / maliyet aral›¤› kapand›kça verimli üretim gereksinimi ortaya ç›kmaktad›r. ➜ “‹flletmelerin standart muhasebe tekniklerine uyum göstermeleri gereklili¤i” görevi bu e¤ilimin sonucu olarak ortaya ç›km›flt›r.
Fiyat / maliyet aral›¤› kapand›kça ortaya ç›kan bir baflka e¤ilim de ekonomik istikrar›n sa¤lanmas› olmaktad›r. ➜ “‹flletmelerin sosyal sorumluluk çal›flmalar›na önem vermesi gereklili¤i” görevi bu e¤ilimin sonucu olarak ortaya ç›km›flt›r.
●
Finansal yap›n›n de¤iflmesiyle birlikte ortaya ç›kan e¤ilimler de¤erlendirilirken karfl›m›za ç›kan fiyat / maliyet aral›¤›n›n daralmas› e¤ilimi daha detayda incelendi¤inde, kat›l›mc›lar taraf›ndan k›smen ifade edilen flu e¤ilimleri de beraberinde getirmektedir: Do¤ru fiyatland›rma yapma çal›flmalar› önem kazanmaktad›r. Sat›fl adetlerinin art›r›lmas› ihtiyac› gündeme gelmektedir. Bu durum, yeni müflteriler, yeni pazarlar bulunmas› gereklili¤ini do¤urmaktad›r. Eskiflehir iflletmelerinin oluflan bu e¤ilimlerden yola ç›karak fiyatland›rma baflta olmak üzere, bu sürece girdi teflkil eden di¤er iflletme süreçlerini iyilefltirmeleri ve verimlili¤i art›rmaya yönelik çal›flmalar bafllatmalar› gerekmektedir. Eskiflehir iflletmelerinin sat›fl çabalar›n› art›rmalar› gerekmektedir. Bu çal›flmalar› planl› ve etkili yürütebilmek için hem “ifl süreçlerinin verimlili¤ini sa¤lamaya hem de pazarlama fonksiyonunu stratejik düzeyde ele almalar›” görevi ortaya ç›kmaktad›r.
45
Türkiye’de ‹flletmelere Yönelik Finansal Araçlar Gelifliyor
Finansal yap›daki de¤iflimler, iflletmelere sunulan finansal araçlar›n çeflitlenmesini ve geliflmesini sa¤lamaktad›r. ● Bu durumun ortaya koydu¤u e¤ilimlerden biri, finansal araçlar›n alternatiflerinin artmas› olmaktad›r. Bu e¤ilimin do¤urdu¤u bir alt e¤ilim kredi kullan›m›n›n yayg›nlaflmas› olurken bir di¤eri de maliyetlerin minimizasyonu olmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar, “bankac›l›k sektörünün sunduklar› finansal araçlar› gelifltirmesi gerekti¤ini” bir görev olarak belirlemifllerdir. ➜ Bir baflka e¤ilim de rekabetin güçlenmesi ve buna ba¤l› olarak da kalitenin artmas› olmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar, “iflletmelerin nitelikli ve profesyonel eleman istihdam etmeleri gerekti¤ini” bir görev olarak belirlemifllerdir. ■
Finansal araçlardaki geliflme ve çeflitlenmeler iflletmelerin ürünlerine olan talebi art›rmaktad›r. Bu durum markalaflmay› beraberinde getirmektedir. ➜ “‹flletmelerin piyasa analizi yapmalar› veya bu hizmeti sat›n almalar› ayr›ca kurumlardan dan›flmanl›k hizmeti talep etmeleri” bu e¤ilimlerden ortaya ç›kan görevlerdir.
●
Finansal araçlardaki geliflme ve çeflitlenmeler iflletmelerin kay›t d›fl› çal›flma oranlar›n› azaltan bir etken olmaktad›r. Bu durum inovasyona imkân sa¤lamakta, haks›z rekabeti azaltmakta ve sosyal adaletin ve refah›n oluflmas›na katk› sa¤lamaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar, “iflletmelerin pazarlama faaliyetlerine önem vermesi” görevinin yan› s›ra “haks›z rekabeti engellemek ad›na ifl ahlak›na uygun çal›flmal›d›rlar” görevini tespit etmifllerdir.
●
46
GRUP 5: FAYDAM ESK‹fiEH‹R’DE ALTYAPI GEL‹fi‹YOR
Eskiflehir iflletmelerini etkileyen e¤ilimlerden beflincisi, Eskiflehir altyap›s›ndaki geliflmelerdir. Bu durum beraberinde befl ana e¤ilimi de getirmifltir: 1. Eskiflehir’de sosyal ve ekonomik yap› h›zla geliflmektedir ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 2. Eskiflehir’de e¤itim sa¤l›k ve di¤er kentsel hizmetler geliflmektedir ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 3. Eskiflehir’de ekonomi büyümektedir; büyüyen ekonominin ulafl›m ihtiyac› artmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 4. Organize sanayi bölgeleri büyümektedir ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 5. Teknolojiye yönelik altyap›n›n önemi artmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. Eskiflehir’de Sosyal ve Ekonomik Yap› H›zla Gelifliyor
■ Eskiflehir sosyal ve ekonomik yap›s› h›zl› bir biçimde geliflmektedir, bu durum yeni sektörlere ve mevcut sektörlerde geliflmelere ihtiyaç do¤urmaktad›r.
47
Eskiflehir’de sa¤l›k hizmetleri geliflmektedir. Buna ba¤l› olarak yeni sa¤l›k hizmetlerinin gelifltirilmesine ihtiyaç duyulmaktad›r. ● Eskiflehir’de emekli say›s› artmaktad›r. Bu profile yönelik olarak sa¤l›k sektöründe yeni ürün ve hizmetlerin gelifltirilmesine ihtiyaç duyulmaktad›r. Kat›l›mc›lar bu e¤ilimlerin üç temel görevi iflaret etti¤ini ifade etmifllerdir: ➜ “Termal tesislerdeki sa¤l›k / tedavi imkânlar› gelifltirilmelidir.” Bu görev iflletmelere yönelik olarak belirlenmifltir. ➜ “T›p fakültesinde termal tesisinde sa¤l›k konusunda yeni projeler gelifltirmelidir.” ➜ “Sa¤l›k turizminin geliflimi sa¤lanmal›d›r.” Bu görev de hem üniversite hem de özel sektörün iflbirli¤ini gerektirmektedir. ●
Termal tesislerin Eskiflehir ekonomisine daha fazla katk› verir hale getirilmesi, bu e¤ilimden ç›kan somut bir görevdir; bu görev ayn› zamanda Eskiflehir’in f›rsatlar› aras›nda en önemli olarak nitelendirdi¤i yeralt› kaynaklar›n›n kullan›m›n› da sa¤layacakt›r.
Eskiflehir’de sosyal alanda (tiyatro, müzik, vb) yeni hizmetlere ihtiyaç duyulmaktad›r.
●
o Bu durum sektöre hem yeni giriflimciler hem de gerekli nitelikte iflgücü kazand›r›lmas› ihtiyac›n› ortaya ç›karmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar giriflimcilik faaliyetlerinin art›r›lmas›na yönelik olarak “yeni geliflen sektörlerde giriflimcili¤in gelifltirilmesine yönelik bilgilendirme merkezleri aç›labilir” görevini tespit etmifllerdir. ➜ Kat›l›mc›lar, iflgücü ihtiyac›n›n karfl›lanmas›na yönelik olarak da “üniversitelerde yeni geliflen sektörler için iflgücü yetifltirmek üzere yeni bölümler açabilir” görevini belirlemifllerdir. ● Grup taraf›ndan bu e¤ilimin nedenleri aras›nda görülen sanayi ve ilin genelindeki geliflmeler ayn› zamanda konut ihtiyac›n›nda artmas›na neden olarak tespit edilmifltir. Bu art›fl›n ortaya ç›karaca¤› inflaat malzemelerinin üretimi konusunda bir geliflim yönü gösterilmifltir. Eskiflehir’de E¤itim, Sa¤l›k ve Di¤er Kentsel Hizmetler Gelifliyor
48
Eskiflehir’de kentsel hizmetler geliflmektedir. Bu durum, e¤itim ve sa¤l›kta yeni iflletmelerin geliflmesi ihtiyac›n› gündeme getirmektedir.
■
● Bu ihtiyaç, nitelikli personel ihtiyac›n› da do¤urmaktad›r. Hem sektöre istenen nitelikte eleman yetifltirilebilmesi hem de mevcut insan kayna¤›n›n becerilerinin art›r›lmas› için kat›l›mc›lar bu e¤ilimin üç göre iflaret etti¤ini belirtmifllerdir: ➜ “Hizmet sektöründe iflletmeler mevcut insan kayna¤›n›n niteli¤ini art›rmak için e¤itime önem vermelidirler.” Bu görev iflletmelere oldu¤u kadar Eskiflehir’deki kamu kurumlar›na, STK’lere ve üniversitelere de düflmektedir. ➜ “‹flletmeler, insan kaynaklar› yönetimi ile mevcut iflgücünün performans›n› art›rmal›d›r.” Bu görev de iflletmeleri oldu¤u kadar onlara bu konuda destek verebilecek kurum ve kurulufllar› da ilgilendirmektedir. ➜ “Sa¤l›kta ihtiyaç duyulan iflgücünün sa¤lanabilmesi için t›p fakültesinin kapasitesi art›r›lmal›d›r.”
Teknoloji yenileme rekabetin gere¤i olmaktad›r. ‹flletmelerin sektörlerindeki teknolojik geliflmeleri yak›ndan takip etmesi bu konuda bilgilendirme deste¤i almalar› gerekmektedir. ● Sektör büyüdükçe, mevcut iflletmeler için rekabet artmaktad›r. ➜ “Hizmet sektöründeki iflletmelerin rekabete uyum göstermesi gerekmekte” ve “sa¤l›k kurulufllar›n›n hizmet çeflitlendirmeye gitmeleri gerekmektedir.” görevleri bu e¤ilimlerden do¤mufltur. ● Devletle ifl yapan iflletmeler, artan rekabete ra¤men henüz ciro kayb› yaflamamaktad›rlar. Ancak bu yönde bir geliflme beklenebilir. ➜ Kat›l›mc›lar iflletmelere yönelik belirledikleri flu görevi ifade etmifllerdir: “Kamuya çal›flanlar, hizmet firmalar›, oteller müflteri portföylerini geniflletmeli ve gelifltirmelidirler.” ●
Büyüyen Ekonominin Ulafl›m ‹htiyac› Art›yor
■ Eskiflehir’de büyüyen ekonominin ulafl›m ihtiyac› da artmaktad›r. Buna ba¤l› olarak da ulafl›m ve yollar›n gelifltirilmesi gerekmektedir. Bu ihtiyaca ba¤l› olarak çal›flma grubunun tespit etti¤i görevler flunlar olmufltur: ● “Havac›l›kta yan hizmet kurumlar› oluflturulmal›d›r.” ● “Hava ulafl›m› gelifltirilmelidir.” ● “Liman ulafl›m› gelifltirilmelidir.” ● “OSB / kent içi ulafl›m gelifltirilmelidir.” ● “Kargo ve hava tafl›mac›l›¤› gelifltirilmelidir.”
49
Organize Sanayi Bölgeleri Büyüyor
Eskiflehir organize sanayi bölgeleri büyümekte ve geliflmektedir. Bu durum çeflitli yeni ihtiyaçlar›n do¤mas›na sebep olmaktad›r.
■
OSB’ler büyüdükçe, iflletmeleri de büyümeye yönlendirmektedir. ‹flletmelerin do¤ru büyüyebilmeleri için do¤ru yat›r›m projeleri haz›rlamalar› gerekmektedir. ➜ Kat›l›mc›lar bu e¤ilimden yola ç›karak “‹flletmelere “yat›r›m projeleri haz›rlamada” hizmet verebilecek teknik dan›flmanl›k hizmet kurumlar›n›n gelifltirilmesi gerekmektedir” görevini belirlemifllerdir.
●
OSB’ler büyüdükçe, ucuz enerji ihtiyac› artmaktad›r. Yeni enerji kaynaklar›na ihtiyaç duyulmaktad›r. ● OSB’ler büyüdükçe, yap›m ihtiyaçlar› artmaktad›r. ‹nflaat malzemeleri üretimi yapan iflletmelere duyulan ihtiyaç artmaktad›r. ● OSB’ler büyüdükçe, nitelikli ve deneyimli insan gücüne duyulan ihtiyaç da art›fl göstermektedir. ➜ Kat›l›mc›lar bu e¤ilimin “mesleki e¤itim kurulufllar›n›n gelifltirilmesi gerekmektedir” görevini iflaret etti¤ini belirtmifllerdir. ●
OSB’lerin büyümesinin yan› s›ra etkin kullan›m›na ihtiyaç duyulmaktad›r. OSB’nin sundu¤u yan hizmetlerden (teknoloji, e¤itim, vs) iflletmelerin faydalanma yayg›nl›¤›n›n art›r›lmas› gerekmektedir.
Teknolojiye Yönelik Altyap›n›n Önemi Artmaktad›r
Eskiflehir’de teknolojiye yönelik altyap›n›n önemi artmaktad›r. Buna ba¤l› olarak da iflletmeler teknoloji bölgelerini ve sa¤lad›¤› avantajlar› araflt›rmaktad›rlar. ● “Teknoloji bölgeleriyle ilgili kamu kurulufllar›n›n yeni teflvik metotlar› gelifltirmeleri gerekti¤i” görevi bu e¤ilim sonucu tespit edilmifltir.
■
50
GRUP 6: YUNUS EMRE ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹NDEK‹ EN BÜYÜK PAYI T‹CARET VE H‹ZMET SEKTÖRLER‹ OLUfiTURUYOR
Eskiflehir iflletmelerini etkileyen e¤ilimlerden alt›nc›s›, Eskiflehir ekonomisinde pay alan sektörlerin en büyü¤ünün hizmet ve ticaret olmas›d›r. Bu e¤ilim, beraberinde dört ana e¤ilimi de getirmektedir. 1. Kamu hizmetlerinin Eskiflehir ekonomisindeki pay› artmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 2. Eskiflehir’in yap›s› geliflmekte; hizmet sektörüne olan ihtiyaç artmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 3. Komflu illerin ekonomik geliflimi Eskiflehir hizmet sektörlerine olan talebi art›rmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 4. Eskiflehir’in geliflimi ticaretin önemini art›rmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. Kamu Hizmetlerinin Eskiflehir Ekonomisindeki Pay› Art›yor
Ticaret ve hizmet sektörleri büyüdükçe, Eskiflehir’deki kamu hizmetlerinin de ekonomideki pay› artmaktad›r.
■
● Bu e¤ilim, özel sektörün pay›n›n azalmas›na neden olmakta ve buna ba¤l› olarak da kamu kurumlar›n›n mal ve hizmet al›mlar›n› Eskiflehir firmalar›ndan yapmalar› gereklili¤i do¤maktad›r. ➜ “Kamu sektörünün iktisadi iflletmelerinin özellefltirilmesi” görevi bu e¤ilim sonucu tespit edilmifltir. Ayr›ca buna ba¤l› olarak “kamunun sa¤l›k sektöründen çekilmesi gereklili¤i” bir görev olarak gündeme gelmifltir.
51
Eskiflehir’in Geliflen Yap›s› Hizmet Sektörüne Olan ‹htiyac› Art›r›yor
■ Eskiflehir’in yap›s›ndaki geliflmeler hizmet sektörüne duyulan ihtiyac› art›rmaktad›r. Bu durum baz› geliflmeleri de beraberinde getirmektedir:
Yerel, ulusal ve uluslar aras› düzeyde yeni iflletmeler aç›lmaktad›r. Mevcut iflletmelerin rekabet gücü azalmaktad›r. ‹flletmeler krediye ihtiyaç duymaktad›rlar. ● Bilinçsizce aç›lan iflletmeler kapanmaktad›r. Bu e¤ilimden grup kat›l›mc›lar› flu görevleri tespit etmifllerdir: ➜ “Yerel iflletmelerin kendilerini rekabete haz›rlamalar›, öz sermayelerini artt›rmalar›, yeni teknolojik geliflmelere ayak uydurmalar› gerekiyor” ➜ “Ayn› sektördeki iflletmelerin birleflerek daha büyük iflletmeler oluflturmalar› ve daha rasyonel çal›flmalar› zay›flayan sektörlerin yeni aray›fllara girerek yeni ifl kollar›na yönelmeleri gerekiyor” ● ●
Bu e¤ilimin do¤urdu¤u ancak kat›l›mc›lar taraf›ndan detayland›r›lmam›fl kimi e¤ilimler flöyle s›ralanabilir: Eskiflehir’in büyüyen sosyal yap›s›na uygun nitelikte hizmet verebilecek hizmet iflletmelerine duyulan ihtiyaç artmaktad›r. Sa¤l›k, turizm, e¤lence, perakendecilik sektörlerinde yeni iflletmelere ihtiyaç duyulmaktad›r. Üretim iflletmelerine hizmet sa¤layacak lojistik, e¤itim, dan›flmanl›k hizmetlerine ihtiyaç duyulmaktad›r. ‹flletmelerin hizmet kalitesinin yükseltilmesine ihtiyaç duyulmaktad›r. Bu alanlarda, “giriflimcili¤in ve yat›r›mlar›n artmas›na yönelik” olarak hem iflletmelere hem de STK’lere ve kamuya çeflitli yönlendirme görevleri düflmektedir. Bununla birlikte, “hizmet sektörlerindeki firmalar›n kalitelerini art›rabilmeleri için pazarlama yönetimi, müflteri iliflkileri yönetimi konular›nda kendilerini gelifltirmeleri” gerekmektedir.
52
Komflu ‹llerin Ekonomik Geliflimi Eskiflehir Hizmet Sektörlerine Olan Talebi Art›r›yor
■
Komflu illerin ekonomik geliflimi Eskiflehir hizmet sektörlerine olan talebi art›rmaktad›r. Ticaret ve hizmet sektörlerinin geliflmesi ile Eskiflehir çevre illerin cazibe merkezi haline gelmektedir. ➜ Tar›m-eko tar›m ve serac›l›k sektörlerinde yaflanan geliflmeler daha da h›zlanmaktad›r. ➜ G›da sektöründe yaflanan geliflmeler h›zlanmaktad›r. ➜ “Rekabet edebilen, öz sermayesi güçlü, teknolojik yat›r›m›n yapm›fl iflletmeler ortaya ç›kmaktad›r. Yerel yöneticiler, siyasiler, odalar ve esnaf birlikleri bu iflletmeler için acil önlemler almal›d›r” görevi bu e¤ilimin sonunda ortaya ç›km›flt›r.
●
Giyim sektöründe h›zl› geliflmeler yaflanmaktad›r. Turizm ve e¤lence sektöründe geliflmeler olmaktad›r. Gruplar bu e¤ilimden flu görevleri belirlemifllerdir. ➜ “Mevcut s›cak su kaynaklar› de¤erlendirilerek kapl›ca turizmi gelifltirilmelidir” ➜ “K›z›linler sondaj ve tahsis çal›flmalar› h›zland›r›lmal›d›r”
➜ ➜
Ticaret ve hizmet sektörlerinin geliflmesi ile Eskiflehir çevre illerin cazibe merkezi haline gelmektedir e¤iliminden yola ç›karak kat›l›mc›lar›n belirledi¤i di¤er görevler flunlar olmufltur: ➜ “Yunus Emre markalaflt›r›l›p flehirle bütünlefltirilmelidir, bunun için Kültür Ba-
●
53
kanl›¤› iflbirli¤iyle tan›t›m ve pazarlama çal›flmalar› yap›lmal›d›r” ➜ “Frigya Vadisi’nin en k›sa zamanda turizme kazand›r›lmal›d›r” ➜ “Kültür ve Turizm Bakanl›¤› iflbirli¤i ile 5 ili içine alacak flekilde (Ankara-Eskiflehir-Afyon-Kütahya-Uflak) projelendirip tamamlanmal›d›r” ➜ “Havaalan› yap›lmal› ve ulafl›m yeterli duruma getirilmelidir” Eskiflehir’in Geliflimi Ticaretin Önemini Art›r›yor
■
Eskiflehir’in geliflimi ticaretin önemini art›rmaktad›r. Bu durum modern düzeyde ticari iflletmelere olan ihtiyac› art›rmaktad›r. Hizmet sektöründe biliflim ve iletiflim gibi küresel olarak da öne ç›kan sektörle önem kazanmaktad›r. ● Yaz›l›m üslerine ihtiyaç duyulmaktad›r. ● ●
GRUP 7: ATOM KARINCA KATMA DE⁄ERL‹ ÜRÜNLER‹N ÖNEM‹ ARTIYOR
Eskiflehir iflletmelerini etkileyen e¤ilimlerden yedincisi, katma de¤erli ürünlerin öneminin artmas›d›r. Bu durum dört temel e¤ilimi do¤urmaktad›r 1. ‹flletmelerin hem mevcut ürünlerini hem de yeni ürün gelifltirme çabalar› artmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 2. Katma de¤er art›fl›nda markalaflma önem kazanmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. 3. Inovasyonun iflletme geliflimine katk›s› artmaktad›r ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r.
54
4. Eskiflehir’de ana sanayi iliflkileri KOB‹’leri inovasyona yönlendirmektedir ve bu durum çeflitli alt e¤ilimler do¤urmaktad›r. ‹flletmelerde Yeni ve Mevcut Ürünleri Gelifltirme Çabalar› Art›yor
‹flletmeler gerek yeni ürün gelifltirme gerekse de mevcut ürünlerini iyilefltirme ve gelifltirme çabalar›na önem vermektedirler. ● Ar-ge önem kazanmaktad›r. ● Bu durum, belirli ürünler baz›nda uzmanlaflmay› gerekli k›lmaktad›r. ● ‹flletmelerin AR-GE için finansman ihtiyaçlar› gündeme gelmektedir. Bu ihtiyaç hem nitelikli eleman istihdam›n›n hem de yat›r›m›n finansman› için ortaya ç›kmaktad›r. ➜ Ar-ge birimlerinde görev alacak nitelikte personele ihtiyaç duyulmaktad›r. Mevcut personelin yetkinliklerinin gelifltirilmesi gündeme gelmektedir. ● Kat›l›mc›lar bu e¤ilimin “meslek odalar›, ESO, ES‹AD, KALDER, TSE, üniversiteler ve dan›flmanl›k firmalar›ndan e¤itimler al›nmal›d›r” görevini iflaret etti¤ini ifade etmifllerdir.
■
‹flletmelerde ar-ge çal›flmalar›na ›fl›k tutacak bilgileflim (benchmarking) çal›flmalar›na teknoloji transferine ihtiyaç duyulmakta, iç - d›fl fuarlara kat›l›m gereksinimi ortaya ç›kmaktad›r. ➜
Ürün gelifltirme çabalar› yan sanayi geliflimini de sa¤lamaktad›r. ➜ Bu e¤ilim, istihdam art›fl› sa¤lamaktad›r. ➜ Üretimi art›rmakta, maliyetleri azaltmaktad›r. ➜ Yurtiçinde ve yurtd›fl›nda sat›fllar artmaktad›r. ● Kat›l›mc›lar “‹GEME, DTM gibi kurumlar mevzuat ve desteklerle ilgili olarak firmalar› bilgilendirmelidirler” görevini belirlemifllerdir. ●
Ürün gelifltirmeye verilen önem artt›kça bu konuda e¤itime verilen önem de artmaktad›r.
●
55
Katma De¤er Art›fl›nda Markalaflman›n Önemi Art›yor
■ Katma de¤eri art›ran unsurlardan biri marka olmaktad›r. Bu durum, hem kalite hem de markalaflma çabalar› ile ilgili çeflitli e¤ilimleri do¤urmaktad›r.
Reklâm›n önemi artmaktad›r, pazarlama - sat›fl faaliyetleri önem kazanmaktad›r. Bu çabalar için finansman gereksinimi do¤maktad›r. ● Kaliteli ürüne verilen önem artmaktad›r. Farkl›laflma öne ç›kmaktad›r. Farkl›laflmay› sa¤layacak olan ar-ge faaliyetleri önem kazanmakta; bunun için altyap› ve e¤itim gerekli olmaktad›r. Bu çabalar da finansman gereksinimini do¤urmaktad›r. ● Sat›fl sonras› hizmetler de markalaflman›n getirdi¤i bir geliflmedir. Bu hizmetlerin sa¤lanabilmesi için servis ekibi ve a¤› oluflturulmas› ihtiyac› ortaya ç›kmaktad›r, bu yat›r›mlar da finansman ihtiyac› do¤urmaktad›r. ● Müflteriden al›nacak geri bildirimler markalaflma için önemli bir girdi haline gelmektedir. ● Sat›fl a¤›n›n gelifltirilmesi gereksinimi ortaya ç›kmaktad›r. ●
‹novasyonun ‹flletme Geliflimine Katk›s› Art›yor
■
‹novasyon iflletme geliflimini sa¤layan unsurlardan biri haline gelmektedir. ‹novasyon ile maliyetler düflmekte, rekabet gücü artmakta, pazar pay› geliflmekte ve talebi karfl›layabilmek için yeni yat›r›m ihtiyac› do¤maktad›r. ● ‹novasyon iflletmedeki tak›m ruhunun geliflmesine katk›da bulunmaktad›r, motivasyonun artmas› ile h›zlana üretim de yeni istihdam ihtiyac›n› do¤urmaktad›r. ● Ar-geye verilen önem artmaktad›r. Ar-ge çal›flmalar› için nitelikli personel ihtiyac› oluflmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar, bu e¤ilimle ilgili olarak “AR-GE’de görev alacak nitelikte personelin gelifltirilebilmesi için ESO’nun e¤itim ve dan›flmanl›k deste¤i vermesi, iflletme●
56
lerin kurum içi ve d›fl› e¤itim al›mlar›n› art›rmalar› ve ar-ge ve e¤itim konusunda üniversite ile iflbirli¤i yap›lmas› gerekmektedir” görevinin ortaya ç›kt›¤›n› ifade etmektedirler. ➜ TÜB‹TAK ile AR-GE konusunda iflbirli¤i yapma ihtiyac› da ortaya ç›kan bir baflka e¤ilim olmaktad›r. Eskiflehir’in Ana Sanayi ‹liflkileri KOB‹’leri ‹novasyona Yönlendiriyor
KOB‹’ler ana sanayiyle olan iliflkilerinden dolay› inovasyon çal›flmalar›na yönlenmektedirler. ● Bu e¤ilim, KOB‹’lerin süreçlerinin ve ar-ge çal›flmalar›n›n güçlenmesini sa¤lamaktad›r. KOB‹’lerin altyap› geliflim ihtiyaçlar› da artmaktad›r. ● KOB‹’ler bu e¤ilimin sonucu olarak birlikte ürün / hizmet kalitelerini yükseltme ve fiyatlar›n› düflürme e¤ilimi göstermektedirler. ● Bu e¤ilim sonucu KOB‹’lerin otomasyon ihtiyac› artmaktad›r. ➜ Kat›l›mc›lar, “KOB‹’lerin personellerinin say›s›n› art›rmak ve niteliklerini gelifltirmek için e¤itim kurulufllar› ile çal›flmal›d›rlar” görevini ortaya koymufltur. ● KOB‹’lerin ar-ge çal›flmalar›n› art›rma ihtiyaçlar› artmaktad›r. Bu konuda dan›flmanl›k ve e¤itim gereksinimleri gündeme gelmektedir. Bu hizmetin temini için finansman ihtiyac› oluflmaktad›r. ● KOB‹’lerin ar-ge çal›flmalar›n› gelifltirmeye yönelik KOSGEB’ten destek alma ihtiyaçlar› artmaktad›r. ● KOB‹’lerin teknoloji bilgi transferi ihtiyaçlar› gündeme gelmektedir. ➜ Kat›l›mc›lar “Bankalar, bu konuda KOB‹’lere ucuz krediler sa¤lamal›d›rlar” görevini ortaya ç›karm›fllard›r. ➜ Belirlenen bir baflka görev de “KOB‹’ler bilgi transferi için iflbirli¤i yapmal›d›rlar” olmufltur. ■
3.5 ESK‹fiEH‹R’‹N EKONOM‹K GEL‹fi‹M GÖREVLER‹N‹N BEL‹RLENMES‹ Gruplar, Eskiflehir ilinin ekonomik geliflimini etkileyen e¤ilimleri ve ilin geliflimi için bu e¤ilimlerin iflaret etti¤i görevleri bir önceki uygulama aflamas›nda tamamlam›fllard›r. Söz konusu e¤ilimlerden ortaya ç›kan görevlerin tümü afla¤›da listelenmifltir.
57
ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI Eskiflehir ‹flletmelerini Etkileyen E¤ilimler Haritas› E⁄‹L‹M 1: Teknoloji Rekabet Gücünü Art›r›yor 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Reklâm giderlerine daha fazla kaynak ayr›lmal› Pazarlama departmanlar› gelifltirilmeli Firmalar aras› iflbirli¤ine önem verilmeli Teknolojiden yararlanabilmeleri için do¤ru teknoloji kullan›m› Teknoloji ile uyum sa¤layacak e¤itim ifl gücü Firmalar teknolojiyi kullanmal› STK’lar›n odalar için öncü rol oynamas› gerekiyor (dan›flmanl›k ) Teknoloji yönetim dan›flmanl›¤› Yeni teknolojinin transferi için finans kurulufllar› yeni araçlar gelifltirmelidir. Yerel yönetimler fiziki alt yap› imkânlar› yaratmal› BASEL II ile ilgili iflletmelerin bilgisi art›r›lmal› Meslek lisesinden mezun olanlar›n kalitesi artmal› YÖK’e devlete kadro temini konusunda üniversitelere daha fazla kaynak ay›rma görevi düflüyor. AR-GE departman› oluflturulmal› (Teknopark - Üniversite) Yeni dan›flmanl›k firmalar› kurulmal› Üniversite kamu ve özel flirketlerden e¤itim hizmetleri al›nmal›
E⁄‹L‹M 2: Eskiflehir iflletmelerinin ihracat› art›yor 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Üniversiteler ve odalar teknoparklar›n kapasitelerini genifllemelerini sa¤lamal› yeni Teknopark kurulmal› E¤itim kurulufllar› oluflturulmal› pazarlama alan›nda iflletmeler e¤itim almal›d›rlar. Marka patent ve fikri mülkiyet konusunda hizmet kurulufllar› oluflturulmal› Kalite konusunda dan›flmanl›k hizmetleri verilmeli Üniversiteler d›fl ticareti düflünerek e¤itim vermeli Sertifikal› laboratuarlar kurulmal› Üniversite ve meslek odalar› ile maliyetlerin kontrol edilmesi için iflbirli¤i yap›lmal› Marka tan›t›m için uzman kurulufllar ve reklâm firmalar› olmal› KOSGEB istihdam deste¤ini art›rmal› Firmalar üniversiteler, odalar ve dan›flmanl›k firmalar› ile çal›flmal› Ticaret odas› ve sanayi odas› pazar araflt›rmas› yapt›rmal› KOSGEB ve di¤er kurulufllar pazar araflt›rmalar›na destek vermeliler Finans kurulufllar›n›n ürün gelifltirmesi ve do¤ru fiyatla ürün sunmas› Yerel yönetimler ulafl›m sorununu çözmeli Yeni lojistik firmalar aç›lmal› Odalar yurt d›fl› gezi organize etmeliler
E⁄‹L‹M 3: Türkiye’de iflletmeler pazarlaman›n önemini kavr›yor 1 ETO, ESO ve yerel yönetimlerin deste¤iyle yol projelerinin tamamlanmas› 2 Bankalar bayi ve distribütörlük a¤›n› gelifltirebilmesi için iflletmelere destek olmal› 3 ‹flletme süreçlerinin iyilefltirilmesi gerekiyor 4 ‹flletmelerde müflteri hizmet birimleri kurulmal› 5 Teknik liseler ve üniversiteler iflletmenin ve sanayinin ihtiyaç duydu¤u nitelikte bölümler açmal› ve uzman yetifltirilmesi konusunda bilgilendirilmeliler 6 Tasar›m ve inovasyon merkezleri kurulmal›, 7 Yurt d›fl› için fuar düzenlenmeli (ETO, ESO ve KOSGEB) 8 D›fl sat›n alma, iflletme bünyesinde istihdam veya sektörel ortak giriflimle tan›t›m materyalleri haz›rlanmal› 9 Üniversite ve meslek odalar› ile maliyetlerin kontrol edilmesi için ifl birli¤i yap›lmal› 10 ‹flletmelerde personel için psikolojik rehberlik gerekiyor 11 Ayn› sektördeki firmalar toplu hammadde al›m› için bir araya gelmeliler 12 Birçok sektördeki iflletmeler tek noktada ayn› konuda e¤itim almal›lar 13 Nitelikli ve personel istihdam› için ETO ve ESO’da ilgili birimlerin kurulmas› ve daha aktif hale getirilmesi ve ortak pazarlama birimi kurulmas› 14 Dergi ve yay›nlara abonelik 15 Mesleki örgütler ile koordinasyonun art›r›lmas› 16 Üniversitelerde süreç uzman› yetifltirilmeli 17 Do¤ru ve etkin dan›flmanl›k ve e¤itim için ticaret odas›n›n deste¤i al›nabilir, yerel pazarlama flirketleri kurulabilir
58
E⁄‹L‹M 4: Finansal yap› gelifliyor 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Bankalar›n finansal enstrümanlar›n›n gelifltirilmesi ‹flletmelerde yetenekli eleman istihdam edilmeli Nitelikli profesyonel eleman çal›flt›r›lmal› KOSGEB’in iflbirli¤i ve deste¤e önem vermesi gerekiyor Kurum içi mesleki e¤itime önem verilmeli ‹flletmeler kurumsal sosyal sorumlulu¤a önem vermeliler Kurumlardan hizmet talebinde bulunulmal› ‹flletmelerin ifl ahlak›n› kabullenmeleri gerekiyor ‹flletmeler piyasa analizleri yapmal› veya yapt›rmal› Bankac›l›k sektörü kendini gelifltirmeli ‹flletmeler toplam kalite yönetimi uygulamal› ‹flletmeler mali analize önem vermeli ‹flletmeler standart muhasebe tekniklerine uyum sa¤lamal› ‹flletmeler pazarlama faaliyetlerine önem vermeli
E⁄‹L‹M 5: Eskiflehir’de altyap› gelifliyor 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Yeni sektörlerle ilgili giriflimci bilgilendirme merkezleri aç›ls›n Üniversite geliflen hizmet alanlara göre yeni bölümler açs›n Sanayi odalar› enerji santrallerini büyütsün ‹flletmeler iç e¤itimlerini yaps›n Gerekli kurulufllar hizmet sektöründe iç e¤itime bafllas›n ‹flletmeler ‹K e¤itimlerine yönelsin Sa¤l›kta artan nitelikte ‹K için T›p Fakültesi say›s› ve hacmi art›r›ls›n ‹flletmeler teknolojiyi takip etmeli kendi sektörlerindeki geliflmeleri ö¤renmeli Sa¤l›k kurulufllar› örgütlenmeye gitmelidir. Mesleki e¤itim kurulufllar› gelifltirilmeli Teknik dan›flmanl›k kurumlar› gelifltirilmeli ‹lgili kamu kurulufllar› yeni teflvik metotlar› gelifltirmeli Hava ulafl›m› gelifltirilmeli OSB-kent içi ulafl›m geliflmeli KOB‹- OSB ulafl›m gelifltirilmeli Havac›l›kta yan hizmet kurulufllar› oluflturulmal› Sa¤l›k turizminin geliflmesi sa¤lanmal› Termal tesislerde sa¤l›k-tedavi hizmetleri gelifltirilmeli T›p fakültesi termal tesislerde sa¤l›k hizmetleri konusunda proje gelifltirmeli Limana ulafl›m gelifltirilsin Yap›lan demiryolu flehir geçifli alt geçit olarak uzat›ls›n
E⁄‹L‹M 6: Eskiflehir ekonomisinde en büyük pay› ticaret ve hizmet sektörleri oluflturuyor 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Mevcut s›cak su kaynaklar›m›z de¤erlendirilmeli Yunus Emre’nin markalaflt›r›lmas› için Kültür Bakanl›¤› ifl birli¤iyle tan›t›m ve pazarlama çal›flmalar› yap›lmal›d›r. Frigya vadisinin bir an önce projelendirilmesi K‹T’lerin özellefltirilmesi Kamunun sa¤l›k sektöründen çekilmesi Rekabet edebilen öz sermayesi güçlü teknolojik yat›r›m› yapm›fl iflletmeler ortaya ç›kmal›d›r Yere yöneticiler, siyasiler odalar ve esnaf birlikleri bu iflletmeler için acil önlemler almal›d›r. Havaalan› yap›lmal›d›r Yerel yönetimler istekli ve arzulu olmal›d›r. Sakar›l›ca geniflleme turizm alan›n›n sonuçland›r›lmas› K›z›linler sondaj ve tahsis çal›flmalar› h›zland›r›lmal›d›r.
E⁄‹L‹M 7: Katma de¤erli ürünlerin önemi art›yor 1 2 3 4 5
Nitelikli personel için dan›flmanl›k firmalar› üniversiteler, ESO, ES‹AD, KALDER, TSE, odalar ile e¤itim konusunda çal›fl›lmal› Mevzuat bilgisinin artmas› uygulanacak prosedürler ve sa¤lanabilecek di¤er destekler için ‹GEME ve DTM ile çal›fl›ls›n Yeni istihdam ihtiyac› için ESO’dan e¤itim ve dan›flmanl›k deste¤i al›ns›n, ar-ge ve e¤itim konusunda üniversiteler ile iflbirli¤i yap›ls›n KOSGEB’den ar-ge yönelik parasal destek al›ns›n AR-ge için TÜB‹TAK, TEKNOPARK ve üniversite ile iflbirli¤i yap›ls›n
59
“E¤ilimler Haritas›”nda ortaya ç›kar›lan görevler gruplara da¤›t›larak ( tüm görev listesi ) Eskiflehir ekonomisinin geliflimine yönelik grup olarak en önemli ve acil bulduklar› üç görevi seçmeleri istenmifltir. “E¤ilimler haritas›”ndan ortaya ç›kan; e¤ilimlerin Eskiflehir iflletmelerine iflaret etti¤i görevlerin tamam› incelenmifl ve gruplarca en önemli / acil üç tanesi seçilmifltir. Gruplar›n seçtikleri görevlerin listesi afla¤›daki tabloda yer almaktad›r. GRUP
GRUP
NO
ADI
SEÇ‹LEN ÖNCEL‹KL‹ GÖREVLER Ulafl›m Karayolu, Havaalan›, Limana ulafl›m
1
2
3
GELECEK
KIRMIZI fi‹MfiEKLER
M‹DAS
5
6
7
60
IfiIK
FAYDAM
YUNUS EMRE
ATOM KARINCA
5,6
Mesleki e¤itimin iyilefltirilmesi
1
Teknoloji ile entegrasyon / teknoloji dan›flmanl›¤›
1
Sertifikal› laboratuarlar kurulmal›
2
‹flletme süreçlerinin iyilefltirilmesi gerekiyor
3
Finansal enstrümanlar›n›n gelifltirilmesi
4
ETO, ESO ve yerel yönetim deste¤iyle yol projelerinin tamamlanmas›
3
Nitelikli ve personel istihdam› için ETO ve ESO’da ilgili birimlerin kurulmas› ve daha aktif hale getirilmesi ve ortak pazarlama birimi kurulmas›
3
‹flletmeler teknolojiyi takip etmeli kendi sektörlerindeki geliflmeleri ö¤renmeli
5
Lojistik hizmetleri aç›s›ndan ulafl›m sorunlar›n›n çözümü 4
E⁄‹L‹M
5,6
Nitelikli ifl gücü için e¤itim ve iflbirli¤i
4
Dan›flmanl›k hizmetlerinden yararlanma
4
OSB-kent içi ulafl›m geliflmeli
5
Termal tesislerde sa¤l›k-tedavi hizmetleri gelifltirilmeli
5
Havaalan› yap›lmal›d›r
6
Yap›lan demiryolu flehir geçifli alt geçit olarak uzat›ls›n
5
Termal tesislerde sa¤l›k-tedavi hizmetleri gelifltirilmeli
5
Havaalan› yap›lmal›d›r
6
K‹T’lerin özellefltirilmesi
6
Limana ulafl›m gelifltirilsin
5
Teknik liseler ve üniversiteler iflletmenin ve sanayinin ihtiyaç duydu¤u nitelikte bölümler açmal› ve uzman yetifltirilmesi konusunda bilgilendirilmeliler
3
Bankalar bayi ve distribütörlük a¤›n› gelifltirebilmesi için iflletmelere destek olmal›
3
Gruplar, “e¤ilimler haritas›” çal›flmas› s›ras›nda bu e¤ilimlerin Eskiflehir iline iflaret etti¤i toplam 100 görev belirlemifller daha sonra da gruplar› içerisinde en önemli / acil gördükleri üçer görevi seçmifllerdir. Toplam 22 adet görevin da¤›l›m alanlar› incelendi¤inde karfl›m›za flu da¤›l›m ç›kmaktad›r: Görevlerin Yo¤unlaflma Alanlar›: 1. Eskiflehir’in, Temel Sanayi Sektörlerinin Ba¤lant›da Oldu¤u Pazarlara Demir ve Karayolu ile Ulafl›m›n›n ve Lojistik Olanaklar›n›n Gelifltirilmesi Gerekmektedir. 2. Hizmet ve Ticaret Sektörlerinin Geliflimi ‹çin Havaalan›n›n Hayata Geçirilmesi Gerekmektedir. 3. Eskiflehir’de ‹flletmelerin ‹htiyaçlar›na Uygun ‹flgücünün Yetiflmesi ‹çin Mesleki E¤itimin Gelifltirilmesi ve Mevcut Çal›flanlar›n Niteliklerinin Art›r›lmas›na Yönelik E¤itimler Gerekmektedir.
TEB Eskiflehir fiubesi
4. Eskiflehir ‹flletmelerinin Teknolojik Yap›lar›n› Gelifltirmeleri, Sektörlerindeki Teknolojik Geliflmeleri ‹zlemeleri ve ‹flletmelerine Entegre Etmeleri için Bilgilendirme ve Dan›flmanl›k Hizmetleri Gerekmektedir. 5. Eskiflehir’in En Önemli Yeralt› Zenginliklerinden ve F›rsatlar›ndan Biri Olan Termal Kaynaklar›n Sa¤l›k ve Hizmet Sektörlerine Katk›s›n›n Art›r›lmas› Gerekmektedir. 6. Eskiflehir ‹flletmelerinin D›fl Ticaret, Pazarlama, Finans ve ‹novasyon Konular›nda Yönetim Yap›lar›n›n Etkinli¤ini Art›rmaya Yönelik Bilgilendirme ve Dan›flmanl›k Hizmetleri Gerekmektedir. 7. Eskiflehir ‹flletmelerinin Etkinlik ve Kurumsall›k Düzeyinin Artmas› ‹çin ‹fl Süreçlerinin ‹yilefltirilmesine Yönelik Hizmetlerin Uygulanmas› Gerekmektedir. 8. Bankalar›n, ‹flletmelerin Pazarlama, Teknoloji Kullan›m› ve D›fl Ticaret Faaliyetlerini Destekleyecek Çeflitlilikte Finansal Araçlar Gelifltirmesi Gerekmektedir. 9. Eskiflehir’de ‹flletmelerin D›fl Ticaret Taleplerine Uygun Kalite Standard› Sa¤layabilmeleri için Sertifikal› Laboratuar Gerekmektedir. 10. Eskiflehir Altyap›s›n›n ‹yilefltirilmesi ve fiehir ‹çi Ulafl›m›n Gelifltirilmesi Gerekmektedir. 3.6 ESK‹fiEH‹R’‹N 2-5 YILLIK EKONOM‹K GEL‹fi‹M HEDEFLER‹ “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”n›n üçüncü ve son bölümü Eskiflehir’in k›sa ve orta vadeli geliflim hedeflerinin belirlenmesidir. “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”, her bir ç›kt›n›n bir sonraki aflamada girdi oldu¤u ve kat›l›mc›lar›n›n bilgi ve deneyimleriyle, il için en gerçeklefltirilebilir ve gerçekçi görev/hedeflere ulaflman›n hedeflendi¤i bir stratejik analiz ve planlama çal›flmas›d›r. Çal›flman›n bir önceki bölümünde Eskiflehir ilinin çevresindeki e¤ilimler tespit edilmifltir. Bu e¤ilimlerden en do¤ru biçimde yararlanabilmek ve uyum sa¤layabilmek için ilde yerine getirilmesi gereken görevler belirlenmifltir. Bu son bölümde ise belirlenen bu görevleri yerine getirebilmek için ulafl›lmas› gereken noktalar; yani k›sa ve orta vadeli hedefler belirlenmifltir. Gruplar, e¤ilimlerden ç›kan görevlerin en öncelikli ve acil olan üçer tanesi için iki ve befl y›l içinde hangi sonuçlara ulafl›lmas› gerekti¤ini tespit etmifllerdir. Bu çal›flma s›ras›nda, grup kat›l›mc›lar› flu sorulara da yan›t aram›fllard›r: ●
Belirledi¤imiz bu önemli ve acil görev için iki ve befl y›l içinde hangi hedefe ulaflmam›z
Eskiflehir Valili¤i
61
gerekmektedir? Hedefe ulaflabilmek için bu görevi yerine getirirken hangi güçlü yönlerimiz iflimizi kolaylaflt›racak / hangi zay›f yönlerimiz iflimizi zorlaflt›racakt›r?
●
Hedefe ulaflabilmek için bu görevi yerine getirdi¤imizde hangi f›rsatlara ulaflm›fl olaca¤›z / hangi tehditlerden kurtulmufl olaca¤›z? ●
Her grubun belirledi¤i üçer görevle ilgili iki ve befl y›ll›k hedefleri tablosu, raporun “grup ç›kt›lar›” bölümünde yer almaktad›r. Gruplar›n belirledi¤i 22 önemli ve acil görevle ilgili 2 ve 5 y›ll›k hedefler incelendi¤inde flu sonuçlarla karfl›lafl›lmaktad›r: 1. Eskiflehir’in, Temel Sanayi Sektörlerinin Ba¤lant›da Oldu¤u Pazarlara Demir ve Karayolu ile Ulafl›m›n›n ve Lojistik Olanaklar›n›n Gelifltirilmesi Gerekmektedir. Ana görev listesinde (seçilmeyen), bu görev grubuyla ilgili olan di¤er görevler GRUP 2: 14, 15 Kat›l›mc›lar, çal›flman›n daha önceki bölümlerinde de (“baflaramad›klar›m›z”, “zay›f yönler”), Eskiflehir ekonomisinin ivme kazanabilmesi için ulafl›mla ilgili sorunlar›n ivedilikle ele al›nmas› gerekti¤ini belirtmifllerdir. Bu görevle ilgili hem kamuya hem de yerel yönetimlere görev düflmektedir. ● Eskiflehir bu görev için co¤rafi bir avantaja sahiptir. Ortas›nda bulundu¤u bu bölge ayn› zamanda Türkiye’nin, geliflmifl tüketiminin yüzde 70’ini gerçeklefltirmektedir. ●
Eskiflehir OSB her tür ihtiyac› karfl›layabilecek ana ve yan sanayiye sahiptir.
Lojistik olanaklar›n gelifltirilmesiyle birlikte, ‹stanbul’dan Eskiflehir’e daha fazla yat›r›m f›rsat› do¤acakt›r. Bu, Eskiflehir’in önem verdi¤i bir f›rsat olmakla birlikte yararlanabilmek için henüz yeterince ad›m at›lmam›flt›r.
●
Bununla ilgili olarak gruplar 2-5 y›ll›k dönemlerde flu hedeflere ulafl›lmas› gerekti¤ini belirlemifllerdir: ● Adapazar›
- Eskiflehir bölünmüfl yol yap›m›n›n gerçeklefltirilmesi
●
Eskiflehir - ‹stanbul h›zl› tren projesinin gerçeklefltirilmesi
●
Eskiflehir - Gemlik liman ba¤lant›s›n›n yap›lmas›
●
Limana demiryolu ile ulafl›m projesinin hayata geçirilmesi
Bu hedeflerin gerçeklefltirilebilmesi için en önemli görev kamuya düflmekle birlikte, yerel yönetimler düzeyindeki çaba ve iliflki yönetiminin de devam etmesi gerekmektedir. 2. Hizmet ve Ticaret Sektörlerinin Geliflimi ‹çin Havaalan›n›n Hayata Geçirilmesi Gerekmektedir. Ana görev listesinde (seçilmeyen), bu görev grubuyla ilgili olan di¤er görevler GRUP 5: 13, 16
Eskiflehir’in ‹stanbul yat›r›mlar›ndan pay alabilmesi için lojistikle ilgili yeni hizmet ve olanaklar›n gelifltirilmesine yönelik araflt›rma ve çal›flmalar bafllat›lmal›d›r.
Porsuk Çay›
62
Havaalan› ihtiyac› hem sanayi hem de hizmet ve ticaret sektörlerinin ihtiyaçlar› gündeminde en üst s›ralarda yer almaktad›r. Eskiflehir hem co¤rafi konumu hem de sanayisinin geliflmiflli¤iyle havaalan›n› etkin biçimde kullanabilecek avantajlara sahiptir. ●
Havaalan›n›n kullan›m›, Eskiflehir’i bölgesel hizmet merkezi olma f›rsat›na ulaflt›racakt›r.
●
‹lde hava ulafl›m›na hizmet veren yeni iflletmeler kurulacak; geliflen Eskiflehir hizmet sektörüne canl›l›k kazand›racakt›r. ●
● Eskiflehir’in ‹stanbul ile temas› artacak; ‹stanbul’un Eskiflehir’i yeni yat›r›m merkezi ola-
rak de¤erlendirme f›rsat› kullan›labilecektir.
Eskiflehir Bununla ilgili olarak gruplar 2-5 y›ll›k dönemlerde flu hedeflere ulafl›lmas› gerekti¤ini belirlemifllerdir:
Sivil Havac›l›k Okulu Uçak Hangar›
Uluslararas› yolcu ve kargo tafl›mac›l›¤› ve gümrük hizmetleri, vs verebilecek durumda havaalan› kurulmal›d›r. (iki y›l) ●
●
Pist say›s› ve uçufl noktalar›n›n en az befl olacak flekilde art›r›lmas› (befl y›l)
3. Eskiflehir’de ‹flletmelerin ‹htiyaçlar›na Uygun ‹flgücünün Yetiflmesi ‹çin Mesleki E¤itimin Gelifltirilmesi ve Mevcut Çal›flanlar›n Niteliklerinin Art›r›lmas›na Yönelik E¤itimler Gerekmektedir. Ana görev listesinde (seçilmeyen), bu görev grubuyla ilgili olan di¤er görevler GRUP 1: 5, 12, 16 GRUP 2: 2, 5 GRUP 3: 10, 12 GRUP 4: 2, 3, 5 GRUP 5: 2, 4, 5, 6, 7, 10
Kokpit
GRUP 7: 1, 3 Kat›l›mc›lar, özellikle teknoloji, d›fl ticaret, finans, altyap› ve pazarlama alanlar›ndaki e¤ilimlerde nitelikli eleman ihtiyac›ndaki art›fla dikkat çekmifllerdir. Bu sektörlerdeki firmalar›n nitelikli eleman temini ihtiyac› önem kazanmaktad›r. Bunun yan› s›ra mevcut personelin mesleki ve kiflisel becerilerinin gelifltirilmesine yönelik e¤itimlere duyulan ihtiyaç da artmaktad›r. Üniversiteler ve OSB’nin geliflmiflli¤i, Eskiflehir’in sahip oldu¤u en önemli güçlü yönleridir. Eskiflehir OSB güçlü yönünden faydalanabilmekte ancak üniversitenin varl›¤› güçlü yönünü yeterince kullanamamaktad›r.
●
Sektörel çeflitlili¤e sahip olmas› Eskiflehir’in faydalanabilme gücünün yüksek oldu¤u bir güçlü yönüdür.
●
Bu görevin gerçeklefltirilmesiyle birlikte, Eskiflehir’in genç ve e¤itim alan nüfusu il için çok önemli bir potansiyele dönüflecektir; öncü nitelikteki sektörler h›z kazanacakt›r.
●
● Ar-ge,
inovasyon gibi Eskiflehir için önem tafl›yan konular›n etkinli¤i artacakt›r.
Bununla ilgili olarak gruplar 2-5 y›ll›k dönemlerde flu hedeflere ulafl›lmas› gerekti¤ini belirlemifllerdir:
63
●
Meslek içi e¤itim olanaklar›n›n art›r›lmas› (iki y›l)
●
Staj mekânlar›n›n art›r›lmas› (iki y›l)
Sektörlerin ihtiyaç duydu¤u iflgücü tan›m›n›n yap›lmas› ve bu do¤rultuda “Modüler Lise” projesinin uygulamaya konulmas› (iki y›l)
●
●
Uluslararas› iflbirli¤inin gerçeklefltirilmesi ve AB Fonlar›ndan yararlanma (befl y›l)
●
3. Üniversitenin aç›lmas› (befl y›l)
4. Eskiflehir’in En Önemli Yeralt› Zenginliklerinden ve F›rsatlar›ndan Biri Olan Termal Kaynaklar›n Sa¤l›k ve Hizmet Sektörlerine Katk›s›n›n Art›r›lmas› Gerekmektedir. Ana görev listesinde (seçilmeyen), bu görev grubuyla ilgili olan di¤er görevler
Eskiflehir
GRUP 1: 4, 6, 8
Osmangazi Üniversitesi
GRUP 5: 11
T›p Fakültesi
‹flletmelerin, gerek biliflim teknolojileri alan›nda gerekse de kendi sektörlerinin ilgilendiren alanlardaki teknoloji geliflimleri hakk›nda donan›ml› olmalar›na duyulan ihtiyaca ba¤l› olarak bu görev ortaya ç›km›flt›r. Eskiflehir iflletmeleri hem kendileri hem de Eskiflehir kamu ve STK’leri için tespit ettikleri bu görev ile teknoloji kullan›m› ve gelifltirilmesiyle ilgili ildeki bilinç düzeyinin art›r›lmas›n› talep etmektedirler. Sadece teknolojinin kullan›m› de¤il, teknoloji destekleri hakk›nda da TÜB‹TAK, TTGV, KOSGEB gibi kurumlar Eskiflehir iflletmelerinin sürekli iletiflim halinde oldu¤u ve en temelde, sürekli bilgi talebinde bulunduklar› kurumlar aras›nda yer almal›d›r. Üniversitenin varl›¤› bu konuda en önemli güçlü yön olmakla birlikte, üniversite - sanayi iflbirli¤i aç›s›ndan yeterince kullan›lamamaktad›r.
●
● OSB’nin varl›¤› ve geliflmiflli¤i de iflletmelere teknoloji konusunda ihtiyaç duyduklar› destekleri sa¤layabilecek önemde bir güçlü yöndür. ● Bu görevlerin yerine getirilmesi Eskiflehir için öncü nitelikteki sektörler ve savunma sanayi sektörü f›rsatlar›ndan yararlanabilme gücünü art›racakt›r. Bu güç il için çok önemli olmakla birlikte yararlanabilme potansiyeli de yüksektir. ● Çin ve Hindistan’la fiyat rekabeti yerine inovasyon, yeni ürün ve kalite konusunda rekabeti getirerek bu tehdide yönelik önlem gelifltirebilme gücü artacakt›r.
5. Eskiflehir’in En Önemli Yeralt› Zenginliklerinden ve F›rsatlar›ndan Biri Olan Termal Kaynaklar›n Sa¤l›k ve Hizmet Sektörlerine Katk›s›n›n Art›r›lmas› Gerekmektedir. Ana görev listesinde (seçilmeyen), bu görev grubuyla ilgili olan di¤er görevler GRUP 5: 17, 19 GRUP 6: 1 Eskiflehir, büyüyen hizmet ve ticaret sektörleri kapsam›nda, sahip oldu¤u bu do¤al avantaj› daha etkin kullanmak istemektedir. ‹fade edilen bu görev hem bu sektörlerin ildeki geliflimini destekleyecek hem de k›sa vadede ekonomik katk› sa¤lamaya bafllayabilecek bir görev olarak ortaya ç›kmaktad›r. Eskiflehir’in yeralt› zenginliklerinden biri olan termal kaynaklar, Eskiflehir’in sahip oldu¤u en önemli f›rsat olarak de¤erlendirilmekle birlikte, yararlanabilme gücü çok düflük olarak tespit edilmifltir.
●
Lületafl›
64
Bu alandaki giriflimlerin art›r›lmas›, gerekli desteklerin sa¤lanmas› hem bu f›rsat›n kullan›m›n› art›racak, hem de Eskiflehir’in bölgede hizmet konusundaki liderli¤i f›rsat›na ulaflmay› sa¤layacakt›r. ●
Bununla ilgili olarak gruplar 2-5 y›ll›k dönemlerde flu hedeflere ulafl›lmas› gerekti¤ini belirlemifllerdir:
Bu konuda, ilde gereken yat›r›m ihtiyaçlar›n›n neler oldu¤unun belirlenmesi; giriflimcili¤in ve yat›r›mlar›n teflvik edilmesi için ETO ve iflletmeler baflta olmak üzere ilgili kamu kurumlar› ve STK’ler taraf›ndan h›zl› bir görev paylafl›m› bafllat›labilir.
●
Termal kaynaklar› kullanan 100 kifli kapasiteli bir tedavi merkezinin kurulmas› (iki y›l)
●
Eskiflehir’de 3 s›cak su bölgesi projelerinin sonuçland›r›lmas› (iki y›l)
●
Kapl›ca turizminin ifllerlik kazanmas› (befl y›l)
6. Eskiflehir ‹flletmelerinin D›fl Ticaret, Pazarlama, Finans ve ‹novasyon Konular›nda Yönetim Yap›lar›n›n Etkinli¤ini Art›rmaya Yönelik Bilgilendirme ve Dan›flmanl›k Hizmetleri Gerekmektedir. Ana görev listesinde (seçilmeyen), bu görev grubuyla ilgili olan di¤er görevler GRUP 1: 11, 15 GRUP 2: 4, 10 GRUP 3: 17 GRUP 4: 7 E¤itim ve nitelikli eleman deste¤inde oldu¤u gibi, iflletmelerin etkinlik ve verimlilik art›rma ihtiyaçlar› gündeme geldikçe bunun profesyonel bir yönlendirmeyle yap›lmas› ihtiyac› da art›fl sergilemektedir. Kat›l›mc›lar teknoloji, d›fl ticaret, pazarlama, katma de¤erli ürünlerin üretilmesi gibi alanlarda iflletmelerin dan›flmanl›k hizmeti almas› gerekti¤ini ifade etmektedirler. Kat›l›mc›lar, çeflitli e¤ilimlerin do¤urdu¤u bu ihtiyac› hem kamunun hem de özel sektörün bir görevi olarak ifade etmektedirler. Bu aflamada, t›pk› e¤itim ihtiyaçlar›n›n karfl›lanmas›yla ilgili görevde oldu¤u gibi, üniversite, KOSGEB, ESO, ETO, ES‹AD’a görevler düflmektedir. ● Eskiflehir’in üniversite varl›¤› ve OSB’nin geliflmiflli¤i yine bu konuda da en önemli güç-
lü yönlerini oluflturmaktad›r. Eskiflehir Sadece teknoloji de¤il, yönetim yap›lar›n› da gelifltirme konusunda dan›flmanl›k hizmetlerini üniversiteden temin edebilir. ● Eskiflehir’de iflletmelerin ihtiyaç duydu¤u hizmetleri temin edece¤i nitelikte teknoloji ve inovasyon gelifltirme merkezine ihtiyaç duyulmaktad›r. Bu konuda hem üniversiteler hem de STK’ler aras› iflbirli¤ine gereksinim duyulmaktad›r.
Eskiflehir iflletmelerin yönetim yap›lar›n›n dan›flmanl›k hizmetleri ile iyilefltirilmesi, pazarlama, tan›t›m ve d›fl ticaret konusundaki zay›f yönlerini de güçlendirecektir.
●
ESO, ETO, OSB, ESIAD, ETGB gibi kurulufllar, iflletmelerin hangi konularda geliflim ihtiyaçlar›n›n bulundu¤unu tespit etmeye yönelik tarama çal›flmalar› yürütebilirler. Bu çal›flmalardan elde edilen sonuçlarla, ilde topluca yürütülebilecek dan›flmanl›k faaliyet-
65
leri bafllatabilir, konunun liderli¤ini üstlendikleri için de performans takibini yapabilir ve ilin bütününe yay›lmas›n› sa¤layabilirler. Kurulacak bir flirket ile üniversiteden dan›flmanl›k hizmetleri al›m› bafllat›labilir. 7. Eskiflehir ‹flletmelerinin Etkinlik ve Kurumsall›k Düzeyinin Artmas› ‹çin ‹fl Süreçlerinin ‹yilefltirilmesine Yönelik Hizmetlerin Uygulanmas› Gerekmektedir. Ana görev listesinde (seçilmeyen), bu görev grubuyla ilgili olan di¤er görevler GRUP 1: 2 GRUP 3: 16 GRUP 4: 11 Bu görev, iflletmelerin pazarlaman›n önemini kavramas›ndaki art›fl e¤ilimiyle ilgili olarak ortaya ç›km›flt›r. Ancak, pazarlaman›n sektörden ba¤›ms›z olarak her iflletmede bulunan bir fonksiyon olmas›n›n yan› s›ra iflletmelerin sadece pazarlama de¤il tüm ifl süreçlerinde etkinlik kazanmalar› gereklili¤i artmaktad›r. Ço¤u ilden daha yüksek olan geliflmifllik düzeyiyle Eskiflehir, bu avantajlar›n› kullanarak ulusal ve uluslararas› pazarlarla bütünleflmek istemektedir. Eskiflehir iflletmeleri, sahip olduklar› teknoloji, bilgi, yetiflmifl insan gücü, geliflmifl sanayi avantajlar›n› ifl süreçlerini do¤ru yöneterek daha etkili kullanabileceklerini fark etmeye bafllam›fllard›r. ‹fl süreçlerinin iyilefltirilmesine yönelik çal›flmalar yine üniversite - sanayi iflbirli¤i kullan›m›n› iflaret etmektedir. Sahip olunan nitelikli iflgücü iflletmelerde bu çal›flmalar›n etkili bir biçimde yürütülmesini sa¤layacakt›r.
●
● ‹fl süreçlerinin etkinleflmesi, iflletmelerin tan›t›m, pazarlama gibi konulardaki zay›fl›klar›n› da güçlendirecektir. Bu, Eskiflehir’in en önemli zay›f yönü olmakla birlikte, çözüm gelifltirilebilme düzeyi çok yüksektir.
8. Bankalar›n, ‹flletmelerin Pazarlama, Teknoloji Kullan›m› ve D›fl Ticaret Faaliyetlerini Destekleyecek Çeflitlilikte Finansal Araçlar Gelifltirmesi Gerekmektedir. Ana görev listesinde (seçilmeyen), bu görev grubuyla ilgili olan di¤er görevler GRUP 1: 9 GRUP 2: 13 ‹flletmelerin, geliflim çabalar›n› destekleyecek çeflitlilikte ve uygunluktaki finansal araçlara olan ihtiyaçlar› artmaktad›r. Bu e¤ilimin bir sonucu olarak iflletmeler bu konuda hem bilgilenme hem de hizmet alma gereksinimi duymaktad›rlar. Bu ihtiyaç, finansal yap›n›n geliflimiyle ilgili e¤ilimden do¤an bir görev gibi görünmekle birlikte hemen her e¤ilimden do¤an kaynak ihtiyac› farkl› finansal araçlara duyulan gereksinimi ortaya koymaktad›r. Bununla ilgili olarak gruplar 2-5 y›ll›k dönemlerde flu hedeflere ulafl›lmas› gerekti¤ini belirlemifllerdir: Meslek örgütlerinin bankalarla iflbirli¤ine gitmesi, bankalar›n bu araçlar› firmalara tan›tmas›, firmalar›n finansman ihtiyaçlar›n›n belirlenmesi (iki y›l) ●
●
66
En az 3 finansal arac›n hayata geçirilmesi, uygulama yap›lmas› (befl y›l)
9. Eskiflehir’de ‹flletmelerin D›fl Ticaret Taleplerine Uygun Kalite Standard› Sa¤layabilmeleri için Sertifikal› Laboratuar Gerekmektedir. Eskiflehir’in ihracat›ndaki art›fl, ürünlerin müflterinin bekledi¤i kalite standartlar›na uygun olmas› gereklili¤ini beraberinde getiren bir e¤ilim olmaktad›r. Kalite ve standardizasyonun sa¤lanabilmesi için kat›l›mc›lar, ihracattaki art›fl ve kalite beklentisi e¤iliminin bir devam› olarak laboratuar kurulmas› görevini belirlemifllerdir. Bu görev, belirli bir e¤ilimin çok net ve somut bir ç›kt›s›d›r; ancak bu netlikteki bir ç›kt›n›n çal›flman›n sonunda bir “temenni” olarak kalmamas› için h›zl› hareket edilmesi gerekmektedir. ‹flletmeler, sektör baz›nda laboratuar ihtiyaçlar›n› projelendirmeli ve ilgili kurumlarla; baflta KOSGEB, ESO ve OSB olmak üzere iflbirli¤i bafllatabilmek için ad›m atmal›d›rlar. Bununla ilgili olarak gruplar flu hedeflere ulafl›lmas› gerekti¤ini belirlemifllerdir: ●
Meslek odalar› taraf›ndan durum tespiti,
●
Laboratuar için fizibilite çal›flmalar›n›n yap›lmas› ve kaynak aranmas› (iki y›l)
10. Eskiflehir Altyap›s›n›n ‹yilefltirilmesi ve fiehir ‹çi Ulafl›m›n Gelifltirilmesi Gerekmektedir. Ana görev listesinde (seçilmeyen), bu görev grubuyla ilgili olan di¤er görevler GRUP 5: 15 Eskiflehir’de altyap›n›n geliflmesiyle birlikte ortaya ç›kan ihtiyaçlardan biri flehir içi ulafl›m›n iyilefltirilmesi olmaktad›r. Eskiflehir flehircilik ve belediyecilik anlay›fl› olarak geldi¤i noktay› baflar›l› olarak de¤erlendirmekle birlikte, büyümeye devam eden flehrin altyap› çal›flmalar›n›n da büyümeyle do¤ru orant›l› olmas› istenmektedir. Bu e¤ilimden do¤an OSB - kent içi ulafl›m ve demiryolu flehir geçiflindeki düzenleme talebi görevleri öncelikli olarak yerel yönetimleri ilgilendirmektedir. Bununla ilgili olarak gruplar flu hedeflere ulafl›lmas› gerekti¤ini belirlemifllerdir: ● OSB ile kent merkezi aras›nda saatte 15.000 kifliyi tafl›yacak bir rayl› sistem kurulmas› (iki y›l) ●
OSB içinde ring sefer hatlar›n›n kurulmas› (befl y›l)
fiehir giriflinden ç›k›fl›na kadar, istasyon dâhil tüm demiryolu ulafl›m›n›n yeralt›na al›nmas› (iki y›l)
●
●
Hat ve peron say›s›n›n art›r›lmas› (befl y›l)
67
4. GÖRÜfi VE TESP‹TLER
“
E
skiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›” çal›flmas› s›ras›nda uygulanan aflamalarda kat›l›mc›lar flu yöntemle çal›flm›fllard›r:
“Eskiflehir’in geçmiflini ve bugününü de¤erlendir; çevremizde bizi etkileyen geliflimlerin neler oldu¤unu tespit et, bu geliflimlere uyum sa¤layabilmemiz ve bu geliflimleri faydaya dönüfltürebilmemiz için yap›lmas› gerekenleri ortaya koy, yerine getirilmesi gereken bu görevler için k›sa ve orta vadeli hedefler tespit et” “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›” çal›flmas› s›ras›nda elde edilen ç›kt›lar ve sonuçlar, Eskiflehir ilinin ekonomik geliflim uygulama planlar›n› hayata geçirmek için bir bafllang›ç oluflturmaktad›r. Bundan sonraki aflamada, ilin ekonomik, ticari ve sosyal geliflimini etkileyen aktörlerin, bu bafllang›ç ad›mlar›n› incelemeleri ve stratejik düzeyde planlama çal›flmalar›n› bafllatmalar› gerekmektedir. “Eskiflehir Gelecek Stratejisi Konferans›”n›n s›ras›nda elde edilen tüm ç›kt›lar incelendi¤inde, raporun çeflitli bölümlerinde de ifade edilen görüfl ve öneriler afla¤›da bir araya getirilmifltir: Eskiflehir temel sanayi sektörlerinin ba¤lant›da oldu¤u pazarlara demir ve karayolu ile ulafl›m› ve lojistik olanaklar›n gelifltirilmesi gerekmektedir. Ayr›ca hizmet ve ticaret sektörlerinin geliflimi için havaalan›n›n hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Böylelikle Eskiflehir, hem ulusal, hem de uluslararas› pazarlara daha kolay ulaflabilecektir. Sektörel çeflitlilikten yararlan›labilecektir. ●
●
‹stanbul yat›r›mlar›n›n Eskiflehir’e yönelmesi kolaylaflacak ve h›zlanacakt›r.
●
Eskiflehir böylelikle çevre illerin hizmet ve ticaret merkezi olmay› baflar›labilecektir.
Eskiflehir’in yat›r›m, turizm, e¤itim, sosyal hayat konular›nda sahip oldu¤u güçlü yön ve f›rsatlar›n ulusal ve uluslararas› düzeyde tan›t›labilmesi için kentsel politikalar›n üretilmesi ve “kentsel pazarlama” çal›flmalar›n›n bafllat›lmas› gerekmektedir.
Eskiflehir’in, üniversite kenti olman›n avantaj›n› koruyabilmek; nitelikli iflgücünü flehre çekebilmek ve tutabilmek için bu avantaj› tan›t›c› çal›flmalar yapmas› gerekmektedir. Eskiflehir’in entelektüel hayat›n baflkenti olabilmesi için de sahip oldu¤u bu avantajlar› tan›tmas› gereklidir.
●
● Bir f›rsat olan ancak henüz yeterince kullan›lamayan termal ve tarih turizmi zenginliklerinin duyurulabilmesi için örgütlü ve uzun vadeli bir kentsel plana ihtiyac› bulunmaktad›r.
Baflta ‹stanbul olmak üzere hem yerli hem de yabanc› yat›r›mc›n›n ilgisini çekebilmek için sahip olunan OSB, nitelikli iflgücü, co¤rafi konum, teknoloji altyap›s› faktörlerinin bir bütünlük içinde tan›t›lmas› gerekmektedir.
●
68
Eskiflehir, hemen her ilde yaflanan üniversite - sanayi iflbirli¤inin gelifltirilememesi zay›fl›¤›na çözüm gelifltirmeye en yak›n ildir.
Bu iflbirli¤inde rol alacak tüm taraflar›n (üniversiteler, özel sektör, ETO, ESO, STK’lar), bu iflbirli¤inden beklentilerini karfl›l›kl› olarak de¤erlendirmeleri gerekmektedir.
●
● ‹flletmelerin hâlihaz›rda ihtiyaç duyduklar› konularda (teknoloji dan›flmanl›¤›, yönetim gelifltirme faaliyetleri, süreç iyilefltirme faaliyetleri, çal›flanlar›n niteliklerinin art›r›lmas›), üniversiteler taraf›ndan kurulacak olan dan›flmanl›k oluflumlar› hayata geçirilebilir.
Üniversitelerin özel sektörle ortak olarak mesleki e¤itimi gelifltirme çal›flmalar›na bafllamas› gerekmektedir. Üniversiteler, özel sektörün ihtiyaçlar›n› belirlemeye yönelik bir tarama çal›flmas› yürütmeli ve en h›zl› hayata geçirilebilecek iyilefltirmeleri uygulamal›d›r.
●
Bankalar, geliflmifl ekonomisi, sanayisi ve sektörel çeflitlili¤i ile alternatif araç aray›fl› yüksek Eskiflehir iflletmeleri için farkl› finansal araçlar gelifltirmeli ve mevcutlar hakk›nda bilgilendirmelidir.
Bankalar, iflletmelerin geliflen ihtiyaçlar›na ve finansman kullan›m alanlar›na yönelik taramalar yapmal› ve buna uygun çözümler üretmeye yönelik çal›flmal›d›rlar.
●
Eskiflehir iflletmelerinin ihtiyaç duydu¤u; pazarlama yap›lar›n›n geniflletilmesi, d›fl ticaret, teknoloji kullan›m›yla ilgili mevcut araçlar›yla ilgili bilgilendirmeli, yeni araçlar gelifltirmek üzere çal›flmalar yapmal›d›r.
●
● Mevcut finansal araçlar›n en etkin kullan›m›yla ilgili olarak iflletmeleri bilgilendirmeye yönelik e¤itimler düzenlemelidir. ● Eskiflehir iflletmeleri için finans teminini yak›ndan ilgilendirecek olan BASEL II ile ilgili e¤itimler düzenlenmelidir.
Eskiflehir’in f›rsatlar›ndan biri olan yeralt› zenginliklerinin daha etkin kullan›m› amac›yla termal tesisler ve sa¤l›k turizmiyle ilgili çal›flmalar bafllat›lmal›d›r.
ETO baflta olmak üzere özel sektör, bu konuda yat›r›m araflt›rmalar› yapmal› ve bu alandaki altyap› ihtiyac› belirlenmelidir.
●
‹lde hizmet ve ticaret sektöründe güçlü olan iflletmeler bu alanda yat›r›m yapmaya teflvik edilmelidir.
●
Eskiflehir, kendisiyle özdeflleflmifl markalara ve kurumsallaflma çabalar›nda ileri noktalara gelmifl firmalara sahiptir. Bu iflletmeler, markalaflma ve kurumsallaflma çabalar› gösteren firmalara rehberlik edici çal›flmalar yapmal›d›rlar.
ESO, ETO, OSB liderli¤inde, ildeki güçlü firmalarla markalaflma ve kurumsallaflma çabalar› gösteren firmalar aras›nda bilgileflim (benchmarking) çal›flmalar› bafllat›labilir. ‹flletmelerin, gerek markalaflma gerekse de kurumsallaflma çabalar›n› ayn› ilde bu çal›flmalar› baflarm›fl bir firmadan örnek olarak yapmas› baflar›l› sonuçlar sa¤layacakt›r.
●
Bu ortak platformun oluflturulabilmesi için ESO, ETO, OSB’nin liderli¤i, büyük firmalar›n gönüllülü¤ü ve küçük firmalar›n da disiplinli çal›flmas› gerekmektedir. ●
‹flletmelerin, d›fl ticaret ve pazarlama yap›lar›n›n iyilefltirilmesi ve ifl süreçlerinin etkinli¤inin - verimlili¤inin sa¤lanmas› için e¤itim ve dan›flmanl›k hizmeti alma al›flkanl›klar›n›n artmas› gerekmektedir. ●
Eskiflehir iflletmelerinin sahip olduklar› sanayi potansiyelini de¤erlendirebilmeleri için
69
büyümelerini etkin yönetebilecek iflletme yap›lar›na kavuflmalar› gerekmektedir. ● Eskiflehir iflletmelerinin d›fl ticaret yap›lar›n›n güçlendirilmesi için d›fl ticareti stratejik düzeyde planlamalar›, etkili pazar araflt›rmalar› yapmalar› gerekmektedir. Bu konuda ihtiyaç duyduklar› yönlendirme hizmetlerini dan›flmanl›k faaliyetleri kapsam›nda alma al›flkanl›¤›na kavuflmal›d›rlar. ● Benzer biçimde pazarlama yönetimi yap›lar›n›n iyilefltirilmesi, müflteri iliflkileri yönetiminin bafllat›lmas›, yeni pazarlara girme, tan›t›m çal›flmalar›n›n stratejik düzeyde planlanmas› ve yürütülmesi için dan›flmanl›k hizmetlerinden yararlanmal›d›rlar.
ESO, ETO, OSB Eskiflehir iflletmelerinin hangi alanlarda geliflim faaliyetlerine ihtiyaç duydu¤unu belirlemeye yönelik tarama çal›flmalar› yapmal›d›r. Bu çal›flmalar›n sonunda ilde, firmalar›n ayn› anda yararlanabilece¤i bütüncül ve takip edilen dan›flmanl›k çal›flmalar› bafllat›lmal›d›r.
●
‹ç ve d›fl pazardaki müflterilerin talep ettikleri nitelikte ürün kalite ve standardizasyonunun sa¤lanmas› ve kontrol edilebilmesi için sertifikal› laboratuar hizmetleri temin edilmelidir. ● ‹flletmeler, sektörel bazda, STK’lar arac›l›¤›yla bir araya gelerek ihtiyaçlar›n› belirlemeli ve projelendirmelidirler.
‹htiyaç duyulan nitelikte laboratuar oluflumu için bu projeleri, konuyla ilgili destek sa¤layabilecek ESO, OSB, KOSGEB gibi kurumlara sunmal›d›rlar.
●
Bu görev, iflletmelerin ihracat art›fl› e¤iliminden yola ç›karak belirledikleri k›sa vadede hayata geçirilebilecek bir ihtiyaçt›r. ‹flletmelerin bu konuda iflbirli¤ini bir an önce sa¤lamalar›, söz konusu ihtiyac›n da k›sa sürede hayata geçmesini sa¤layacakt›r.
●
70
5. “ESK‹fiEH‹R GELECEK STRATEJ‹S‹ KONFERANSI” GRUP ÇIKTILARI
5.1 “ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹NDE BAfiARDIKLARIMIZ BAfiARAMADIKLARIMIZ” UYGULAMASI
GRUP 1: GELECEK BAfiARAMADIKLARIMIZ:
BAfiARDIKLARIMIZ: ■
Öz kaynaklara dayal› bir sanayi
■
Ülkenin en iyi OSB’sini oluflturduk
■
Sektörel çeflitlili¤imizin fazlal›¤›
■
Son krizde en az etkilenen il
■
Öz sanayiciyiz (Yan sanayi de¤il)
■
Giriflimcilik ruhunun gelifltirilememesi
■
Rayl› sistemi baflard›k
■
Nitelikli ifl gücünü Eskiflehir’de tutamad›k
■
‹hracatta talebi iyi de¤erlendirdik
■
Ticarette oluflan sermayeyi üretime aktaramad›k
■
Kaliteli insan kayna¤›
■
Profesyonelleflemedik
■
Befleri yaflam›n geliflkin olmas›
■
Tan›t›m problemi (ürün, firma, marka)
■
‹hracata odaklanma
■
Firmalar aras› iletiflim ve sinerji yarat›lamad›
■
Eskiflehir Spor’un (ES-ES) Anadolu efsanesi olmas›
■
Pazar ba¤lant›s› ulafl›m problemi
■
Hizmet sektöründe geliflmifllik
BAfiARDIKLARIMIZ:
GRUP 3: M‹DAS
■
Üniversiteler
■
Organize sanayi bölgesi
BAfiARAMADIKLARIMIZ:
■
Büyük, markalaflm›fl firmalar›n flehrimizde bulunmas›
■
Birlikteli¤in sa¤lanamamas›
■
Tar›ma dayal› sanayinin gelifltirilememesi
■
Yeterince marka ç›karamad›k
■
Fuar ve kongre merkezi olamad›k
■
‹hracat yetersiz
■
Uluslararas› havaalan›
■
Serbest bölge
■
‹stanbul-Eskiflehir karayolu
■
Gemlik liman› demiryolu ba¤lant›s›
■ Yerel firmalar yarat›c›l›k konusunda belirli bir yere gelmifltir. ■
Sosyo-ekonomik ve kültürel aç›dan geliflim
GRUP 2: KIRMIZI fi‹MfiEKLER BAfiARAMADIKLARIMIZ: ■
Sermayenin toplulaflmas›n› baflaramad›k (Ortakl›klar)
■
Kurumsallaflmay› baflaramad›k
■
Siyaset ve ekonomi aras›nda uyum sa¤lanamad›
■ Çevre yolu ve demiryolu hatlar›n›n flehir merkezi d›fl›na ç›kar›lmas›n› baflaramad›k
■
Teknoloji gelifltirme ve uygulama
■
Aile flirketlerinin kurumsallaflamamas›
■
AR-GE den gerekli pay› alamad›k
■
Ara eleman yetifltiremedik
■
Pazarlamada baflar›s›zl›k
■
Hizmet sektöründe yetersizlik
■
Profesyonel yönetici eksikli¤i
■
Trafik ve otopark sorunu
■
Ulafl›m sorunlar› (iç ve d›fl)
■
Toplu tafl›ma sorunu
■
D›fl ticaret e¤itim eksikli¤i
■
Madencilikte katma de¤er yaratamama
■
Üniversite ve sanayici iflbirli¤i
■
Yetersiz TEKNOPARK
■
Ankara ile iletiflim kuramad›k
■
Özellefltirmelerden pay alamama
■
Bölgesel teflvik uygulamalar›
■
Termal-Sa¤l›k turizmi yat›r›mlar›
71
BAfiARDIKLARIMIZ:
■
Etkin bir bakan ç›karamamak
■
Üniversite flehri olmak
■
Sanayide yenilikçilik kültürü oluflturamamak
■
Planl› OSB
■
Kent meclisinin oluflturulamamas›
■
Dengeli gelir da¤›l›m›
■
Sermaye birikiminin olmamas›
■
Düflük maliyetli yat›r›m olana¤›
■
Karizmatik lider ç›kmamas›
■
Sa¤l›k hizmetleri
■
Aile flirketlerinin kurumsallaflamamas›
■
Konfeksiyon yat›r›mlar›
■
Turizmde hiçbir etkinlikte bulunulmamas›
■
Madencilik giriflimleri
■
Anadolu y›ld›z› olan alt yap›ya sahip ç›k›lmamas›
■
Makine ve metal sanayi
■
Dengeli flehirleflme
GRUP 4: IfiIK BAfiARAMADIKLARIMIZ:
BAfiARDIKLARIMIZ: ■
Üretim
■
E¤itim
■
Kent içi ulafl›m
■
Yeflil alanlar
■
Birlikte hareket edememe
■
Devrim otomobili
■
Siyasette etkin rol alamama
■
Porsuk ›slah›
■
Sermayeyi üretime katamamak
■
K›raç bu¤day›n gelifltirilmesi
■
Tek merkezli ticari anlay›fltan kurtulamamak
■
Sanayi ve Ticaret odalar›n›n örgütlenmesi
■
‹flletmelerde kurumsallaflmay› sa¤layamamak
■
‹ki Üniversite kurulmas›
■
Ulafl›m sorunlar›n›n afl›lamamas›
■
Demir yolu a¤›nda merkez olmam›z
■
Yeralt› kaynaklar›ndan yararlan›lmamas›
■
OSB, KOB‹ - OSB
■
Turizme aç›lamamas›
■
Teknoloji bölgesi kurulmas›
■
D›fl ticaretten yeterince yararlan›lmamas›
■
Üniversite-Sanayi ‹flbirli¤i
■
Tar›mda planl› geliflmeyi sa¤layamamak
■
Havac›l›k endüstrisinin merkezi olmas›
■
Mobilya sektöründe liderli¤imizi sürdüremedik
■
Sulama a¤›n›n (tar›msal) geliflmiflli¤i
■
Sa¤l›kl› kentler
■
Kontrollü kentsel geliflim
BAfiARDIKLARIMIZ: ■
Kent esnaf›n›n ö¤renciye kucak açmas›
■
Huzurlu kent olmas›
■
Kentleflmeyi sa¤lad›k
■
‹ç ve d›fl göç almas›na ra¤men kentlik bilinci
■
E¤itim düzeyinin yüksek olmas›
■
STK’lar›n olumlu çal›flmalar›
■
Sanayileflmede yol al›nmas›
■
Vergi bilincinin olmas›
GRUP 5: FAYDAM
GRUP 6: YUNUS EMRE
BAfiARAMADIKLARIMIZ:
BAfiARAMADIKLARIMIZ:
■
Çevre yolunun flehir d›fl›na al›nmas›
Üreticiden çok tüketim mal› satan iflletmelerin yat›r›m yapmas›
■
■
Birlik ve beraberli¤imizi sa¤layamad›k
Kiflisel problemlerimizi, flehrimizin problemleriyle kar›flt›rd›¤›m›zdan, ticaret ve hizmet sektörlerinin geliflmesinde sinerji sa¤lanamad› ■
■
Havaalan›n›n uluslararas› olmamas›
■
Do¤al kaynaklardan (termal) yararlan›lmamas›
■
Tarihi mekânlar›n iyi tan›t›lmamas›
■
Ortakl›k bilinci ve kültürünün oluflmamas›
■
Yöneten kadrolar›n uyumsuzlu¤u (merkezi-yerel)
Ticaret ve Hizmet sektörü flehrimizdeki üniversitelerden yeterince faydalanamad›
■
Ülke ve dünya ölçe¤inde marka yarat›lmamas›
■
Turizmden gerekli olan pay›n al›namamas›
■
Seçilmifl kiflilerin kente hizmet etmemeleri
■
fiehrimizin vizyonunun olmamas›
■
Teknik üniversite kurulamamas›
■
fiehrimizin liderlerinin olmamas›
72
■ Ticaret ve Hizmet sektöründeki gruplar birbirleriyle diyalog içerisinde bulunam›yor ■
Yerel yönetimlerle, sivil toplum örgütleri aras›ndaki iflbirli¤inin sa¤lanamamas› ■
■ Meslek gruplar› aras›nda dostluk ve ticaret bar›fl›n›n sa¤lanamamas› ■
Tar›m sektörünü flehrimizde kaybettik
‹lk sanayi yat›r›mlar›m›z olan, kiremit, tu¤la ve un sanayini devam ettiremedik ve di¤er flehirlere kapt›rd›k
■
■
Planl› kentsel geliflimi sa¤layamad›k
■
Ticaret ve Hizmet sektöründe markalaflmay› sa¤layamad›k
Birlik ve beraberli¤imizi Eskiflehir Spor’a bile yans›tamad›k
■
E¤er flehir kendini 1. ligde görmek istiyorsa tak›m›n› da 1. lige ç›kartmal›yd›. Onu baflaramad›k
■
110.000 emekli, 50.000 ö¤rencinin yaflayabilece¤i sosyal bir kent oluflturmay› baflarabildik
■
Tar›m kentinden sanayi kentine geçifl sa¤land›
GRUP 7: ATOM KARINCA BAfiARAMADIKLARIMIZ:
Sektör / Marka oluflturulamamas›
■
Turizm imkânlar›n›n kullan›lamamas› (Frigya vadisi)
■
Kifli Bafl›na Milli Gelirin art›r›lamamas›
■
Kamunun etkin olamamas›
■
Kurumlar aras› koordinasyon sa¤lamamas›
■
Siyasi temsilcilerin lobi oluflturamamas›
■
Otomotiv sektörünün Eskiflehir’e getirilememesi
■
Demiryolu yan sanayinin yeterince oluflturulamamas›
■
Bor madeninin kullan›lmamas›
■
Organize sanayi girifl yolu
■
Katma de¤erli ürün yaratamamak
■
Üniversite-Sanayi iflbirli¤inin oluflmamas›
BAfiARDIKLARIMIZ:
BAfiARDIKLARIMIZ: ■
■
■
Okuma yazma oran›
■
Alt yap› olarak örnek olmas›
■
Üniversiteler, Aç›kö¤retim, e-e¤itim
■
Havac›l›k ve uzay sanayinin geliflmesi
■
Sa¤l›k hizmetleri
■
‹hracat›n artmas›
■
Giriflimcilik ruhunun yayg›nlaflmas›
■
Eskiflehir-Adapazar› otoyolu
■
Yabanc› yat›r›mc›lar›n gelmesi
■
Eskiflehir-Gemlik liman ba¤lant›s›
■
Biliflim sektörünün geliflmesi (TEKNOPARK)
■
Havaalan›
■
Sosyal etkinlikler, yaflam kalitesi
■
Termal imkân›n de¤erlendirilmemesi
■
Ça¤dafl belediyecilik anlay›fl›
■
OSB’ye demiryolu ba¤lant›s›n›n yap›lamamas›
■
Çevre iller için cazibe merkezi olmas›
Grup 6 Yunus Emre
73
5.2 “ESK‹fiEH‹R EKONOM‹S‹N‹N 2 - 5 YILLIK GEL‹fi‹M HEDEFLER‹” UYGULAMASI GRUP 1 - GELECEK E¤ilimlerin Gerektirdi¤i Görevler
Ulafl›m Karayolu Havaalan›, Limana ulafl›m
Mesleki e¤itimin iyilefltirilmesi
Teknoloji ile entegrasyon / teknoloji dan›flmanl›¤›
74
Görevlerin Gerçekleflmesini Kolaylaflt›ran Güçlü Yanlar
Görevlerin Gerçekleflmesini Zorlaflt›ran Zay›f Yanlar
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Elde Edilecek F›rsatlar
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Bertaraf Edilecek Tehditler
■
Co¤rafi konumu nedeniyle iç pazar avantaj› ■ Co¤rafi olarak ulafl›m kolayl›¤› ■ Büyük firmalar›n OSB’den yer almas›yla güçlü ve AB normlar›nda yard›mc› sanayinin oluflumu
■
Ulafl›mda altyap›n›n istenen düzeyde olmamas› ■ Çok yönlü bir yerel lider ç›kmamas› ■ Sermaye yetersizli¤i
■
Zengin yeralt› kaynaklar›n›n olmas› ■ Yeni ulafl›m olanaklar› (H›zl› Tren vb.) ■ Eskiflehir’in ‹stanbul sanayisi için yeni bir yat›r›m merkezi olmas› ■ Yaz›l›m›n Eskiflehir’de geliflen bir sektör olmas›
■
Üniversite, orta ve yüksek ö¤renim kurumlar›n›n varl›¤› ■ Geliflmifl bir OSB’nin varl›¤› ■ Sektörel çeflitlili¤in olmas›
■ Yabanc› dil bilinirlili-
■
Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya) ■ E¤itim almakta olan genç nüfus ■ Çevre illerin bölgesel hizmet (sa¤l›k, e¤itim, perakende) merkezi olmas›
■
Üniversite, orta ve yüksek ö¤renim kurumlar›n›n varl›¤› ■ OSB’nin ve ETGB’nin haz›r olmas›, altyap›n›n mükemmelli¤i ve ucuzlu¤u ■ Büyük ve küçük sanayi geliflimi ve birikiminin düzeyi
■
Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya) ■ Yaz›l›m›n Eskiflehir’de geliflen bir sektör olmas› ■ Savunma sanayisinin bölgede bulunmas› ■ Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl›¤› ve arge imkân›
■
■
■
¤inin geliflen sanayi ihtiyac›na cevap verememesi ■ Üniversite - sanayi iflbirli¤inin yeterli düzeyde olamamas› ■ Kamunun kalifiye iflgücü talebinin, özel sektöre yönelimi k›s›tlamas›
Sermaye yetersizli¤i ■ Kredi kald›raçlamas›n›n kullan›lmamas› ■ Yabanc› dil bilinirlili¤inin geliflen sanayi ihtiyac›na cevap verememesi
■
‹ki Y›ll›k Hedefler
Befl Y›ll›k Hedefler
Çevre illere verilen teflvikler ■ Firmalar›n yurtd›fl›na tafl›nma e¤ilimleri
■
Gerekli kanuni mevzuat›n tamamlanmas› ve bütçelenmesi
■
‹halelerin tamam›n›n yap›lmas›, ‹nflaat›n bafllamas›, tercihen projenin tamamlanmas›
Çevre illere verilen teflvikler
■
Sektörlerin ihtiyaç duydu¤u iflgücü tan›m›n›n yap›lmas› ve bu do¤rultuda “Modüler Lise” projesinin uygulamaya konulmas›
■
‹lk mezunlara istihdam imkan› oluflturulmas›
Çin ve Hindistan’›n ucuzlu¤u ■ Kay›t d›fl›n›n haks›z rekabeti ■ Olas› ulusal siyasi istikrars›zl›klar›n Eskiflehir’e etkileri ■ Çin, Hindistan ve ‹ran’dan ucuz iflgücü tehdidi
■
Mevcut sanayicinin ihtiyaç duydu¤u teknolojinin tespiti sanayi odalar› vas›tas›yla teknoloji e¤itimi
■
Ülke genelinde, yerli teknolojinin tercih edilir konuma getirilmesi
GRUP 2 - KIRMIZI fi‹MfiEKLER E¤ilimlerin Gerektirdi¤i Görevler
Sertifikal› laboratuarlar kurulma
‹flletme süreçlerinin
Görevlerin Gerçekleflmesini Kolaylaflt›ran Güçlü Yanlar
lar›n›n gelifltirilmesi
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Elde Edilecek F›rsatlar
■
Geliflmifl bir OSB’nin varl›¤› ■ Nitelikli iflgücü ■ Sektörel çeflitlili¤in olmas› ■ Büyük firmalar›n OSB’den yer almas›yla güçlü ve AB normlar›nda yard›mc› sanayinin oluflumu
■
Tan›t›m, pazarlama, inovasyon eksikli¤i ■ Eskiflehir sanayisinin tan›t›m ve pazarlamas›n›n yetersizli¤i ■ Sermaye yetersizli¤i ■ Yeterince nihai ürün üretilmemesi (ara mal a¤›rl›kl› çal›fl›l›yor olmas›) ■ Üniversite - sanayi iflbirli¤inin yeterli düzeyde olamamas›
■
■ Üniversite, orta ve
■
Tan›t›m, pazarlama, inovasyon eksikli¤i ■ Üniversite - sanayi iflbirli¤inin yeterli düzeyde olamamas› ■ Kamunun kalifiye iflgücü talebinin, özel sektöre yönelimi k›s›tlamas›
■
Ortakl›¤a so¤uk yaklafl›lmas› nedeniyle büyük sermayenin oluflturulamamas› ■ Sermaye yetersizli¤i ■ Kredi kald›raçlamas›n›n kullan›lmamas› ■ Yabanc› yat›r›m çekilememesi
■
yüksek ö¤renim iyilefltirilmesi gerekikurumlar›n›n varl›¤› yor ■ Yetiflmifl insan gücü aç›s›ndan nicelik sorunu olmamas› ■ Nitelik aç›s›ndan haz›r alt yap› bulunmas› ■ Nitelikli iflgücü ■ Eskiflehir Sanayi Odas›’n›n e¤itime verdi¤i önem
Finansal enstrüman-
Görevlerin Gerçekleflmesini Zorlaflt›ran Zay›f Yanlar
Türkiye’nin en iyi ve düflük maliyetli OSB’sine sahip olmas› ■ Türkiye’nin geliflmifl tüketiminin %70’ini yapan bölgenin ortas›nda bulunmas› ■ Kay›t d›fl›n›n s›n›rl› olmas› ■
■
Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya) ■ Eskiflehir’in ‹stanbul sanayisi için yeni bir yat›r›m merkezi olmas› ■ Organize tar›m ‹flletmelerine uygun arazi bulunmas› ■ Çevre illerin bölgesel hizmet (sa¤l›k, e¤itim, perakende) merkezi olmas› ■ Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl›¤› ve arge imkân›
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Bertaraf Edilecek Tehditler
■
Çin, Hindistan ve ‹ran’dan ucuz iflgücü tehdidi
Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya) ■ E¤itim almakta olan genç nüfus ■ Yaz›l›m›n Eskiflehir’de geliflen bir sektör olmas› ■ Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl›¤› ve arge imkân› Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya) ■ Eskiflehir’in ‹stanbul sanayisi için yeni bir yat›r›m merkezi olmas› ■ Faiz oranlar›n›n düflmesi ■ Faizlerin düflmesi sonucunda yabanc› yat›r›m›n artmas›
■
Kay›t d›fl›n›n haks›z rekabeti, Kay›t d›fl› ekonomi
‹ki Y›ll›k Hedefler
Befl Y›ll›k Hedefler
■
Meslek odalar› taraf›ndan durum tespiti ■ Fizibilite çal›flmalar›n›n yap›lmas› ve kaynak aranmas›
■
Laboratuar›n kurulmas›
■
Firmalarda e¤itim verilmesi ■ Firmalar›n dan›flmanl›k hizmeti almaya teflvik edilmesi
■
Tüm firmalar›n kalite yönetim belgesine sahip olmalar›
Meslek örgütlerinin bankalarla iflbirli¤ine gitmesi ■ Bankalar›n bu enstrümanlar› firmalara tan›tmas› ■ Firmalar›n finansman ihtiyaçlar›n›n belirlenmesi
■
En az üç adet enstrüman›n hayata geçirilmesi, uygulama yap›lmas›
■
75
GRUP 3 - M‹DAS E¤ilimlerin Gerektirdi¤i Görevler
Ticaret odas› ve sa-
Görevlerin Gerçekleflmesini Kolaylaflt›ran Güçlü Yanlar
Görevlerin Gerçekleflmesini Zorlaflt›ran Zay›f Yanlar
Geliflmifl bir OSB’nin varl›¤›
■
■ Üniversite, orta ve
■
nayi odas› ve yerel
takip etmeli kendi sektörlerindeki geliflimleri ö¤renmeli
Üniversite, orta ve yüksek ö¤renim kurumlar›n›n varl›¤› ■ Nitelikli iflgücü ■ Eskiflehir Sanayi Odas›’n›n e¤itime verdi¤i önem ■
Grup 3 Midas
76
Befl Y›ll›k Hedefler
Yeni ulafl›m olanaklar› (H›zl› Tren vb.) ■ Eskiflehir’in ‹stanbul sanayisi için yeni bir yat›r›m merkezi olmas› ■ Çevre illerin bölgesel hizmet (sa¤l›k, e¤itim, perakende) merkezi olmas›
■
Çevre illere verilen teflvikler ■ Çevre illerin teflviki ve bu illerdeki kay›t ve standart d›fl› ekonominin varl›¤› ■ Firmalar›n yurtd›fl›na tafl›nma e¤ilimleri
■
‹lk seçimde uygun lider
■
Ulafl›m imkânlar›n›n tamamlanmas›
■
Yabanc› dil bilinirlili¤inin geliflen sanayi ihtiyac›na cevap verememesi ■ Üniversite - sanayi iflbirli¤inin yeterli düzeyde olamamas› ■ Kamunun kalifiye iflgücü talebinin, özel sektöre yönelimi k›s›tlamas›
■
Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya) ■ E¤itim almakta olan genç nüfus ■ Yaz›l›m›n Eskiflehir’de geliflen bir sektör olmas›
■
Çevre illerin teflviki ve bu illerdeki kay›t ve standart d›fl› ekonominin varl›¤› ■ Yabanc› hipermarketlerin Türkiye’ye gelmesi ■ Çin ve Hindistan’›n ucuzlu¤u ■ Kay›t d›fl›n›n haks›z rekabeti
■
Meslek okulu aç›lmas› (ESO)
■
Üçüncü üniversitenin aç›lmas›
Sermaye yetersizli¤i ■ Yabanc› dil bilinirlili¤inin geliflen sanayi ihtiyac›na cevap verememesi ■ Yabanc› yat›r›m çekilememesi ■ Üniversite - sanayi iflbirli¤inin yeterli düzeyde olamamas›
■
Zengin yeralt› kaynaklar›n›n olmas› ■ Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya) ■ Savunma sanayisinin bölgede bulunmas› ■ Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl›¤› ve arge imkân›
■
Çin ve Hindistan’›n ucuzlu¤u ■ Türk paras›n›n afl›r› de¤erlenmesi
■
Teknopark say›s›n›n art›r›lmas› ■ Teknoloji desteklerinin artmas›
■
Biliflim ve Teknoloji merkezi olmak
rinin tamamlanmas›
‹flletmeler teknolojiyi
‹ki Y›ll›k Hedefler
■
liman ve yol projele-
yüksek ö¤renim istihdam› için Ticakurumlar›n›n varl›¤› ret ve sanayi odala■ Yetiflmifl insan gür›nda ki ilgili birimlecü aç›s›ndan nicelik rin kurulmas› ve dasorunu olmamas› ha aktif hale getiril- ■ Nitelik aç›s›ndan haz›r alt yap› bumesi ve ortak pazarlunmas› lama birimi kurul■ Geliflmifl bir mas› OSB’nin varl›¤›
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Bertaraf Edilecek Tehditler
Çok yönlü bir yerel lider ç›kmamas›
yönetim bask›s›yla
Nitelikli ve personel
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Elde Edilecek F›rsatlar
■
GRUP 4 - IfiIK E¤ilimlerin Gerektirdi¤i Görevler
Görevlerin Gerçekleflmesini Kolaylaflt›ran Güçlü Yanlar
Co¤rafi olarak ulafl›m kolayl›¤›
■
■
Üniversite, orta ve yüksek ö¤renim kurumlar›n›n varl›¤› ■ Yönetimin e¤itimli olan 2. ve 3. kufla¤a geçmesinin sa¤lad›¤› yenili¤e aç›k sanayi kültürü ■ Eskiflehir Sanayi Odas›’n›n e¤itime verdi¤i önem Üniversite, orta ve yüksek ö¤renim kurumlar›n›n varl›¤› ■ Büyük firmalar›n OSB’den yer almas›yla güçlü ve AB normlar›nda yard›mc› sanayinin oluflumu ■ Güçlü ve kabiliyetli yan sanayi ■ Nitelikli iflgücü
■
Lojistik hizmetleri aç›s›ndan ulafl›m sorunlar›n›n çözümü
■
Nitelikli ifl gücü için e¤itim ve iflbirli¤i
Dan›flmanl›k hizmetlerinden yararlanma
Görevlerin Gerçekleflmesini Zorlaflt›ran Zay›f Yanlar
■
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Elde Edilecek F›rsatlar
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Bertaraf Edilecek Tehditler
‹ki Y›ll›k Hedefler
Befl Y›ll›k Hedefler
Limanlara uzakl›k Ulafl›mda altyap›n›n istenen düzeyde olmamas›
■
Yeni ulafl›m olanaklar› (H›zl› Tren vb.)
■
Olas› ulusal siyasi istikrars›zl›klar›n Eskiflehir’e etkileri
■
Adapazar›-Eskiflehir bölünmüfl yol yap›m› ■ Havaalan› aç›lmas› ■ Çevre yolu tamamlanm›fl
■
■
Yabanc› dil bilinirlili¤inin geliflen sanayi ihtiyac›na cevap verememesi ■ Üniversite - sanayi iflbirli¤inin yeterli düzeyde olamamas›
■
Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl›¤› ve arge imkân›
■
Çevre illerin teflviki ve bu illerdeki kay›t ve standart d›fl› ekonominin varl›¤›
■
Teknik üniversitenin aç›lmas› ■ Ara eleman ihtiyac› için MYO ve Meslek liselerinin yayg›nlaflt›r›lmas› ■ Meslek içi e¤itim olanaklar›n›n art›r›lmas›
■
Uluslararas› iflbirli¤inin gerçeklefltirilmesi ve AB Fonlar›ndan yararlanma
Ortakl›¤a so¤uk yaklafl›lmas› nedeniyle büyük sermayenin oluflturulamamas› ■ Yeterince nihai ürün üretilmemesi (ara mal a¤›rl›kl› çal›fl›l›yor olmas›)
■
Öncü nitelikteki sektörler (Seramik-Havac›l›k-Makine ‹malat Beyaz Eflya) ■ Eskiflehir Teknoloji Gelifltirme Bölgesinin varl›¤› ve arge imkân›
■
Çevre illerin teflviki ve bu illerdeki kay›t ve standart d›fl› ekonominin varl›¤›
■
Meslek odalar› ve STK’lerin sürece dâhil edilmesi ■ Firmalar›n bütçelemeye önem vermesi
■
Dan›flmanl›k hizmetlerinde profesyonelleflme
■
Eskiflehir- ‹stanbul h›zl› tren ■ Eskiflehir-Gemlik liman› ba¤lant›s›
Grup 4 Ifl›k
77
GRUP 5 - FAYDAM E¤ilimlerin Gerektirdi¤i Görevler
OSB-kent içi ulafl›m
Görevlerin Gerçekleflmesini Kolaylaflt›ran Güçlü Yanlar
■
geliflmeli
Geliflmifl bir OSB’nin varl›¤›
Görevlerin Gerçekleflmesini Zorlaflt›ran Zay›f Yanlar
■
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Elde Edilecek F›rsatlar
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Bertaraf Edilecek Tehditler
Çok yönlü bir yerel lider ç›kmamas›
Termal tesislerde
‹ki Y›ll›k Hedefler
■
OSB ile kent merkezi aras›nda bir saatte 15000 kifliyi tafl›yacak rayl› sistem kurulmal›d›r.
■
OSB içinde ring seferler yapacak flekilde hat say›s› art›r›lmal›d›r.
■
Termal kaynaklar› kullanan 100 kiflilik bir tedavi merkezi kurulmal›d›r.
■
Fizik tedavi konusunda ulusal merkez olunacakt›r.
■
Uluslararas› yolcu ve kargo tafl›mac›l›¤› ve gümrük hizmetleri, vs verebilecek durumda havaalan› kurulmal›d›r.
■
Pist say›s› ve uçufl noktalar›n›n en az befl olacak flekilde art›r›lmas›
sa¤l›-tedavi hizmetleri gelifltirilmeli
Hava alan› yap›lmal›-
Befl Y›ll›k Hedefler
d›r
GRUP 6 - YUNUS EMRE E¤ilimlerin Gerektirdi¤i Görevler
Görevlerin Gerçekleflmesini Kolaylaflt›ran Güçlü Yanlar
Termal tesislerde sa¤l›k-tedavi hizmetleri gelifltirilmeli
Hava alan› yap›lmal›d›r
K‹T’lerin özellefltirilmesi (Belediye ve Üniversite ‹flletmeleri)
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Elde Edilecek F›rsatlar
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Bertaraf Edilecek Tehditler
‹ki Y›ll›k Hedefler
Befl Y›ll›k Hedefler
■
Tan›t›m, pazarlama, inovasyon eksikli¤i
■
Turizm geliri elde edece¤iz
■
Afyon ve Kütahya’n›n bu sektörle ilgili pay›n› paylaflma
■
Eskiflehir’deki 3 s›cak su bölgesi projelerinin sonuçland›r›lmas›
■
Kapl›ca turizminin ifllerlik kazanmas›
■
Geliflmifl bir OSB’nin varl›¤›
■
Üniversite - sanayi iflbirli¤inin yeterli düzeyde olamamas›
■
Sanayinin, Turizmin ve üniversitenin geliflmesine f›rsat verecek
■
Çevre illerin bizden önce gerçeklefltirmesini önlemek
■
1 y›l içerisinde iflletmeye aç›lmas›
■
Uluslararas› kargo tafl›mac›l›k merkezi olmas›
■
Kay›t d›fl›n›n s›n›rl› olmas›
■
Çok yönlü bir yerel lider ç›kmamas›
■
Ticaret ve hizmet sektörleri ile sanayinin geliflmesini sa¤lamak
■
Ticaret ve hizmet sektörünün, sanayinin küçülmesine engel olmak
■
yüzde 40’› gerçeklefltirmek
■
yüzde 100 gerçeklefltirmek
Grup 5 Faydam
78
Görevlerin Gerçekleflmesini Zorlaflt›ran Zay›f Yanlar
GRUP 7 - ATOM KARINCA E¤ilimlerin Gerektirdi¤i Görevler
Limana ulafl›m gelifltirilsin
Teknik liselerin ve üniversitelerin iflletmenin ve sanayinin ihtiyaç duydu¤u nitelikte bölümler aç›lmas› ve uzman yetifltirilmesi konusunda bilgilendirilmesi gerekiyor Bankalar bayi ve distribütörlük a¤›n› gelifltirebilmesi için iflletmelere destek olmal›
Görevlerin Gerçekleflmesini Kolaylaflt›ran Güçlü Yanlar
■
Türkiye’nin geliflmifl tüketiminin %70’ini sa¤layan bölgenin ortas›nda bulunmas›
Görevlerin Gerçekleflmesini Zorlaflt›ran Zay›f Yanlar
Ulafl›mda alt yap›n›n istenen düzeyde olmamas›
■
Laboratuar eksikli¤i ■ Uygulamaya dönük e¤itim yetersizli¤i (okullarda)
■
Finansman yetersizli¤i ■ ‹flletme kredi maliyetlerinin yüksek oluflu
■
■
2 adet üniversite Teknopark ■ Meslek Liseleri
■
Pazara yak›n olma Co¤rafi konumun uygun olmas› ■ Yeterli beyin-ifl gücü
■
■ ■
■ ■
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Elde Edilecek F›rsatlar
■
‹hracat›n artmas› Tafl›ma maliyetlerinin azalmas›, elde edilen maliyet avantaj›n›n farkl› alanlara kayd›r›lmas›
Görevlerin Gerçekleflmesi ile Bertaraf Edilecek Tehditler
iki Y›ll›k Hedefler
Yat›r›m için cazibe merkezi olmas› ■ Trafik yo¤unlu¤unun azalt›lmas› ■ fiimdiki tafl›madaki yüksek maliyet
■
Kalitesiz ürünler Niteliksiz iflgücü göçünün önüne geçilememesi
KOB‹’lerin kapanma durumu ile karfl› karfl›ya gelmesinin önlenememesi ■ ‹flsizli¤in önlenememesi
■
Katma de¤erli ürünlerin ortaya ç›kmas› ■ Ürün kalitesinin artmas›
■
‹flletme kredisi ile sa¤lam ve güçlü firmalar›n al›flmas› ■ Üretimin % 70 artmas›
■
■
Befl Y›ll›k Hedefler
Projenin haz›rlanarak onaylanmas› (DPT taraf›ndan) ■ TCDD’nin de hedef olarak belirlenmesi.
■
Limana demiryolu ile ulafl›m ■ Projenin uygulanmas›
■
Staj mekânlar›n›n art›r›lmas›
■
Nitelikli eleman say›s›n›n yüzde 30 art›r›lmas›
■
‹hracat›n yüzde 30 artmas›
■
‹hracat›n yüzde 70 armas›
Grup 7 Atom Kar›nca
79
Misyonumuz devam ediyor... “İller İçin Gelecek Stratejileri/Eskişehir” Konferansı sonucunda belirlenen görevlerden bir kısmını Türk Ekonomi Bankası olarak üstlendik. Üstlendiğimiz başlıca iki görev raporda ön plana çıkan teknolojinin artan rekabet ortamındaki önemi ve dış ticaretin desteklenmesi idi. Rapor sunumunun hemen ardından verdiğimiz sözü tutarak, Eskişehirli KOBİ’lerin bu alanlardaki bilgi açıklarını kapatma konusunu dikkate aldık. TEB KOBİ Akademi “Kurumsal Gelişim Programı” çerçevesinde varolan ihtiyaca yönelik olarak 22- 23 Haziran 2007 tarihinde KOBİ’lerimize yönelik seminer gerçekleştirdik. Seminerimizin ilk gününde yer alan “Dış Ticarette Stratejik Yönetim ve Planlama” konulu oturum ile KOBİ’lerimizi ihracat stratejileri, doğru alanlar ve riskler üzerine bilgilendirdik. İkinci gün Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) işbirliği ile gerçekleştirdiğimiz oturumda ise “Ar-Ge” konusunda önemli bilgiler aktardık. KOBİ’lere değer katmayı misyon edinmiş TEB KOBİ Bankacılığı olarak, vermiş olduğumuz sözlerin yerine getirmenin gururunu yaşıyor ve illerimizin gelecek hedeflerine ulaşmalarında onların daimi destekçisi olmayı hedefliyoruz.
80