Günlük Bülten

14 Kasım 2013

PİYASALAR  Döviz Piyasası  Piyasalarda FED endişeleri sürerken beklentilerin üzerinde gelen yurtiçi cari açık verisiyle yükselişini hızlandıran USD/TL kuru, 2,06 seviyelerini gördü. Öğleden sonra gelişmekte olan para birimlerine girişlerin artmasıyla kur tekrar geriledi ve günü 2,0449 seviyesinden sonlandırdı. 31 Ara 12 12 Kas 13 13 Kas 13

Günlük Değişim

Yıl Sonuna Göre Değişim

$/TL

€/$

Sepet

2,4009

2,4 2,2

$/TL

1,7818

2,0552

2,0449

-0,5%

14,8%

2

€/TL

2,3519

2,7617

2,7584

-0,1%

17,3%

1,8

Sepet*

2,0671

2,4074

2,4009

-0,3%

16,1%

1,6

€/$

1,3204

1,3436

1,3487

0,4%

2,1%

$/Yen

86,67

99,64

99,25

-0,4%

14,5%

$ Endeks

79,77

81,19

80,93

-0,3%

Ka yna k: Reuters , Bl oomberg

2,0449

1,4

1,2

1,3487

1

1,4%

Oca 11 May 11 Eyl 11

* (0,5$+0,5€)

Oca 12 May 12 Eyl 12

Oca 13 May 13 Eyl 13

Kaynak: Bloomberg

 Güne 1,3434 seviyesinden başlayan EUR/USD paritesi, gün içine 1,3499 seviyesine kadar yükselse de daha sonra bir miktar gerileyerek günü 1,3487 seviyesinden tamamladı. Paritenin gidişatında bugün açıklanacak Euro Bölgesi 3. çeyrek büyüme verisi ve ABD’de açıklanacak işsizlik maaş başvuruları etkili olacaktır.  Beklentilerin üzerinde gelen cari açık verisiyle sepet bazında TL 2,41 seviyelerini görürken, günü 2,4009 seviyesinden sonlandırdı.

 Faiz Piyasası  FED üyelerinden gelen karışık sinyaller yatırımcıların tedirginliğini artırırken ABD 10 yıllık tahvil faizleri yükselişine devam etti. Yurtiçinde gösterge tahvil faizi ise günü %8,85 seviyesinden sonlandırdı.  TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 37,6 milyar TL düzeyine yükselirken, bu rakamın 9 milyar TL’lik kısmı %4,50’den haftalık, 16,6 milyar TL’lik kısmı %6,75’ten piyasa yapıcılığı imkanından ve 12 milyar TL’lik kısmı da %7,16’dan aylık fonlamadan oluştu. TCMB tarafından yapılan toplam fonlamanın maliyeti %6,34 düzeyine geriledi. TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru Günlük Yıl Sonuna Değişim Göre Değişim

14

31 Ara 12

12 Kas 13

13 Kas 13

Gösterge Tahvil*

6,16

8,92

8,85

-0,07

2,69

USD Libor( 3 aylık)

0,31

0,24

0,24

0,00

-0,07

8

EUR Libor( 3 aylık)

0,13

0,17

0,17

0,00

0,04

6

O/N İMKB Repo

5,25

7,52

6,58

-0,94

1,33

4

Eurobond 2030*

4,06

6,31

6,31

0,00

2,25

2 Eyl 11

Kaynak: Reuters, BIST, Bloomberg

* bileşik faiz

12

10 6,34

Ağırlıklı Fonlama Faizi Ara 11

Mar 12

Haz 12

Gecelik Borç Alma-Verme Faizi Eyl 12

Ara 12

Mar 13

Haz 13

Eyl 13

Kaynak: TCMB

 Türkiye'nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti (CDS) 208 seviyesine gerilerken; 2030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %6,31 seviyesinde yatay seyretti.

1

Günlük Bülten

14 Kasım 2013

 Emtia Piyasası  Brent ham petrolün varil fiyatı, Libya'da tekrar başlayan protestoların Kuzey Afrika'nın petrol ihracatını bir süre daha olumsuz etkileyeceği endişeleriyle yükselirken, Batı Teksas türü ham petrol (WTI) ile fiyat farkı yedi ayın en yükseğine ulaştı. Altın FED’in varlık alımlarında azaltıma gidileceği beklentilerine rağmen düşük fiyatlarda yükselen fiziki talep ile bir ayın en düşük seviyesinden tekrar tırmanışa geçti ve günü ons başına USD 1.282 seviyesinden sonlandırdı.

31 Ara 12 12 Kas 13 13 Kas 13

Günlük Yıl Sonuna Değişim Göre Değişim

2000

Altın ($/Ons)

125

1800

Altın($/Ons)

1.674

1.268

1.282

1,1%

-23,4%

Petrol(Brent)

111,1

105,8

107,1

1,2%

-3,6%

Gümüş($/Ons)

30,3

20,7

20,6

-0,6%

-31,9%

Kaynak: Reuters , Bloomberg

130

Brent Petrol ($/Varil, sağ eksen)

1900

120

107,1

1700

115

1600

110

1500

105

1400

100

1300

95

1200 1100

90

1.282

Kaynak: Bloomberg

85

Oca 11May 11 Eyl 11 Oca 12 May 12 Eyl 12 Oca 13May 13 Eyl 13

 Borsalar  FED'in tahvil alımını azaltacağı endişelerinin yarattığı tedirginliğin yanı sıra, ikincil halka arz sonrası ilk işlem gününde yüksek hacimle sert gerileyen Emlak Konut GYO hisseleri gün içinde endeks üzerinde baskı yaratırken; kapanışa doğru gelen alımlar BIST'i pozitif tarafa taşıdı. BIST-100 endeksi, dalgalı seyrin ardından günü %0,6 yükselişle 72.327 puandan kapattı.

31 Ara 12 12 Kas 13 13 Kas 13

Günlük Değişim

Yıl Sonuna Göre Değişim

5000

98000

BIST-100

78.208

71.905

72.327

0,6%

-7,5%

4500

İşlem Hacmi (milyon TL)

BIST-30

97.728

87.289

88.039

0,9%

-9,9%

4000

BIST 100 Endeks (sağ eksen)

1,0%

3500

83000

5,8%

3000

78000

2500

73000

2000

68000

1500

63000

Sanayi Hizmetler

64.637 49.947

65.572 52.323

65.278 52.847

-0,4% 1,0%

93000

72.327

88000

Mali

113.627

97.487

98.347

0,9%

-13,4%

Bankalar Endeksi

163.208

132.787

134.843

1,5%

-17,4%

Dow Jones

13.104

15.751

15.822

0,5%

20,7%

1000

58000

S&P 500

1.426

1.768

1.782

0,8%

25,0%

500

53000

DAX

7.612

9.076

9.055

-0,2%

19,0%

0

Nikkei 225

10.323

14.589

14.567

-0,1%

41,1%

Ara.11

Bovespa

60.952

51.804

52.230

0,8%

-14,3%

48000

Mar.12

Kaynak: Reuters

Haz.12

Eyl.12

Ara.12

Mar.13

Haz.13

Eyl.13

Ka yna k: Reuters , Bl oomberg

2

Günlük Bülten

14 Kasım 2013

PİYASALARDAKİ GELİŞMELER  Eylül ayında cari işlemler açığı beklentilerin (USD 2,7milyar) üzerinde USD 3,28 milyar olarak açıklandı.  Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, bireysel emeklilik sisteminin 10. yılı dolayısıyla düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu.  Moody's'e göre, Türkiye 2013 yılında dünyanın önde gelen 20 ekonomisi arasında en hızlı büyüyen beşinci ülke olacak.  Yunanistan Maliye Bakanlığı verilerine göre, 2013 Ocak-Ekim döneminde merkezi hükümet bütçesi EUR 2,6 milyar faiz dışı fazla verdi.  Euro Bölgesi'nde sanayi üretimi eylül ayında bir önceki aya göre %0,5 düşüş gösterdi.  İngiltere Merkez Bankası (BOE) ekonomik toparlanmanın güç kazanmasıyla ülkedeki işsizlik oranının öngörülenden çok daha hızlı düşeceğini, ancak faiz oranlarının yükseltilmesi için acele edilmeyeceğini açıkladı.  FED Başkanı Bernanke, faizlerin düşük olmasının ekonomiye enerji vereceğini savundu.  FED Başkanı olarak Bernanke'nin yerine geçmesi beklenen Yellen, ekonomi ve istihdamın, potansiyelinin altında olduğunu söyledi.  ABD'de bütçe açığı geçtiğimiz ayda, yükselen istihdamın ekim ayı gelirini rekora ulaştırması ile beklentilerinden daha fazla daraldı.  Güney Kore Merkez Bankası büyümeyi desteklemek için 6. ayında da politika faizini %2,5’te sabit tuttu. Eylül ayında cari işlemler açığı beklentilerin (USD 2,7 milyar) üzerinde USD 3,28 milyar olarak açıklandı. Net enerji ithalatı hariç tutulduğunda cari denge temmuz ayında USD 1,08 milyar olarak gerçekleşti. Net enerji ithalatında bu ay %11’lik bir artış görüldü ve USD 3,9 milyardan USD 4,4 milyara yükseldi. İhracat ve ithalatta hem bir önceki aya göre hem de bir önceki yıla göre artış kaydedildi. İhracat bir önceki aya göre %17,1, bir önceki yıla göre ise %1,2 artış kaydederken ithalat ise bir önceki aya göre %13,2, bir önceki yıla göre ise %3,9 arttı. 12 aylık verilere bakıldığında ihracat USD 163,9 milyar olurken, ithalat USD 239 milyar değerine ulaştı. 12 aylık cari açık ise USD 59,1 milyar seviyesinde gerçekleşerek bu yılın en yüksek değerine ulaştı. Eylül ayında USD 3,28 milyar olarak gerçekleşen cari açığın finansmanı USD 596 milyon doğrudan yatırımlar, USD 2,2 milyar portföy yatırımları, USD 1,7 milyar net hata noksan kalemiyle finanse edildi. Diğer yatırımlar kalemi USD 588 milyon azalırken rezervler ise USD 641 milyon artış kaydetti. Cari açığın GSYH’ye oranı %7,2 seviyesine yükselirken; bu oran kısa süre önce açıklanan 2014-2016 OVP programındaki tahmin olan %7,1’in üstündedir. İthalattaki güçlü artışla birlikte cari açık hem miktar hem GSYH’ya oran olarak OVP öngörülerinin üstüne çıktı. Son aylarda İthalatta yaşanan artışa paralel cari açık artmaya devam ederken USD 59,1 milyar ile bu yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Yılın ilk sekiz ayına ilişkin özellikle turizm gelirlerine yönelik yapılan güncelleme kümülatif cari açıkta yaklaşık USD 1,5 milyarlık bir artırıcı etki yaptı. Altın ve petrol hariç bakıldığında cari işlemler açığındaki dengeli seyrin devam ettiği görülmekte olup, yılın geri kalanında benzer performansın devamı ile OVP hedefine yakın bir yılsonu gerçekleşmesi beklenmektedir. İthalat, İhracat ve Dış Ticaret Açığı (Milyon USD) 25.000 -

9.500

Dış Ticaret Açığı

-10 7.500

-20

İhracat (Sağ eksen)

İthalat (Sağ Eksen)

5.988 15.000

-30 5.500

-40 -60 -70

-80

14.006

Dış Ticaret Dengesi (Milyar USD) Cari İşlemler Dengesi (Milyar USD)

3.500

10.000

1.500

5.000

-59,1 -75,1

-90 -100 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

-500

0

Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13

-50

19.994 20.000

Kaynak: TCMB

3

Günlük Bülten

14 Kasım 2013

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, bireysel emeklilik sisteminin 10. yılı dolayısıyla düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Bireysel emeklilik sisteminin (BES), ekonomi ve finans sistemimizde önemli yere sahip olduğunu belirten Ali Babacan, verilen kamu katkısının bireysel emeklilik sisteminin büyümesine katkı yaptığını söyledi. Önceki uygulamada BES’e dahil vatandaşların %65’inin teşvik alamadığına değinen Babacan bugüne kadar 900 milyon TL’yi aşan devlet katkısı sağlandığını açıkladı. “BES’te devlet katkılı model cezbedici oldu” diyen Babacan; artık çok daha geniş bir kitleye ulaşmış durumda olunduğunu, BES’in yurtiçi tasarruflarımızın artmasına olumlu katkı yaptığını, sisteminin yararlarını uzun vadeli olarak değerlendirmek gerektiğini, BES’e dahil kişi sayısının 4 milyona yaklaştığını sözlerine ekledi. Ali Babacan bu yıl BES için bütçelenen miktarın üzerinde devlet katkısı gerekeceğini, bu miktarın bütçedeki yedek imkanlardan sağlanacağını söyledi. Babacan fon performansını artırmak için fonlardan performansa dayalı kesinti yapılacağını ve bunun 1 Ocak 2014’ten itibaren uygulanacağını açıkladı. Babacan kıdem tazminatı konusunda ise karar verilirken tüm kitleleri düşünerek mutabakata varılması gerekeceği yönünde değerlendirmede bulundu ve Çalışma Bakanlığı’nın arzusunun kıdem tazminatı fonu oluşturulması ve BES’te çalışması olduğunu söyledi. Babacan “fakat taraflarla istişarelerin yapılması lazım, biz Hükümet olarak arzu ederiz” dedi. Kıdem tazminatı fonlarının BES’te değerlendirilmesi halinde ona da devlet katkısı verilebileceğini dile getiren Babacan, şu an çalışma aşamasında olunduğuna değindi. Ali Babacan bireysel krediler ve kredi kartları tarafında üzerinde çalışılan üç alan olduğunu; etki analizleri üzerinde çalışıldığını; gerekirse ilave tedbirler almaya devam edileceğini sözlerine ekledi ve “kredi kartları ve bireysel kredilerde ilgili çalışmaların yakın zamanda tamamlanacağını bekliyorum. Bazı alanlarda hızlı ve keskin kararlar almamız gerekebilir.” dedi. Babacan sadece tüketici kredilerini değil tüm kredileri değerlendirdiklerini, şu anda tasarruflarla ilgili olarak krediye dayalı tüketimi kısıtlama konusuna odaklandıklarını belirtti. Euro Bölgesi'nde sanayi üretimi eylül ayında bir önceki aya göre %0,5 düşüş gösterdi. 28 üyeli AB'nin sanayi üretimi de ağustos ayına göre ise %0,2 geriledi. Sanayi üretiminde en büyük düşüş %11,2 ile Portekiz'de olurken, en büyük artış ise %2,9 ile İrlanda'da gerçekleşti. Euro Bölgesi PMI ve Sanayi Üretim Endeksi

65

15 10

60

51,3

55

5 0

50

-5 45

-%0,5 -10

-20

Eyl 13

-25

May 13

Eyl 12

-15

Oca 13

May 12

Eyl 11

Oca 12

Eyl 09

Oca 10

May 09

Eyl 08

Oca 09

May 08

Eyl 07

Oca 08

May 07

Eyl 06

May 06

30

Oca 07

Kaynak: Bloomberg

May 11

Sanayi Üretim Endeksi (Sağ Eksen, YoY)

Eyl 10

35

Oca 11

Euro Bölgesi İmalat PMI

May 10

40

ABD'de bütçe açığı geçtiğimiz ayda, yükselen istihdamın ekim ayı gelirini rekora ulaştırması ile beklentilerinden daha fazla daraldı. Veriye göre giderler gelirlerden USD 91,6 milyar fazla olurken, Ekim 2012'de açık USD 120 milyar seviyesindeydi. Aylık gelirler bir yıl önceye göre neredeyse %8 yükselirken, giderler %4,5 geriledi. Ekim ayının ilk yarısı hükümetin kısmi kapanması ve bütçe tavanının artırılması tartışmaları ile geçerken, bu durum 17 Ekim'de son buldu. Anlaşmalar hükümeti tekrar açarak Temsilciler Meclisi ve Senato'ya partiler arasında çözüm teklifleri önermek için 13 Aralık son tarihine kadar zaman tanıdı.

4

Günlük Bülten

14 Kasım 2013

Moody's'e göre, Türkiye 2013 yılında dünyanın önde gelen 20 ekonomisi arasında en hızlı büyüyen beşinci ülke olacak. Moody's'in, 20 ülkeye ilişkin büyüme tahminlerine yer verdiği Küresel Makro Görünüm raporunda, bu yıl %3-4 oranında büyüme kaydedecek Türkiye'nin 2014'te ise %3,5-4,5 arasında bir büyüme performansı sergileyeceği ifade edildi. Türkiye bu oranla, 20 ülke arasında 2013'te en hızlı büyüyecek 5. ülke oldu. Listenin ilk sırasında %7-8'lik büyüme tahminiyle Çin bulunurken, ikinci sırada %5-6 ile Endonezya, üçüncü sırada %4-5 ile Hindistan ve dördüncü sırada %3,5-4,5'lik büyümeyle Suudi Arabistan yer aldı. 2014'te de %7-8'lik büyüme tahminiyle Çin ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi %5-6 ile Endonezya, %4,5-5,5'le Hindistan ve %3,5-4,5 ile Türkiye ile Suudi Arabistan izledi. 2015'te yine %3,5-4,5 arasında büyüyeceği tahmin edilen Türkiye, 2014 ve 2015 yıllarında 20 ülke arasında en hızlı büyüyecek 4. ekonomi oldu. Yılsonu tahminlerine göre, en çok daralan ülkenin %2-1 arasında İtalya olacağı belirtilirken, Euro Bölgesi'nin de %1 ile ikinci en büyük daralan ekonomi olacağı tahmin edildi. Almanya'nın bu yıl %0-1 oranında büyüme yakalaması tahmin edilin raporda, ABD'nin 2013 yılında %1-2, 2014 yılında %2-3 ve 2015 yılında %2,5-3,5 büyümesi bekleniyor. Raporda, gelişmekte olan piyasalara ilişkin şu görüşlere yer verildi: "Birçok gelişmekte olan piyasanın büyüme modellerinin sürdürülebilirliğine ilişkin kaygılarla birlikte FED'in parasal genişlemeden çıkmasının muhtemel etkileri gelişmekte olan piyasaların görünümünü ağustos ayından bu yana zayıflattı. Finansal piyasalar FED'in parasal genişlemeden çıkışını ertelemesine stabilize olsa da ABD para politikası sonunda normal zeminine geri dönecek. Bazı gelişen piyasaların döviz kurlarında ve varlık fiyatlarında önceki kayıpları telafi etmelerine karşın ciddi düşüşler görüldü. Para birimlerindeki düşüşlerden kaynaklanan fiyat etkileri kısa vadede faaliyetleri etkiliyor ve para politikası yapıcıları açısından orta vadede enflasyonist riskler ve büyüme arasındaki doğru dengeyi kurma sorunlarına neden oluyor." denildi. FED Başkanı olarak Bernanke'nin yerine geçmesi beklenen Yellen, ekonomi ve istihdamın, potansiyelinin altında olduğunu söyledi. Güçlü toparlanmanın nihai surette FED'e gevşek para politikalarını ve tahvil alımları gibi geleneksel olmayan politika araçlarını azaltma imkanı tanıyacağını söyleyen Yellen, Senato Bankacılık Komitesi'ne yapacağı konuşma için hazırlanan metinde, "Bugün toparlanmayı desteklemenin, normal para politikalarına dönüşün en güvenli yolu olduğuna inanıyorum" dedi. Açıklamalar, Yellen'ın, ekonominin Büyük Depresyon'dan bu yana en uzun ve en derin resesyondan çıkmaya başlamasının 4 yıl sonrasında, Merkez Bankası’nın ekonomiyi destekleme ve %7,3'lerde seyreden işsizliği azaltmasına yönelik stratejilerine bağlı olduğunu ortaya koyuyor. Yellen ayrıca bazı bankaların "batmasına izin verilemeyecek kadar büyük" olduğu algısını azaltılması için sermaye ve likidite kurallarını desteklediğinin sinyalini verdi. Yellen'ın yaklaşımını, "İşleri daha hızlı tamamlamak için daha fazla QE uygulamak" şeklinde ifade eden BNP Paribas SA'nın ABD ekonomistlerinden Laura Rosner, Yellen'ın görevini yerine getirme konusuna bağlılığını tekrarladığını söyledi. Hazırlanan 3 sayfalık metinde Yellen, işsizliğin "hâlen çok yüksek olduğunu ve istihdam piyasası ve ekonominin potansiyelinin altında performans gösterdiğini" ortaya koyduğunu belirtirken, enflasyonun da FED'in %2 hedefinin altında kalmayı sürdürmesinin beklendiğini dile getirdi. Ekonominin olumlu yönlerine de değinen Yellen, buna karşın konut sektörünün kritik durumu atlattığını, otomotiv sektörünün de etkileyici bir geri dönüşe imza attığına dikkat çekti.

VERİ GÜNDEMİ Yurtiçinde açıklanacak makro veri bulunmazken; Almanya, Fransa, İtalya, Japonya’da 3. çeyrek büyüme verileri ve ABD’de işsizlik maaş başvuruları ile dış ticaret dengesi takip edilecek. UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.

5